Η έρευνα Seafarers Happiness Index, που εκπονείται από τον οργανισμό happyatsea.org, ξεκίνησε το 2015 προκειμένου να καταγράψει και να μελετήσει το επίπεδο ικανοποίησης των ναυτικών σε παγκόσμιο επίπεδο, μέσα από 10 ερωτήσεις, που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα, από την πνευματική υγεία μέχρι τις συνθήκες εργασίας και την επαφή με την οικογένεια. Στα αποτελέσματα έχουν πρόσβαση η ναυτιλιακή βιομηχανία και οι πλοιοκτήτριες εταιρείες, ώστε να αποκτούν πλήρη εικόνα της υπάρχουσας κατάστασης και να παίρνουν τα κατάλληλα μέτρα, προκειμένου οι εργαζόμενοί τους να αποδίδουν καλύτερα.

Η πιο πρόσφατη έρευνα, που αφορά το β΄ τρίμηνο του 2019 και στην οποία συμμετείχαν πάνω από 2.000 ναυτικοί, κατέδειξε ότι ο δείκτης από 6,31/10 που ήταν το α΄ τρίμηνο έπεσε στο 6,27/10. Μεταξύ άλλων, στην ερώτηση «Πόσο ικανοποιημένοι είστε από τον φόρτο εργασίας σας;», οι συμμετέχοντες απάντησαν ότι η εκμάθηση των νέων τεχνολογιών και η γραφειοκρατία αυξάνουν κατά πολύ τις υποχρεώσεις τους. Επιπλέον, οι ώρες εκτός υπηρεσίας δεν είναι ουσιαστικός χρόνος ξεκούρασης, αφού συχνά χρειάζεται να βρίσκονται «επί ποδός», όπως επίσης και σε συνεχή επαφή με τα γραφεία της εταιρείας, ανεξάρτητα από τη διαφορά ώρας ή τον προγραμματισμό της βάρδιας.

Στην ερώτηση «Πόσο ικανοποιημένοι είστε από την εκπαίδευσή σας;» οι ναυτικοί απάντησαν ότι δίνεται περισσότερο βάρος στο τυπικό κομμάτι της διαδικασίας παρά στην ουσιαστική βελτίωση των δεξιοτήτων και στην απόκτηση εμπειρίας.

Όσον αφορά τις σχέσεις με το υπόλοιπο πλήρωμα, οι απαντήσεις είχαν ως κύριο άξονα την αίσθηση της απομόνωσης και την έλλειψη χρόνου για κοινωνική επαφή με τους συναδέλφους. Συχνές υπήρξαν οι αναφορές σε περιστατικά βίας ή επιθετικής συμπεριφοράς, όπως και σεξουαλικής παρενόχλησης στις γυναίκες-μέλη του πληρώματος (παρότι η συμμετοχή των γυναικών στην έρευνα ήταν μόλις 7%).

Ελεύθερος χρόνος

Μεγάλη πτώση του δείκτη υπήρξε στην ερώτηση για τον ελεύθερο χρόνο στα λιμάνια. «Η έννοια της άδειας έχει πεθάνει», ανέφερε χαρακτηριστικά κάποιος. Οι ανώτεροι αναγκάζονται να μειώνουν τις ώρες των υφισταμένων τους εκτός πλοίου, ενώ κάποιοι δεν μπαίνουν καν στον κόπο να ζητήσουν έξοδο.

Αποδοχές

Παρότι ο χώρος της ναυτιλίας θεωρείται από τους πιο καλοπληρωμένους, αναφέρθηκε ότι «μέρα με τη μέρα οι απολαβές του κατώτερου πληρώματος μειώνονται», ενώ εκφράζονται ανησυχίες για την ελάττωση της αποζημίωσης για τις υπερωρίες, στο πλαίσιο των γενικών περικοπών που αποφασίζουν οι εταιρείες. Σημαντικές καταγγελίες έγιναν για την αποδοχή ορισμένων εθνικοτήτων να προσλαμβάνονται με κατώτερο μισθό, με αποτέλεσμα να προτιμώνται.

Επικοινωνία

Σε σχέση με την επικοινωνία με την οικογένεια, καταγράφηκε αύξηση του δείκτη ικανοποίησης, καθώς η βελτιωμένη σύνδεση με το διαδίκτυο διευκολύνει σημαντικά τον τομέα αυτόν. Εδώ, όλοι οι συμμετέχοντες στην έρευνα τόνισαν πόσο σημαντική είναι η συχνή επαφή με τα αγαπημένα πρόσωπα για την ψυχολογία τους.

Γεωγραφική κατανομή

Ως προς τη γεωγραφική κατανομή των συμμετεχόντων, οι πιο ικανοποιημένοι υπήρξαν οι ναυτικοί από την Ωκεανία, με δείκτη 7,6/10. Παρότι η συμμετοχή τους στην έρευνα ήταν πολύ μεγάλη, οι προερχόμενοι από την ινδική χερσόνησο και τη νοτιοανατολική Ασία δεν εμφανίστηκαν τόσο ικανοποιημένοι, με μέσο δείκτη 6,2/10.

Ως προς την ηλικιακή κατανομή, οι νεότεροι δήλωσαν και πιο ευχαριστημένοι, ενώ ως προς τη θέση μέσα στο πλοίο οι πιο δυσαρεστημένοι υπήρξαν οι δεύτεροι μηχανικοί. Το ίδιο περίπου καταγράφηκε και από το πλήρωμα των μαγειρείων, ενώ πιο ικανοποιημένο φαίνεται να είναι το πλήρωμα του καταστρώματος.