Ο πρόεδρος της Σομαλίας Χάσαν Σέιχ Μοχάμουντ υπέγραψε το Σάββατο 6 Ιανουαρίου νόμο που «ακυρώνει» στη συμφωνία μεταξύ Αιθιοπίας και της αποσχισθείσας περιοχής της Σομαλιλάνδης.
Με αυτό το «πρωτόκολλο συμφωνίας» που υπεγράφη την 1η Ιανουαρίου η Σομαλιλάνδη – πρώην βρετανικό προτεκτοράτο που ανακήρυξε την ανεξαρτησία του από τη Σομαλία το 1991, αλλά δεν έχει αναγνωριστεί από τη διεθνή κοινότητα—σκοπεύει να προσφέρει στην Αιθιοπία πρόσβαση σε 20 χιλιόμετρα των ακτών της για διάρκεια 50 ετών μέσω «λίζινγκ».
Ο Σομαλός πρόεδρος δήλωσε ότι ο νόμος που υπέγραψε ακυρώνει την «παράνομη», όπως τη χαρακτήρισε, συμφωνία που προσφέρει στην Αιθιοπία πρόσβαση στην Ερυθρά Θάλασσα, την οποία η χώρα απώλεσε μετά την ανεξαρτησία της Ερυθραίας το 1993.
«Καταδεικνύει τη δέσμευσή μας να διαφυλάξουμε την ενότητά μας, την κυριαρχία μας, την εδαφική μας ακεραιότητα με βάση το διεθνές δίκαιο», έγραψε ο Σομαλός πρόεδρος στο Χ.
Η κυβέρνηση της Σομαλίας έχει δεσμευθεί να αντιταχθεί έντονα, με κάθε νόμιμο μέσο, σε αυτή τη συμφωνία.
Το Μογκαντίσου κατήγγειλε «μια επίθεση» και «μια κατάφωρη παραβίαση της κυριαρχίας του», ενώ υποσχέθηκε να πολεμήσει ενάντια σε αυτό το «παράνομο» κείμενο «με κάθε νομικό μέσο».
Η Σομαλία είναι αντίθετη στην ανεξαρτησία της Σομαλιλάνδης, που διαθέτει δικούς της θεσμούς και μετρά περίπου 4,5 εκατ. κατοίκους. Η πολιτική κατάσταση και η κατάσταση ασφαλείας εκεί είναι σχετικά σταθερές σε σχέση με τη Σομαλία. Η αυτοανακηρυχθείσα δημοκρατία τυπώνει δικό της νόμισμα και διαβατήρια, αλλά απουσία διεθνούς αναγνώρισης παραμένει απομονωμένη.
Ο πρόεδρος της Σομαλιλάνδης Μούσε Μπίχι Αμπντίς έχει δηλώσει ότι η Αιθιοπία πρόκειται «να αναγνωρίσει επισήμως τη δημοκρατία της Σομαλιλάνδης» σε αντάλλαγμα για την πρόσβαση στην Ερυθρά Θάλασσα.
Η Αντίς Αμπέμπα ωστόσο δεν έχει ανακοινώσει την πρόθεσή της να πράξει κάτι τέτοιο, αλλά επεσήμανε ότι θα διεξαγάγει «σε βάθος εκτίμηση με στόχο να λάβει θέση στις προσπάθειες της Σομαλιλάνδης να κερδίσει τη διεθνή αναγνώριση».
Η Αιθιοπία, η δεύτερη πιο πολυπληθής χώρα της Αφρικής, βρέθηκε χωρίς πρόσβαση στη θάλασσα μετά το 1993 και την ανεξαρτησία της Ερυθραίας, έπειτα από μακροχρόνια σύγκρουση. Διατηρούσε όμως πρόσβαση σε λιμάνι της Ερυθραίας μέχρι τον πόλεμο του 1998 – 2020. Έκτοτε οι περισσότερες εμπορικές συναλλαγές της Αιθιοπίας γίνονται μέσω του Τζιμπουτί.
