Η συμπερίληψη της ναυτιλίας στο ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας εκπομπών αποτελεί μία από τις σημαντικότερες αποφάσεις που έχει λάβει η Ευρωπαϊκή Ένωση στην προσπάθειά της ‒ανεξαρτήτως του αν αυτή η προσπάθεια έχει σωστό προσανατολισμό‒ να περιορίσει τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου στα ευρωπαϊκά ύδατα και στους ευρωπαϊκούς λιμένες.
Ειδικότερα, καθώς ο τελευταίος μήνας του 2023 κοντοζυγώνει και η αντίστροφη μέτρηση ξεκινά, ένα ερώτημα είναι εκείνο που απασχολεί σημαντικά τη βιομηχανία. Ποιο θα είναι το πραγματικό κόστος του ETS για τη ναυτιλία. Όπως υπογραμμίζει σε σχετικό δημοσίευμα το Bloomberg ‒επικαλούμενο εκτιμήσεις της Drewry‒, το κόστος του ETS για τη ναυτιλία το 2024 θα διαμορφωθεί περίπου στα $3,6 δισ.
Το δημοσίευμα του Bloomberg αντιμετωπίζει το θέμα της συμπερίληψης της ναυτιλίας στο EU ETS από την «αντίπερα όχθη», σημειώνοντας ότι το κόστος για τη ναυτιλία είναι πολύ μικρό για τα κέρδη που καταγράφουν οι εταιρείες. Η υπόθεση του Bloomberg «χωλαίνει» εξαρχής, διότι λαμβάνει ως σημείο αναφοράς τα κέρδη της Maersk το 2022.
Πράγματι, τα κέρδη των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στις τακτικές γραμμές ήταν από πολύ υψηλά έως εξαιρετικά υψηλά τα τελευταία έτη. Αυτό οφείλεται στην ίδια την κυκλικότητα της αγοράς καθώς και στην επίδραση εξωγενών παραγόντων. Το θέμα είναι ότι στην όλη εξίσωση πρέπει να ληφθούν υπόψη τόσο η ναυλαγορά των containerships τα έτη πριν από την πανδημία όσο και το τι έπεται τα ερχόμενα έτη, δεδομένης της ραγδαίας αύξησης του στόλου.
Παράλληλα, τα προβλήματα που δημιουργούν τα μονομερή μέτρα ‒όπως η συμπερίληψη της ναυτιλίας στο EU ETS‒ παραμένουν. Συγκεκριμένα, πολλοί ναυλωτές μπορούν να επιλέξουν να αποφύγουν ευρωπαϊκούς λιμένες και να πραγματοποιήσουν δομικές αλλαγές στα τακτικά δρομολόγιά τους, με τα βλέμματα να πέφτουν στην Αίγυπτο, στο Μαρόκο και στην Τουρκία.
Στο πλαίσιο αυτό, θεωρείται σημαντικό οι λιμένες αυτοί να λαμβάνονται υπόψη από την ΕΕ, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το EU ETS δεν θα αποτελέσει τροχοπέδη για την ευρωπαϊκή ναυτιλία.
Βάσει του ETS, το 40% των εκπομπών των πλοίων το 2024 θα πρέπει να καλυφθούν μέσω της αγοράς ανάλογων αδειών, με το ποσοστό να αυξάνεται στο 70% το 2025 και στο 100% το 2026.
