Στην υφιστάμενη πολιτική συγκυρία, οι κυρώσεις έχουν δημιουργήσει ένα εξαιρετικά αβέβαιο περιβάλλον για τους πλοιοκτήτες, τους διαχειριστές, τους ναυλωτές, τους ασφαλιστές και τους χρηματοδότες. Με αφορμή το διαρκώς μεταβαλλόμενο πλαίσιο λειτουργίας της ναυτιλίας υπό τις κυρώσεις, οι κ. Mike Salthouse, επικεφαλής Εξωτερικών Υποθέσεων του NorthStandard, George Tsimis, Director/Board Member at GJT Marine Consultants LLC/Society of Maritime Arbitrators, Inc., Daniel Tadros, COO, Shipowners Claims Bureau, Inc., Managers The American P&I Club, και George Chalos, ιδιοκτήτης της Chalos & Co., συμμετείχαν σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση στο περιθώριο της ναυτιλιακής έκθεσης CMA Shipping που έλαβε χώρα στο Connecticut των ΗΠΑ μεταξύ 21 και 23 Μαρτίου.
Ο κ. Salthouse, στην αρχική του τοποθέτηση, σχολίασε ότι οι κυρώσεις στη ναυτιλία δεν είναι κάτι καινούργιο και το πού οδεύει η βιομηχανία στο εν λόγω μέτωπο αποτελεί σημαντική πρόκληση. Μάλιστα σημείωσε ότι οι κυρώσεις στη ναυτιλία ήταν παρούσες από το 1992, ωστόσο σημείο καμπής αποτέλεσε το 2010, όταν ο πρόεδρος Ομπάμα υπέγραψε σε νόμο το Comprehensive Iran Sanctions, Accountability, and Divestment Act of 2010 (CISADA), στο στόχαστρο του οποίου βρέθηκαν χρηματοοικονομικές συναλλαγές και ασφαλίσεις πλοίων. Επόμενη εξέλιξη-ορόσημο για τις αμερικανο-ιρανικές σχέσεις και τον συνεπακόλουθο αντίκτυπο στη ναυτιλία αποτέλεσε η έξοδος των ΗΠΑ από το πυρηνικό πρόγραμμα το 2018. «Σήμερα έχουμε να κάνουμε με ένα πρόγραμμα κυρώσεων του οποίου όμοιο δεν έχει υπάρξει ξανά [κυρώσεις στη Ρωσία μετά την εισβολή στην Ουκρανία]», σχολίασε, προσθέτοντας ότι οι επιδράσεις είναι σημαντικές για το εμπόριο με τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Ρωσίας, την ΕΕ. Ο επικεφαλής Εξωτερικών Υποθέσεων του NorthStandard αναφέρθηκε και στον μηχανισμό του πλαφόν στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου, υπογραμμίζοντας ότι σε ένα τέτοιο ρευστό περιβάλλον είναι εξαιρετικά δύσκολο για τους πλοιοκτήτες, ακόμα και αν ακολουθούν όλες τις νόμιμες διαδικασίες, να γνωρίζουν από πού προήλθε το φορτίο και σε ποια τιμή. Υπό το πρίσμα αυτό, στενή είναι η συνεργασία των P&I Clubs και των κυβερνήσεων. «Έχουμε μάθει να λειτουργούμε σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον εμπορίου. Η Δύση μπορεί να ελέγχει χρηματοοικονομικές και τεχνικές υπηρεσίες, ωστόσο η Κίνα ελέγχει το εμπόριο. Οι πλοιοκτήτες και οι επιχειρήσεις θα πρέπει να επιλέξουν ανάμεσα στην πρόσβαση στα κεφάλαια και στην πρόσβαση στα εμπορεύματα», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Salthouse, θέλοντας με εμφατικό τρόπο να υπογραμμίσει τα πάνω-κάτω που έχουν φέρει οι κυρώσεις στο θαλάσσιο εμπόριο.
«Για αρκετό καιρό και πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι ΗΠΑ ήταν ο “ηγέτης” των κυρώσεων. Πλέον τον ρόλο αυτόν έχουν αναλάβει η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο. […] Οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί δημιουργούν σύγχυση και έρχονται σε αντίθεση μεταξύ τους, δημιουργώντας χάος στη ναυτιλιακή βιομηχανία», επισήμανε ο κ. Daniel Tadros, θέλοντας να καταδείξει τις διαφορετικές θέσεις και προσεγγίσεις των χωρών εντός ΕΕ. Κατά τον ίδιο, το περιεχόμενο των αμερικανικών κυρώσεων ενάντια στο Ιράν ήταν συγκεκριμένο και ξεκάθαρο, κάτι που δεν ισχύει στην περίπτωση των κυρώσεων απέναντι στη Ρωσία. «Οι κυρώσεις στη Ρωσία έχουν σχεδιαστεί προκειμένου να περιοριστούν τα οικονομικά της οφέλη. Το γεγονός ότι φορτία μεταφέρονται από και προς τη Ρωσία δεν τα καθιστά απαραίτητα παράνομα. Υπάρχουν πλοία τα οποία έχουν ασφαλιστεί από δυτικούς ασφαλιστές, από την πλειονότητα των αλληλασφαλιστικών οργανισμών του IG, και μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο, το οποίο έχει πωληθεί σε τιμή εκτός των ορίων του πλαφόν. Δεδομένου ότι υπάρχουν ειδικές ρήτρες για τις κυρώσεις στις πολιτικές μας, που μας προστατεύουν πλήρως, το εμπόριο είναι καθ’ όλα νόμιμο», ήταν τα λόγια του κ. Tandros. Απευθυνόμενος στους εκπροσώπους του Τύπου, τόνισε ότι συχνά συγχέουν τον «σκοτεινό στόλο» των υπερήλικων δεξαμενόπλοιων, ο οποίος δεν ασφαλίζεται από εταιρείες της Δύσης, με πλοία που συμμετέχουν σε παρόμοια προαναφερθέντα ταξίδια. «Ο “σκοτεινός στόλος” δεν συνδέεται απαραίτητα με τη Ρωσία», κατέληξε.
Μέσα σε αυτό το αβέβαιο περιβάλλον των κυρώσεων για τη ναυτιλία, οι εταιρείες του κλάδου θα πρέπει να είναι προετοιμασμένες και να διαθέτουν πολιτικές και προσεγγίσεις «αναχαίτισης» των κυρώσεων, υποστήριξε ο κ. George Tsimis, ο οποίος συμπλήρωσε ότι στη νέα αυτή τάξη πραγμάτων το management οφείλει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο. Κατά τον ίδιο, το due diligence έχει καταστεί πολύ πιο λεπτομερές και διαφέρει σημαντικά σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. «Οι εταιρείες έρχονται αντιμέτωπες με διαφορετικά σενάρια και η προσέγγιση “one size fits all” δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην περίπτωση αυτή».
«Ιt’s a mess», ανέφερε με χιουμοριστική διάθεση ο κ. George Chalos, θέλοντας να περιγράψει τις επιδράσεις των κυρώσεων στη ναυτιλία. Ο Ελληνοαμερικανός δικηγόρος σημείωσε ότι μπροστά στο φάσμα των κυρώσεων υπάρχουν τριών ειδών πελάτες: α) αυτοί που λαμβάνουν προληπτικά μέτρα, β) αυτοί που προσπαθούν να συμμορφωθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο με τις κυρώσεις και γ) αυτοί που παίρνουν το ρίσκο και αναζητούν τρόπους να μην εφαρμόσουν τις κυρώσεις. Παράλληλα, ο κ. Chalos περιέγραψε την πολυπλοκότητα με την οποία το αμερικανικό σύστημα εφαρμόζει τις κυρώσεις, σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι το Υπουργείο Δικαιοσύνης ελέγχεται από το lobby United Against Nuclear Iran (UANI) το οποίο δεν θα έπρεπε να διαθέτει τέτοια δικαιοδοσία. Ακόμη, χαρακτήρισε ως «ρατσιστικές» τις πρόσφατες δηλώσεις αξιωματούχου του αμερικανικού Υπουργείου Δικαιοσύνης, ο οποίος είχε δηλώσει χαρακτηριστικά: «Έχουμε κουραστεί από τους Έλληνες που δεν θέλουν να συμμορφωθούν με τις κυρώσεις». Τέλος, σε σχετική ερώτηση για τον «σκοτεινό στόλο» των δεξαμενόπλοιων, ο κ. Chalos επισήμανε ότι «δεν είμαι σίγουρος ότι είναι σωστό να λέγεται ότι το σύνολό του απαρτίζεται από πλοία αποκλειστικά υπερήλικα ή κακοδιατηρημένα».
