Page 111 - ΝΑΥΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ - AUGUST 2023

Αντίστοιχες αναλογίες μπορούν να γίνουν και στα πιο Πρώτον και κύριον, οι οικονομικές επιπτώσεις: Ο άνθρα-
μικρά καράβια τύπου Supramax και Handysize, τα οποία κας παραμένει η πιο αξιόπιστη και οικονομική πηγή
μεταφέρουν ένα πιο ευρύ φάσμα εμπορευμάτων ξηρού ενέργειας, ιδίως για τις αναδυόμενες οικονομίες, που
φορτίου (minor bulk commodities). διαθέτουν σημαντικά αποθέματα και περιορισμένη πρό-
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα πολιτικά γεγο- σβαση σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Οι χώρες
νότα είναι δυναμικά και μπορεί να αλλάξουν με την αυτές συχνά βασίζονται στον άνθρακα για να καλύψουν
πάροδο του χρόνου, επηρεάζοντας και τα συγκε- τις αυξανόμενες ενεργειακές απαιτήσεις τους, όπως
κριμένα trade routes καθώς επίσης και τις ισορ- επίσης τις ανάγκες εκβιομηχάνισης, καθώς και για να
ροπίες μεταξύ προσφοράς/ζήτησης, και κατ’ επέ- παράσχουν προσιτή ηλεκτρική ενέργεια στον πληθυσμό
κταση τη ναυλαγορά (είτε θετικά είτε αρνητικά). τους. Γι’ αυτά τα κράτη, τα οικονομικά οφέλη από τη
χρήση άνθρακα υπερτερούν των όποιων περιβαλλοντι-
Το 15% των συμμετεχόντων διαφωνούν –έως έναν βαθμό– ότι κών συνεπειών.
ο άνθρακας θα αντικατασταθεί σταδιακά από λοιπές μορφές Δεύτερον, οι περιορισμοί στις υποδομές: Η μετάβαση από τον
ενέργειας. Δεδομένης της πίεσης που αντιμετωπίζει –και άνθρακα απαιτεί σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές
μέλλεται να αντιμετωπίσει– η παγκόσμια οικονομία από τους εναλλακτικής ενέργειας, όπως συστήματα παραγωγής
ρυθμιστικούς φορείς, υπό ποιο πλαίσιο δύναται ο άνθρακας και αποθήκευσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.
να συνεχίσει να διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην Πολλές δυτικές οικονομίες σημειώνουν πρόοδο στην
αγορά των bulk carriers; ανάπτυξη υποδομών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας,
Καταρχήν, στο πλαίσιο της συζήτησης για τη μελλο- αλλά χρειάζεται χρόνος για την πλήρη αντικατάσταση
ντική προοπτική του άνθρακα στην αγορά των φορτη- των υφιστάμενων υποδομών που βασίζονται στον
γών πλοίων (dry bulk), θεωρώ ότι είναι σημαντικό να άνθρακα. Η έλλειψη επαρκούς υποδομής εναλλακτικών
προσδιοριστεί η ειδοποιός διαφορά μεταξύ του θερ- μορφών ενέργειας σε ορισμένες περιοχές περιορίζει τη
μικού άνθρακα (thermal coal) και του μεταλλουργικού δυνατότητά τους να εγκαταλείψουν πλήρως τον άνθρακα
άνθρακα (επίσης γνωστού ως coking coal). σε εύλογο χρονικό διάστημα.
Θερμικός άνθρακας: Χρησιμοποιείται κυρίως για την παρα- Τέλος, η διαφοροποίηση του ενεργειακού μείγματος: Η παγκό-
γωγή ηλεκτρικής ενέργειας και τη θέρμανση. Λόγω σμια ενεργειακή μετάβαση είναι μια σταδιακή διαδικα-
των σημαντικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σία, και ο άνθρακας μπορεί να εξακολουθεί να αποτελεί
και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, αυτός ο τύπος μέρος ενός εξελιγμένου ενεργειακού μείγματος κατά
άνθρακα αποτελεί αντικείμενο αυξανόμενου ρυθμιστι- τη διάρκεια αυτής της μεταβατικής περιόδου. Ενώ η
κού ελέγχου. μείωση της χρήσης άνθρακα είναι σημαντική για περι-
Μεταλλουργικός άνθρακας: Χρησιμοποιείται για την παραγωγή βαλλοντικούς λόγους, η πλήρης εξάλειψή του χωρίς
ημίκαυστου άνθρακα (coke), που είναι απαραίτητος για βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις μπορεί να οδηγήσει σε
την αναγωγή του σιδηρομεταλλεύματος σε λιωμένο ενεργειακές ελλείψεις και να επηρεάσει αρνητικά την
σίδηρο στις υψικαμίνους και αποτελεί επίσης βασικό ενεργειακή ασφάλεια. Έτσι, ορισμένες χώρες μπορεί να
συστατικό στη διαδικασία παραγωγής χάλυβα. επιλέξουν να διατηρήσουν ένα ορισμένο επίπεδο χρήσης
Σε αντίθεση με τον θερμικό άνθρακα, ο μεταλλουργι- άνθρακα έως ότου οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
κός άνθρακας έχει έναν ιδιαίτερα ουσιώδη ρόλο στη αναπτυχθούν επαρκώς και επιτευχθεί μια πλήρης και
βιομηχανία χάλυβα και γι’ αυτόν τον λόγο δεν υπόκειται ομαλή ενσωμάτωσή τους στα υφιστάμενα ενεργειακά
στο ίδιο επίπεδο ρυθμιστικού ελέγχου με τον θερμικό συστήματα.
άνθρακα. Εδώ πρέπει να αναφερθούμε στη ρευστότητα του ενερ-
Όσον αφορά την αγορά ξηρού χύδην φορτίου, το μεγα- γειακού μείγματος, καθώς επίσης και στην ευαισθησία
λύτερο μέρος του θαλάσσια μεταφερόμενου άνθρακα αυτής της διαφοροποίησης στις τιμές. Ένα καλό παρά-
είναι θερμικός (περίπου 75-80%). δειγμα μας προσφέρει το 2022, μετά τον πόλεμο στην
Παρόλο λοιπόν που παρατηρείται μια διαρκώς αυξανό- Ουκρανία, όταν οι τιμές του φυσικού αερίου εκτοξεύ-
μενη πίεση από τις ρυθμιστικές αρχές και μια παγκό- τηκαν στα ύψη, οπότε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες
σμια στροφή προς καθαρότερες πηγές ενέργειας, ο αύξησαν τις εισαγωγές θερμικού άνθρακα για να αντι-
Others άνθρακας μπορεί, υπό ορισμένες συνθήκες, να εξακο- σταθμίσουν το υψηλότερο κόστος του φυσικού αερίου
China
λουθεί να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην αγορά και να διατηρήσουν τη σταθερότητα του ενεργειακού
των dry bulk πλοίων. Ωστόσο, είναι σημαντικό να εξε- τους εφοδιασμού. Το παράδειγμα αυτό καταδεικνύει ότι,
ταστούν οι εναλλακτικές προοπτικές και να κατανοη- σε ορισμένες περιπτώσεις, ο άνθρακας μπορεί να χρησι-
θούν οι πολυπλοκότητες γύρω από την επιχειρούμενη μεύσει ως εφεδρική ή συμπληρωματική πηγή ενέργειας,
παγκόσμια ενεργειακή μετάβαση. όταν άλλες πρωτογενείς πηγές ενέργειας παρουσιάζουν
Έχοντας ξεκαθαρίσει τη διαφορά των δύο βασικών αστάθεια στη διαθεσιμότητα ή στην τιμολόγηση. Υπο-
κατηγοριών, νομίζω πως οφείλουμε να αναφέρουμε γραμμίζει την ανάγκη διαφοροποίησης του ενεργειακού
ορισμένες παραμέτρους, που κατά τη γνώμη μου πρέ- μείγματος για τη διασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας
πει να εξεταστούν πριν από την αντικατάσταση του και την αποτροπή πιθανών ενεργειακών ελλείψεων ή
άνθρακα στην αγορά. διαταραχών κατά τη διάρκεια μεταβατικών περιόδων.

111