Page 112 - ΝΑΥΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ - AUGUST 2023

AΠΟΨΕΙΣ

Αξίζει να σημειωθεί ότι, σε παγκόσμιο επίπεδο, κατα-
βάλλονται προσπάθειες για τη μείωση της κατανά-
λωσης άνθρακα και τη μετάβαση προς καθαρότερες
πηγές ενέργειας. Πολλές χώρες υιοθετούν πολιτικές
για την παροχή κινήτρων προς την υιοθέτηση ανανεώ-
σιμων πηγών ενέργειας, τη βελτίωση της ενεργειακής
απόδοσης και τον μετριασμό των περιβαλλοντικών
επιπτώσεων της χρήσης άνθρακα. Ωστόσο, ο ρυθμός
αυτής της μετάβασης διαφέρει από περιοχή σε περι-
οχή και επηρεάζεται από πλήθος παραγόντων, κυρίως
οικονομικών αλλά και υποδομών.
Συνοψίζοντας, παρά τη διαρκώς εντεινόμενη πίεση
στην παγκόσμια οικονομία για τη μετάβαση σε
περιβαλλοντικά φιλικότερες μορφές ενέργειας, ο Πηγή: Lun, Y.H.V., Lai, K.-H., Cheng, T.C.E. Shipping and Logistics
άνθρακας μπορεί να εξακολουθεί να διαδραματίζει Management. © Springer 2010. Chapter 2: Freight Rate Mechanism.
ηγετικό ρόλο στην αγορά των dry bulk πλοίων υπό
συγκεκριμένες συνθήκες. Οι αναδυόμενες οικονομίες τιμές (equilibrium freight rates).
βασίζονται συχνά στον άνθρακα λόγω της προσιτής Μια γενική παραδοχή είναι ότι ίσως να έχουν αλλά-
τιμής και της περιορισμένης πρόσβασής τους σε ξει με τα χρόνια οι παράγοντες που επηρεάζουν τις
εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Επιπλέον, η μετάβαση αντίστοιχες καμπύλες προσφοράς και πλέον η επιρροή
από τον άνθρακα απαιτεί σημαντικές επενδύσεις σε των παραγωγών χρηματοοικονομικών προϊόντων στην
υποδομές εναλλακτικής ενέργειας και θα χρειαστεί ψυχολογία των traders στη spot αγορά είναι μεγάλη.
χρόνος για πολλές οικονομίες προκειμένου να ανα- Ωστόσο, αυτό είναι κάτι που ισχύει για όλες τις αγο-
πτύξουν και να εφαρμόσουν πλήρως αυτές τις υπο- ρές που έχουν αγορά παραγώγων και δεν αναίρει τη
δομές. Η προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι οι όγκοι βασική θεωρία προσφοράς και ζήτησης.
θα μειωθούν, αλλά σταδιακά, και θα είναι μια μακρά
και ασταθής –τόσο από άποψη (ναυλο)τιμών όσο και Το 58% των συμμετεχόντων παραμένουν αναποφάσιστοι
όγκων– μετάβαση. όσον αφορά την πιθανότητα τα πλοία μικρότερου βυθίσματος
να αποδίδουν καλύτερα από πλοία συμβατικής σχεδίασης,
Το 43% των συμμετεχόντων συμφωνούν έως έναν βαθμό λόγω της μείωσης του βυθίσματος σε λιμένες και ποταμούς.
με την εξής πρόταση: «Το κλασικό μοντέλο προσφοράς και Ποια είναι η δική σας άποψη; Πιστεύετε πως υπάρχει ενδε-
ζήτησης δεν μπορεί πλέον να εξηγήσει τις μεταβολές στις χόμενο η συμβατική σχεδίαση να αφορά στο μέλλον πλοία
ναυλαγορές των bulk carriers». Σε ποιους άλλους παράγο- μικρότερου βυθίσματος;
ντες μπορεί να αποδοθεί η καταγραφείσα μεταβλητότητα; Δεν νομίζω ότι η πραγματική συζήτηση για βέλτιστη
Να ξεκινήσω λέγοντας ότι δεν συμφωνώ απόλυτα με απόδοση αφορά τα νέα ρηχά ή τα παλαιά «συμβα-
την προαναφερθείσα πρόταση. Νομίζω ότι γενικό- τικά» πλοία. Νομίζω ότι η επόμενη μεγάλη πρόκληση/
τερα στη ναυτιλία, και στα bulk carriers ειδικότερα, συζήτηση για τη ναυτιλιακή βιομηχανία είναι το μέλ-
το μοντέλο προσφοράς και ζήτησης δουλεύει. Θα λον όσον αφορά την αποδοτικότητα (efficiency), τη
μπορούσε να γίνει μια κουβέντα για το αν είναι αποτε- μεγιστοποίηση της χωρητικότητας, τη βελτιστοποίηση
λεσματική και ακριβής ή όχι ή αν υπερβάλλει προς τα της κατανάλωσης καυσίμου σε υψηλές ταχύτητες
πάνω ή προς τα κάτω, ενίοτε, αλλά αυτό δεν σημαίνει και, φυσικά, την επιλογή του κύριου τύπου καυσί-
ότι δεν εξηγεί τη μεταβλητότητα της ναυλαγοράς. μου επόμενης γενιάς (next gen fuels – Hydrogen/
Η ναυτιλία έχει την επιπλέον ιδιαιτερότητα ότι έχει Ammonia, κ.λπ.).
inelastic straight line καμπύλη ζήτησης και ταυτό- Όταν εξετάζουμε τις επιδόσεις των πλοίων με μικρό-
χρονα inelastic “J” shaped καμπύλη προσφοράς. Ως τερο βύθισμα σε σχέση με τα συμβατικά σχεδιασμένα
αποτέλεσμα, δημιουργείται μεγάλη μεταβλητότητα. πλοία, είναι σημαντικό να έχουμε μια ευρύτερη προ-
Να πάρουμε για παράδειγμα τα τελευταία δύο χρόνια. οπτική, που περιλαμβάνει διάφορους παράγοντες,
Οι κυβερνήσεις, για την καταπολέμηση του COVID, μεί- πέρα από το βύθισμα και μόνο.
ωσαν τα επιτόκια, δημιουργώντας μεγάλη ρευστότητα Η αποδοτικότητα και η μεγιστοποίηση της χωρητι-
στην αγορά. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη μετατόπιση κότητας φορτίου αποτελούν κρίσιμους παράγοντες
της καμπύλης ζήτησης (demand) προς τα δεξιά. Την κατά την αξιολόγηση του σχεδιασμού και της από-
ίδια στιγμή, δημιουργήθηκαν πάρα πολλά inefficiencies δοσης των πλοίων. Η ικανότητα μεταφοράς σημαντι-
στη φυσική αγορά, που ουσιαστικά αφαίρεσαν προ- κού ωφέλιμου φορτίου με ταυτόχρονη τήρηση των
σφορά τονάζ (supply), μετακινώντας την καμπύλη προ- λιμενικών περιορισμών, όπως το βύθισμα, το πλάτος
σφοράς προς τα αριστερά. Έτσι, η ισορροπία μεταξύ και το LOA (ολικό μήκος), είναι απαραίτητη. Τα συμ-
προσφοράς και ζήτησης εκτοξεύτηκε και κατά συνέ- βόλαια φορτίου, ιδίως σε κλάδους όπως τα σιτηρά,
πεια τα ναύλα ισορροπήσαν σε αρκετά υψηλότερες μπορεί να επιβάλουν περιορισμούς στα χαρακτηρι-

112