Την ετήσια περιβαλλοντική του έκθεση παρουσίασε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Θαλάσσιων Λιμένων (ESPO) κατά τη διάρκεια ειδικού διαδικτυακού σεμιναρίου. Η έκθεση «ESPO 2020» περιλαμβάνει περισσότερα από 60 διαφορετικά σημεία αναφοράς περιβαλλοντικών επιδόσεων, όπως οι 10 κορυφαίες περιβαλλοντικές προτεραιότητες των ευρωπαϊκών λιμένων, καθώς επίσης και στοιχεία σχετικά με τις πράσινες υπηρεσίες στη ναυτιλία (παράκτια ηλεκτρική ενέργεια, LNG και περιβαλλοντικά λιμενικά τέλη).
Η ποιότητα του αέρα συνεχίζει να αποτελεί την κορυφαία περιβαλλοντική προτεραιότητα για τα λιμάνια, καθώς έχει καταστεί καθοριστικός παράγοντας της βιώσιμης λιμενικής δραστηριότητας και της άδειας λειτουργίας των λιμένων. Η κλιματική αλλαγή έχει καταστεί η δεύτερη κορυφαία προτεραιότητα των λιμένων το 2020, έχοντας εισέλθει στις 10 περιβαλλοντικές προτεραιότητες για πρώτη φορά το 2017. Το 2020, επτά στους δέκα ευρωπαϊκούς λιμένες λαμβάνουν υπόψη την αλλαγή του κλίματος όταν αναπτύσσουν νέα έργα υποδομής. Η απειλή που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή καταδεικνύεται από το γεγονός ότι το 65% των ευρωπαϊκών λιμένων έχει λάβει μέτρα για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του κλίματος στις υπάρχουσες υποδομές και πάνω από τους μισούς λιμένες που έχουν υποβληθεί σε έρευνα έχουν ήδη αντιμετωπίσει επιχειρησιακές προκλήσεις λόγω της κλιματικής αλλαγής. H ενεργειακή απόδοση είναι η τρίτη κορυφαία προτεραιότητα μετά την ποιότητα του αέρα και την κλιματική αλλαγή.
Η ηχορύπανση παραμένει επίσης σημαντική προτεραιότητα για τα λιμάνια, καθώς συνεχίζουν να λαμβάνουν μέτρα για την αποφυγή ή τη μείωση της ηχορύπανσης από τις λιμενικές δραστηριότητες. Οι σχέσεις με τις τοπικές κοινότητες, ύψιστης σημασίας για τα λιμάνια, παραμένουν επίσης υψηλή προτεραιότητα. Το 2020, οι λιμένες συνέχισαν τις προσπάθειές τους για να διασφαλίσουν ότι οι λιμένες είναι πιο διαφανείς και σε στενότερη συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες. Σχεδόν όλοι (91%) οι λιμένες κοινοποιούν την περιβαλλοντική τους πολιτική σε όλους τους σχετικούς ενδιαφερομένους και το 86% εξ αυτών την καθιστούν δημόσια διαθέσιμη στον ιστότοπό τους.
Όσον αφορά τις πράσινες υπηρεσίες στη ναυτιλία, ένα αυξανόμενο μερίδιο λιμένων προσφέρουν ηλεκτρική ενέργεια στην ξηρά για πλοία στο αγκυροβόλιο (OPS) το 2020, με το 58% των λιμένων να παρέχει αυτή την υπηρεσία το 2020. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι, από αυτό το σύνολο, το 46% αυτών των λιμένων παρέχει ηλεκτρική ενέργεια υψηλής τάσης που είναι κατάλληλη για ποντοπόρα πλοία. Επιπλέον, το 40% των λιμένων σχεδιάζει να προσφέρει OPS τα επόμενα δύο χρόνια.
Όσον αφορά το LNG, το ένα τρίτο των λιμένων έχει διαθέσει δεξαμενές LNG σε φορτηγά και φορτηγίδες. Παράλληλα, το 57% των λιμένων παρέχει περιβαλλοντικά διαφοροποιημένα τέλη για πλοία που υπερβαίνουν τα κανονιστικά πρότυπα, με τις εκπομπές αέρα, τα απόβλητα και την κλιματική αλλαγή να είναι σημαντικοί στόχοι αυτών των εκπτώσεων.
Επιπλέον, περίπου τα δύο τρίτα των ευρωπαϊκών λιμένων είναι πιστοποιημένα με περιβαλλοντικό πρότυπο (ISO, EMAS, EcoPorts PERS), το οποίο αυξάνεται κατά 11% από το 2013. Το 81% των λιμένων έχει δημιουργήσει ένα πρόγραμμα παρακολούθησης του περιβάλλοντος, ενώ τα απόβλητα είναι το πιο ελεγχόμενο ζήτημα.
Με στόχο την περαιτέρω αύξηση της διαφάνειας και της υπευθυνότητας του ευρωπαϊκού λιμενικού τομέα και την ενίσχυση της σχέσης των λιμένων με τις τοπικές κοινότητες, ο ESPO αποφάσισε να δημοσιεύσει την ετήσια περιβαλλοντική έκθεση του ευρωπαϊκού λιμενικού τομέα από το 2016. Η έκθεση παρέχει ποιοτικά δεδομένα για την περιβαλλοντική απόδοση και γίνεται σημείο αναφοράς για τους υπευθύνους χάραξης πολιτικής και τους ενδιαφερομένους, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών κοινοτήτων, της κοινωνίας των πολιτών, των ερευνητών και της βιομηχανίας. Ενενήντα επτά λιμάνια συμμετείχαν στη φετινή έκθεση.
«Η φετινή έκθεση “ESPO Environmental” δείχνει ότι, παρά τους δύσκολους καιρούς που περνούν τα λιμάνια, η περιβαλλοντική δέσμευση και υποστήριξη δεν έχουν τεθεί σε αναστολή. Οι τρεις κορυφαίες περιβαλλοντικές προτεραιότητες δεν αποτελούν έκπληξη. Τα λιμάνια συνεχίζουν να επενδύουν σε πράσινες υποδομές, όπως η ηλεκτρική ενέργεια στην ακτή για πλοία που βρίσκονται στον ελλιμενισμό, και έχουν βελτιώσει τη διαφάνειά τους απέναντι στους Ευρωπαίους πολίτες και στις τοπικές κοινότητες. Θα πρέπει να παρακολουθούμε το μερίδιο των λιμένων που είναι πιστοποιημένα με Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης, το οποίο μειώθηκε ελαφρά. Ως εκ τούτου, η ESPO δεσμεύεται να συνεχίσει να βοηθά τα λιμάνια να επιδεικνύουν υπεροχή στην περιβαλλοντική διαχείριση μέσω της πιστοποίησης EcoPorts PERS, η οποία είναι το μοναδικό περιβαλλοντικό πρότυπο για κάθε λιμένα στην αγορά.
»Χαίρομαι όμως που βλέπω ότι το δείγμα που χρησιμοποιείται για την ετήσια έκθεση γίνεται μεγαλύτερο. Θα ήθελα να ενθαρρύνω όλα τα μέλη μας να συμμετάσχουν στο EcoPorts ώστε να καταστεί το πρότυπο ακόμα πιο ολοκληρωμένο και αντιπροσωπευτικό για όλα τα θαλάσσια κράτη-μέλη της ΕΕ», σχολίασε η Γενική Γραμματέας του ESPO, Isabelle Ryckbost.
