Στις 5 Δεκεμβρίου 2022 τέθηκε σε ισχύ το ευρωπαϊκό εμπάργκο στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου καθώς και το πλαφόν των $60/βαρέλι από τις G7, την ΕΕ και την Αυστραλία. Από εκείνο το χρονικό σημείο και έπειτα, η Ευρώπη σταμάτησε ουσιαστικά να εισάγει ρωσικό πετρέλαιο. Μείωσε η Ρωσία τις εξαγωγές της; Πόσο αποτελεσματικό ήταν το πλαφόν; Ναύλωσε η Ρωσία περισσότερα δεξαμενόπλοια του λεγόμενου «σκοτεινού στόλου»;
Στα παραπάνω ερωτήματα επιχειρεί να απαντήσει η Poten & Partners σε πρόσφατη εβδομαδιαία ανάλυση. Σύμφωνα με δεδομένα της Lloyd’s List Intelligence, οι ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου έφτασαν στο αποκορύφωμά τους τον Απρίλιο του 2022, στα 4,3 εκατ. βαρέλια/ημέρα, και έκτοτε οι ροές άρχισαν να μειώνονται. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης τα δεδομένα για τους κύριους προορισμούς του ρωσικού πετρελαίου. Τον Ιανουάριο του 2022, τον μήνα δηλαδή πριν από την εισβολή στη Ρωσία, το 47% των ρωσικών εξαγωγών (1,7 εκατ. βαρέλια/ημέρα) εξάγονταν στη βορειοδυτική Ευρώπη. Τον Δεκέμβριο, ο αριθμός αυτός υποχώρησε σε 266.000 βαρέλια/ημέρα και τον Ιανουάριο, ελέω της απαγόρευσης, ο αριθμός θα έχει υποχωρήσει στο μηδέν. Την ίδια ώρα, η Ινδία φαίνεται να έχει επωφεληθεί από αυτή την αναδιάταξη των ροών. Τον Νοέμβριο, οι ινδικές εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου αυξήθηκαν στα 1,2 εκατ. βαρέλια/ημέρα, με αποτέλεσμα να καταστεί ο κορυφαίος εισαγωγέας ρωσικού πετρελαίου. Αυξητικές τάσεις έχουν ακολουθήσει και οι εισαγωγές της Κίνας, ενώ οι τουρκικές εισαγωγές, παρά το γεγονός ότι αυξήθηκαν αρχικά, μειώθηκαν κατά 50% από τον περασμένο Αύγουστο, οπότε και έφτασαν στο απόγειό τους.
Σε ό,τι αφορά τα δεξαμενόπλοια που αναλαμβάνουν τη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου, παρατηρείται μια αλλαγή σε ό,τι αφορά την ηλικία των πλοίων: ενώ τον Ιανουάριο του 2022 το 40% των ταξιδιών Aframaxes από τη Ρωσία αφορούσε πλοία ηλικίας μικρότερης των δέκα ετών, έως τον Δεκέμβριο αυτός ο αριθμός υποχώρησε στο 22% και το ποσοστό των πλοίων άνω των 15 ετών αυξήθηκε στο 50% (από το 28%). Επίσης, πολλά ταξίδια πραγματοποιήθηκαν με δεξαμενόπλοια ηλικίας άνω των 20 ετών.
Πάντως, ο γενικότερος αντίκτυπος των κυρώσεων είναι θετικός για τη ναυλαγορά, καθώς τα τονομίλια των δεξαμενόπλοιων έχουν τριπλασιαστεί από την έναρξη του πολέμου. Η Poten & Partners εκτιμά ότι η τάση αυτή θα συνεχιστεί και το 2023.
