O επισκέπτης και παραθεριστής της Χίου ίσως είναι προετοιμασμένος να αντικρίσει τη θλιβερή εικόνα των άτυχων μεταναστών και των προχείρων κέντρων φιλοξενίας τόσο στο λιμάνι της πρωτεύουσας όσο και στις όμορες περιοχές. Η πιο θλιβερή και απρόσμενη εικόνα είναι όμως όσα ‘ξεβράζει’ η θάλασσα, οι ισχυρές αποδείξεις στις ακρογιαλιές του νησιού για την ανικανότητα της Ευρωπαϊκής οικογένειας, την εξαθλίωση της Μέσης Ανατολής και τη βαρβαρότητα των συνθηκών μεταφοράς όσων ελπίζουν για μια καλύτερη ζωή και όσων την εκμεταλλεύονται.
Στην μαγική παραλία του Γιόσωνα, στη Βόρεια Χίο, δίπλα από το υπαίθριο κέντρο αναψυχής και κάτω από τις πολυτελείς βίλες, τα εγκαταλελειμμένα φουσκωτά και ο σχισμένος ιματισμός -όσων ταξίδεψαν παράτυπα μέσα στη νύχτα- αποτελούν ζωντανή μαρτυρία για την ανεξέλεγκτη κατάσταση στα ανατολικά σύνορα της Ευρώπης.
«Μην πάτε προς τα εκεί, το θέμα είναι θλιβερό στο Γιόσωνα» προειδοποιούν -οι πιο ευαίσθητοι στην ανθρώπινη εξαθλίωση- Χιώτες φίλοι.
Η πρώτη εικόνα είναι πράγματι ανατριχιαστική και όσο περπατάει κανείς μέχρι το τέλος της παραλίας, προς τη βραχώδη περιοχή, τα φουσκωτά και τα σωσίβια πληθαίνουν. Τα παιδικά ‘μπρατσάκια’ και τα παιδικά σωσίβια επίσης.
Στην αρχή, η πρώτη επιπόλαια αντίδραση κάθε περαστικού εστιάζεται στο «γιατί δεν τα μαζεύουν;» Δεν πρόκειται όμως για έναν απλό αισθητικό ματόπονο, ούτε για έναν αναμενόμενο σκουπιδότοπο ασυνείδητων παραθεριστών. Τα εγκαταλελειμμένα αντικείμενα, οι κονσέρβες, ο ρουχισμός και οι βάρκες δεν είναι τα απορρίμματα κάποιων αδιάφορων και ασυναίσθητων περαστικών αλλά αντιθέτως σημάδια αγωνίας και εξαθλίωσης.
Στον Γιόσωνα τα μελτέμια είναι συνήθως ισχυρά. Στην παραλία δίπλα στα Καρδάμυλα, στο Μάρμαρο και στον Ναγό, κολυμπούν πλοιοκτήτες και ναυτικοί.
Η θάλασσα αποτελεί το περήφανο στοιχείο της περιοχής, ένα στοιχείο που τοποθέτησε τη Χίο στον παγκόσμιο οικονομικό χάρτη. Ένας τόπος που μαρτύρησε όμως κάποτε, πριν δεκαετίες, από ναυάγια και θαλασσοταραχές. Η Χίος και οι γειτονικές Οινούσσες γνωρίζουν καλά από τον πόνο της θάλασσας. Χωριά και γειτονιές έχουν τον προηγούμενο αιώνα θρηνήσει συχνά και αρκετά.
Πόσοι χάνουν σήμερα τη ζωή τους στο πέρασμά τους για τη Δύση παραμένει άγνωστο. Η ιστορία επαναλαμβάνεται(;) αλλά οι ‘άγνωστοι’ υπαίτιοι και οι συντελεστές της παγκόσμιας πλέον τραγωδίας παραμένουν αδίστακτοι. Τα αποδεικτικά στοιχεία, τα ευρήματα της αθλιότητας αλλά και της εξαθλίωσης παραμένουν ‘ζωντανά’ στον Γιόσωνα. Και οι γενναίοι ή μάλλον τολμηροί Λιμενικοί, αξιωματικοί και λιμενοφύλακες, κάνουν ότι μπορούν, με όσα μέσα τους διαθέτει η νυσταλέα Αθήνα, θέτοντας στον κίνδυνο τη ζωή τους, επιχειρώντας σε ανθυγιεινές συνθήκες.
Κάποτε ο αδικοχαμένος-από τη μανία της θάλασσας-ναυτικός τιμόταν ως ήρωας. Ο αδικοχαμένος μετανάστης και το παιδί του παραμένει σήμερα απλά άτυχος, αβοήθητος και συνήθως καταφρονεμένος.
Και ο Λιμενικός, στην άκρη της Ελλάδας- συνοριοφύλακας των θαλασσών μας- ‘τιμάται’ με την ολιγωρία της πολιτείας.
Θάλασσα, πικροθάλασσα…
