«Σε ρότα αμφισημίας» θα μπορούσε να είναι ο τίτλος της συζήτησης στην Κύπρο μεταξύ πέντε εξεχουσών ναυτιλιακών προσωπικοτήτων που ηγούνται σήμερα των κορυφαίων συλλογικών θεσμικών οργάνων του εφοπλισμού και της ναυτιλίας. Το πάνελ που φιλοξενήθηκε στο πλαίσιο του διεθνούς συνεδρίου Maritime Cyprus 2023, τη Δευτέρα 9 Οκτωβρίου, περιλάμβανε τον κ. Emanuele Grimaldi, πρόεδρο τoυ ICS, τον κ. Φίλιππο Φιλή, πρόεδρο της ECSA, τη δρ. Gaby Bornheim, πρόεδρο της Ένωσης Γερμανών Εφοπλιστών (VDR), και τον κ. Nikolaus H. Schües, πρόεδρο της BIMCO. Τη συζήτηση συντόνισε ο κ. Θέμης Παπαδόπουλος, πρόεδρος του Cyprus Shipping Chamber, ο οποίος στην εισαγωγική του τοποθέτηση εστιάστηκε στην ανάγκη για αισιοδοξία σε αυτή τη νέα τάξη πραγμάτων, ειδικά μετά τα «πράσινα» χρονοδιαγράμματα του ΙΜΟ, όπως αποφασίστηκαν τον περασμένο Ιούλιο. Ο κ. Grimaldi, λαμβάνοντας πρώτος τον λόγο, εξήγησε ότι οι πλοιοκτήτες βιώνουν πρωτόγνωρες προκλήσεις, αλλά και δυσκολίες, ειδικά ως προς τη διαθεσιμότητα, την εξεύρεση και τις διαθέσιμες τιμές συμβατικών και κυρίως εναλλακτικών και πιο πράσινων καυσίμων. Υποστήριξε μάλιστα ότι πρέπει να υπάρξει ένα σύστημα άμεσης οικονομικής υποστήριξης των πλοιοκτητών που θα αγοράζουν και θα καταναλώνουν πιο ακριβά «πράσινα καύσιμα» για τα πλοία τους.
Ο κ. Φιλής εξήγησε ότι το net zero για τη ναυτιλία ως όρος δεν είναι επαρκώς αποσαφηνισμένος, και αυτό δημιουργεί αβεβαιότητα, ενώ επισήμανε ότι οι στόχοι που τέθηκαν τον Ιούλιο μάλλον δεν είναι εφικτοί. «Χρειαζόμαστε εναλλακτικά καύσιμα, αλλά έχουμε μείνει μόνοι ως βιομηχανία», υπογράμμισε ο Κύπριος πρόεδρος της ECSA και συμπλήρωσε ότι «λαμβάνουμε τα δικά μας ρίσκα και πληρώνουμε για τους δικούς μας κινδύνους», ενώ δεν υπάρχουν τα εργαλεία και η οικονομική στήριξη γι’ αυτή την παράδοξη κατάσταση. Επιπρόσθετα αναφέρθηκε στο παράδοξο της στοχοποίησης της ναυτιλιακής βιομηχανίας και όχι της αγοράς ενέργειας, που δεν φαίνεται να έχει συμπεριληφθεί στους ίδιους σκληρούς στόχους που έχουν τεθεί για τα εμπορικά πλοία και την πλοιοκτησία. Η πρόεδρος της Ένωσης Γερμανών Εφοπλιστών, δρ. Gaby Bornheim, υποστήριξε ότι «ως βιομηχανία, οφείλουμε να είμαστε πλήρως εναρμονισμένοι με τις διεθνείς απαιτήσεις, αλλά αυτό πρέπει να περιλαμβάνει τους προμηθευτές καυσίμων». Οι νέοι κανόνες για την προστασία του κλίματος πρέπει να «διεθνοποιηθούν» – και υπό αυτό το πρίσμα χρειαζόμαστε ένα σαφές, παγκόσμιο νομοθετικό και ρυθμιστικό πλαίσιο, εξήγησε η Γερμανίδα πρόεδρος. Σε αυτό το πλαίσιο, ο πρόεδρος της BΙΜCO εξέφρασε την άποψη ότι τον περασμένο Ιούλιο οι στόχοι που έθεσε η αρμόδια επιτροπή του ΙΜΟ έφεραν μια αίσθηση αισιοδοξίας σε ολόκληρη τη ναυτική κοινότητα. Ωστόσο, σύμφωνα με τις συζητήσεις τεχνικών και εμπειρογνωμόνων κατά τη διάρκεια του London Shipping Week του Λονδίνου λίγες εβδομάδες αργότερα, έγινε σαφές και κατανοητό από όλους όσοι παρευρέθηκαν στους χώρους του συνεδρίου ότι οι στόχοι που τέθηκαν μπορεί να μην είναι εφικτοί ή ρεαλιστικοί. Είναι αλήθεια ότι οι στόχοι του ΙΜΟ είναι πολύ φιλόδοξοι και σκληροί και η βιομηχανία θα πρέπει να τους υιοθετήσει, ωστόσο ο κλάδος χρειάζεται επείγουσα υποστήριξη, ειδικά από τον διεθνή νομοθέτη και πολιτικό, φαίνεται να υποστηρίζουν οι περισσότεροι φορείς.
Ο κ. Grimaldi, αναφερόμενος στο ευρωπαϊκό ETS, υπογράμμισε ότι ως πολιτική παρέμβαση μπορεί να προκαλέσει προβλήματα, καθώς είτε άλλες χώρες στον κόσμο είτε ευρύτερες συμπράξεις κρατών πιθανώς να αντιδράσουν ή ακόμα και να αντεπιτεθούν με τον ίδιο τρόπο: «Τότε θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε μια νέα Βαβυλώνα και, για να μη συμβεί αυτό, ο ΙΜΟ από τη μία πλευρά πρέπει να βρει άμεση λύση και η Ευρωπαϊκή Ένωση, από την άλλη, πρέπει να κάνει ένα βήμα πίσω», σχολίασε ο Ιταλός πλοιοκτήτης. Οι περισσότεροι εκπρόσωποι στο πάνελ εξέφρασαν σε αυτόν τον άξονα την άποψη ότι αρκετοί πολιτικοί και νομοθέτες είναι ενίοτε «δογματικοί» απέναντι στη ναυτιλιακή βιομηχανία και επίσης ότι οι νομοθέτες στην ΕΕ συχνά διαθέτουν έναν παρωχημένο ευρωποκεντρικό τρόπο αντίληψης των πραγμάτων, πιθανώς λόγω της ένδοξης «κληρονομιάς» στο διεθνές εμπόριο της γηραιάς ηπείρου τους προηγούμενους δύο αιώνες. Ωστόσο, ο πληθυσμός της Ευρώπης συρρικνώνεται και θα πρέπει όλοι στις Βρυξέλλες να αντιληφθούν ότι οι λαοί της Ασίας γιγαντώνονται και ισχυροποιούνται, επομένως δεν μπορούμε να μείνουμε πίσω στην ΕΕ, οχυρωμένοι και δογματικά οπισθοδρομικοί.
Κλείνοντας τις τοποθετήσεις του, ο κ. Nikolaus H. Schües επέμεινε ωστόσο ότι η ναυτιλιακή κοινότητα πρέπει να παραμένει αισιόδοξη, αφού θα υπάρξουν στο άμεσο μέλλον πληθώρα νέων καυσίμων και τεχνολογιών υπό ανάπτυξη. Παρ’ όλα αυτά, θεωρεί ότι ο ρόλος της BIMCO είναι εξαιρετικά πολύπλοκος ως προς τη σωστή διατύπωση και μετέπειτα τυποποίηση συμφωνητικών χρονοναύλωσης που θα εμπεριέχουν όλες τις αξιώσεις αλλά και την προστασία που ζητά ο σύγχρονος πλοιοκτήτης σε αυτή τη νέα και πιο πράσινη τάξη πραγμάτων. Απαντώντας σε ερώτηση από το κοινό, ως προς τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας ως πιθανής αποτελεσματικής λύσης ισχύος για πλοία της εμπορικής ναυτιλίας, η δρ. Gaby Bornheim παραδέχτηκε ότι ο πλοιοκτήτης για τον οποίο εργάζεται και η ίδια είναι ένθερμος υποστηρικτής της ιδέας, αλλά κατά την άποψή της ο κλάδος «δεν θα οδηγηθεί προς αυτή την κατεύθυνση».
