Στις προκλήσεις και στις ευκαιρίες για τη ναυτιλία βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα εστιάστηκε το πάνελ με θέμα «Navigating Through Industry Transformation – Shipowners’ Roundtable», το οποίο έλαβε χώρα την Τρίτη 3 Οκτωβρίου στο πλαίσιο του 13ου Annual Capital Link Operation Excellence in Shipping Forum.
Στο πάνελ συμμετείχαν ως ομιλητές οι κ.:
-Τζέρι Καλογηράτος, CEO της Capital Product Partners
-Γιώργος Μαργαρώνης, CEO της Latsco Shipping Ltd.
-Γιώργος Σαρόγλου, πρόεδρος και CEO της TEN Ltd.
-Σταμάτης Τσαντάνης, Chairman & CEO της Seanergy Maritime Holdings και Founder, Chairman & CEO της United Maritime Corporation
Συντονίστρια του συγκεκριμένου πάνελ ήταν η κ. Παγιέτ Παλαιολόγου, Μ&Ο Division South East Europe, Black Sea & Adriatic Zone του νηογνώμονα Bureau Veritas.
Κυκεώνας κανονισμών: Η ανάγκη για μία και μόνο φωνή
Ένα από τα πρώτα ζητήματα στα οποία επικεντρώθηκε το πάνελ ήταν η ανάγκη ύπαρξης μιας φωνής αναφορικά με τη θέσπιση κανονισμών. Ο κ. Σαρόγλου ανέφερε χαρακτηριστικά ότι η ναυτιλία έχει αποδείξει την ικανότητά της να υιοθετεί κανονισμούς, φέρνοντας ενδεικτικά ιστορικά παραδείγματα (double hull, SECAs). Ο λόγος ανησυχίας, επί του παρόντος, αφορά το κατά πόσο εκείνοι θα ισχύουν για όλους. «Πρέπει όλοι να συμμορφώνονται με τους κανονισμούς», σχολίασε χαρακτηριστικά. Στο πλαίσιο αυτό, κατά τον ίδιο, μόνο ο IMO πρέπει να επιβάλλει κανονισμούς για τη ναυτιλία, καθώς τα περιφερειακά μέτρα ενέχουν κινδύνους, όπως η δημιουργία μιας αγοράς δύο ταχυτήτων (two-tier market), η οποία θα προκαλέσει σύγχυση και περαιτέρω κόστη για τον τελικό καταναλωτή.
Παράλληλα, ο κ. Μαργαρώνης εστιάστηκε στην επίδραση των κανονισμών στις εταιρείες μικρότερου μεγέθους. Όπως ανέφερε, οι εταιρείες αυτές δυσκολεύονται να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις των κανονισμών εν μέσω ενός σύνθετου τοπίου που διαμορφώνεται στις ναυτιλιακές αγορές. Επιπλέον, οι απαιτήσεις είναι ακόμα υψηλότερες για εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις αγορές δεξαμενόπλοιων και υγραεριοφόρων, καθώς υπάρχουν οι περαιτέρω απαιτήσεις των ναυλωτών. Η συγκεκριμένη κατάσταση μάλιστα έχει οδηγήσει στην αύξηση των επιπέδων συγκέντρωσης στην αγορά των δεξαμενόπλοιων και υγραεριοφόρων.
Ο ρόλος των εκθέσεων ESG για μια εταιρεία
Τα κριτήρια ESG απασχολούν ολοένα και περισσότερο τη ναυτιλιακή βιομηχανία, με έναν αυξανόμενο αριθμό εταιρειών, ιδίως εισηγμένων, να δημοσιεύουν εκθέσεις με τα πεπραγμένα τους στο περιβαλλοντικό και κοινωνικό μέτωπο. Σύμφωνα με τα όσα ειπώθηκαν από τους συμμετέχοντες στο πάνελ, οι εκθέσεις ESG δεν συνιστούν μονάχα πρόκληση, αλλά αντιθέτως δύνανται να αποτελέσουν ευκαιρία.
Ο κ. Καλογηράτος σημείωσε ότι οι εκθέσεις ESG είναι χρήσιμες για την κατανόηση των πρωτοβουλιών των εταιρειών. Ενδεικτικά, εφόσον μια εταιρεία πρωτοστατεί στο μέτωπο των περιβαλλοντικών πρωτοβουλιών, η ESG έκθεση είναι ο κατάλληλος τρόπος για να το καταστήσει σαφές.
Από την άλλη, κατά τον κ. Τσαντάνη, οι ESG εκθέσεις δεν φαίνεται να επηρεάζουν σημαντικά τις προτιμήσεις των επενδυτών στις χρηματιστηριακές αγορές. Πιο συγκεκριμένα, παρότι η εκπόνησή τους κρίνεται θετικά από τους επενδυτές, τα αποτελέσματα των εκθέσεων αυτά καθαυτά δεν έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη χρηματοδότηση ή στη ναύλωση ενός πλοίου, επί του παρόντος.
Καύσιμα και τεχνολογίες: Είναι εφικτοί οι περιβαλλοντικοί στόχοι;
Οι φιλόδοξοι στόχοι που έχουν θεσπιστεί για την ενεργειακή μετάβαση αποτέλεσαν ένα επιπλέον θέμα στο οποίο εστιάστηκαν οι ομιλητές.
Ο κ. Μαργαρώνης σχολίασε ότι οι νέες τεχνολογίες και τα νέα καύσιμα βρίσκονται ακόμη σε πρώιμο στάδιο. Συνεπώς, οι φιλόδοξοι στόχοι που τίθενται ενδεχομένως να μην είναι εφικτοί. Ως ενδεικτικό παράδειγμα, ο CEO της Latsco παρέθεσε τα δεδομένα αναφορικά με το ποσοστό των υπό ναυπήγηση bulkers και tankers που θα καταναλώνουν και εναλλακτικά καύσιμα. Επιπλέον, κατά τον ίδιο, σημαντική πρόκληση είναι η διαθεσιμότητα εναλλακτικών καυσίμων για πλοία που δεν πραγματοποιούν τακτικούς πλόες, όπως είναι τα bulk carriers και τα δεξαμενόπλοια μεσαίου και μικρότερου μεγέθους.
Ωστόσο, ο κ. Μαργαρώνης είναι αισιόδοξος όσον αφορά τη δυνατότητα αξιοποίησης συστημάτων δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα. Πρόκειται για μια τεχνολογία που χρησιμοποιείται σε άλλες βιομηχανίες, συνεπώς δεν χρειάζεται να αναπτυχθεί από το μηδέν αλλά να προσαρμοστεί στη ναυτιλία, όπως υποστήριξε. Σε κάθε περίπτωση, η πρόκληση αποθήκευσης του δεσμευμένου CΟ₂ παραμένει.
Την ίδια ώρα, ο κ. Σαρόγλου σχολίασε ότι για την απανθρακοποίηση της ναυτιλίας απαιτούνται νέα καύσιμα. Σε αρχικό πλαίσιο αυτά θα είναι μεταβατικά, όπως το LNG. Σε κάθε περίπτωση, είναι αναγκαία η ανάπτυξη ενός ισχυρού πλαισίου, όπου όλοι οι stakeholders θα συμμετάσχουν. Ο ρόλος των λιμένων, κατά τον κ. Σαρόγλου, είναι καθοριστικής σημασίας, με ενδεικτικό παράδειγμα την αξιολόγηση της ποιότητας των διατεθέντων καυσίμων. Ο πρόεδρος και CEO της TEN προέτρεψε τους λιμένες να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Σιγκαπούρης.
Σκόπελοι της εκπαίδευσης: Η έλλειψη ναυτικών στο επίκεντρο
Σαφώς, μία εκ των σημαντικότερων προκλήσεων για τη ναυτιλία δεν είναι άλλη πέραν της έλλειψης ναυτικών. Ο κ. Σαρόγλου εστιάστηκε στη συγκεκριμένη πρόκληση, η οποία ενδέχεται να καταστεί ακόμα εντονότερη εντός των επόμενων ετών.
Καθώς η τεχνολογία καθίσταται ολοένα σημαντικότερη για τη ναυτιλία, η βιομηχανία έχει ανάγκη ανθρώπους που διαθέτουν τις απαραίτητες γνώσεις για να την αξιοποιήσουν, επισήμανε. Επιπλέον, επί του παρόντος, δεν έχει ξεκαθαριστεί ποιο ή ποια θα είναι τα καύσιμα του μέλλοντος. Σε μια τόσο ρευστή και ευμετάβλητη κατάσταση, η συνεχής εκπαίδευση και προσαρμοστικότητα θα είναι απαραίτητες.
Ασφάλεια εν πλω: Δεν είναι όλοι οι τύποι πλοίων το ίδιο
Οι προβληματισμοί σχετικά με την ασφάλεια εν πλω συνεχίζουν να απασχολούν τη ναυτιλία, δεδομένων μάλιστα των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που έχουν ορισμένα από τα καύσιμα του μέλλοντος, όπως η αμμωνία, που είναι τοξική.
Ο κ. Καλογηράτος σημείωσε ότι η πρόοδος της τεχνολογίας και οι φιλοδοξίες ενεργειακής μετάβασης οφείλουν να συνοδεύονται από ένα ισχυρό ρυθμιστικό πλαίσιο, που θα έχει την ασφάλεια ως επίκεντρο. Απλώς η θέσπιση αυστηρών κανονισμών δεν αποτελεί τη λύση.
Το παράδειγμα των LNG carriers είναι χαρακτηριστικό, σύμφωνα με τον κ. Καλογηράτο, καθώς η συγκεκριμένη αγορά διέπεται από ένα πολύ καλό ρυθμιστικό πλαίσιο.
Την ίδια ώρα, τα λίγα ατυχήματα στα LNG carriers συνιστούν απότοκο του μικρότερου μεγέθους της αγοράς, το οποίο επέτρεψε την ευκολότερη ανάπτυξη μιας κουλτούρας ασφαλείας. Αντιθέτως, λοιπές ναυτιλιακές αγορές, όπως εκείνη των bulk carriers, είναι κατακερματισμένες, σύμφωνα με τον κ. Καλογηράτο, γεγονός που καθιστά την ανάπτυξη μιας συλλογικής κουλτούρας ασφαλείας μεγαλύτερη πρόκληση. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητη η καλλιέργεια μιας κουλτούρας ασφαλείας εφάμιλλης εκείνης που έχει αναπτυχθεί στην αγορά των LNG carriers και για τους υπόλοιπους τύπους πλοίων.
Το κόστος της απανθρακοποίησης και η κυριότερη πρόκληση
Έχοντας αναγνωρίσει πληθώρα παραγόντων που διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην ενεργειακή μετάβαση της ναυτιλίας, η ερώτηση-κλειδί παραμένει: «Ποιο θα είναι εν τέλει το κόστος της απανθρακοποίησης της ναυτιλίας;».
Σύμφωνα με τον κ. Τσαντάνη, μόνο εκτιμήσεις δύνανται να πραγματοποιηθούν επί του παρόντος, καθώς το ποιο καύσιμο θα επικρατήσει παραμένει άλυτος γρίφος. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, το γεγονός αυτό δεν πρέπει να δημιουργεί ιδιαίτερο προβληματισμό, διότι οι ναυλωτές έχουν δείξει ενδιαφέρον να μοιραστούν το κόστος όσον αφορά τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας των πλοίων που βρίσκονται στα ύδατα. Συνεπώς, η χρηματοδότηση δεν θα αποτελέσει εμπόδιο, εφόσον όλα τα εμπλεκόμενα μέρη συμφωνήσουν να συμμετάσχουν.
Κατά τον κ. Τσαντάνη, η κυριότερη πρόκληση για τη ναυτιλία είναι οι απρόσμενες γεωπολιτικές εξελίξεις. Ενδεικτικό παράδειγμα για τον ίδιο είναι η αυξημένη γεωπολιτική ένταση στην Ασία, και ειδικότερα μεταξύ της Κίνας και της Ταϊβάν.
