Page 25 - ΝΑΥΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ - June July 2023

Η Μικρασιατική Εκστρατεία και η μετέπειτα Καταστροφή του 1922 αποτελούν πεδία ευρύτατης
ιστορικής έρευνας, που έφτασε αισίως τα εκατό χρόνια.

ΤΟ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΟ

ΘΑΥΜΑ

ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ

ΣΤΗ ΛΗΘΗ

ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

«ΟΙ ΠΑΛΙΕΣ ΑΜΑΡΤΙΕΣ ΡΙΧΝΟΥΝ ΠΙΣΩ ΤΟΥΣ
ΜΕΓΑΛΕΣ ΣΚΙΕΣ»

του δρα Ματθαίου Δ. Λως Κοινός παρονομαστής των «παλιών αμαρτιών» σωρινές νίκες, τίποτα δεν θα σταματήσει τον
του χθες, ο Εθνικός Διχασμός, που άφησε βαθιά, Κεμάλ, θα μπει στη Σμύρνη και θα τους σφάξει
ανεξίτηλα τραύματα, μαζί με πλήθος ερωτημα- όλους». Και ακόμη: «Γιατί να προειδοποιήσουμε
τικών στον Ελληνισμό του σήμερα. Η πολιτική τον πληθυσμό; Για να γυρίσουν στην Ελλάδα και
πόλωση μεταξύ των Φιλελευθέρων του Ελευθε- να ψηφίζουν Βενιζέλο; Άσε καλύτερα να τους
ρίου Βενιζέλου και των Βασιλοφρόνων του Λαϊκού σφάξει ο Κεμάλ!». Αυτές και άλλες δηλώσεις του
Κόμματος δίχαζε τον ελληνικό λαό ήδη από τα «μαύρου αρμοστή», όπως τον αποκαλούσαν οι
χρόνια του Μεγάλου Πολέμου και αποδυνάμωνε Ίωνες της Σμύρνης, προοιωνίζονταν το μεγάλο
κάθε εθνική προσπάθεια για συλλογική δράση. κακό που θα ακολουθούσε.
Όσο μάλιστα οι ελληνικοί πληθυσμοί της Μικράς Πίσω στην Αθήνα και με κυβέρνηση Βασιλο-
Ασίας ασπάζονταν μαζικά το όραμα της Μεγάλης φρόνων μετά την απρόσμενη εκλογική ήττα του
Ιδέας που ενσάρκωνε ο Βενιζέλος, τόσο εντονό- Βενιζέλου τον Νοέμβριο του 1920, το κοινό
τερα προδιέγραφαν την τραγική τους μοίρα. αίσθημα απέναντι στους ελληνικούς πληθυσμούς
Μέσα σε τέτοιο κλίμα έντονης εμφύλιας διαμά- της Μικράς Ασίας ήταν αρνητικό. Δεν ξενίζει
χης, τίποτε δεν πρέπει να μας φαίνεται παρά- εδώ το γεγονός ότι, ενώ η ατυχής έκβαση της
δοξο. Με την άφιξη του ελευθερωτή ελληνικού Εκστρατείας ήταν πλέον φανερή, ένας εμπρηστι-
στρατού και την εγκατάσταση ελληνικής διοίκη- κός νόμος, ο 2870/20.7.1922 «περί της παρανό-
σης στη Σμύρνη, ο διορισμένος από την κυβέρ- μου μεταφοράς προσώπων ομαδόν ερχομένων
νηση Βενιζέλου ύπατος αρμοστής Αριστείδης εις Ελληνικούς λιμένας εκ της αλλοδαπής», ήρθε
Στεργιάδης, που εκ των πραγμάτων αποδεί- να απαγορεύσει την αποβίβαση στην Ελλάδα
χθηκε φανατικός εχθρός της, άρχισε αμέσως ομάδων ταξιδιωτών που δεν ήταν εφοδιασμέ-
να δηλητηριάζει το τοπικό στοιχείο με εριστικές νοι με διαβατήρια. Φωτογραφίζοντας το κύμα
δηλώσεις και συμπεριφορές ακόμη και στο πρό- φυγής που διαγραφόταν, ο νόμος αυτός έσπειρε
σωπο του μαρτυρικού Αρχιεπισκόπου Σμύρνης τον πανικό στους ελληνικούς πληθυσμούς της
Χρυσόστομου. Απόκοσμες όσο και προφητικές Μικράς Ασίας.
οι κουβέντες του στον τότε νομάρχη Χίου και Μέσα στη δίνη του Διχασμού, κομβικό ρόλο
μετέπειτα πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου, έπαιξε η Ελληνική Εμπορική Ναυτιλία στην εκκέ-
που τον επισκέφθηκε το 1920: «Παρά τις προ- νωση των ελληνικών πληθυσμών από τη Σμύρνη

25