Του καπτ. Γεώργιου Γεωργούλη

Το ινδικών συμφερόντων με σημαία των Κομόρρων Νήσων και νεκρού βάρους 4.210 τόνων πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων “SL  STAR” ανετράπη κατά τη διάρκεια της φόρτωσής του και ενώ ήταν παραβεβλημένο στην προβλήτα του λιμένα εμπορευματοκιβωτίων στο  Rajaee που ανήκει στις λιμενικές εγκαταστάσεις του Bandar Abbas, στο Ιράν.

Παρά το γεγονός ότι στην εποχή της τεχνολογίας είναι απαράδεκτο να συμβαίνουν ναυτικά ατυχήματα που να οφείλονται σε κακή εκτίμηση φόρτωσης και στοιβασίας ας εξετάσουμε το περιστατικό αναλυτικότερα.

Ξεκινάμε λοιπόν από τη βασική αρχή ότι τα πλοία δεν έχουν σταθερό δεσμό με την ξηρά (θεμέλια) και επομένως υπακούουν στους νόμους της φυσικής σε ό,τι αφορά την πλευστότητα και ευστάθεια τους, και στους νόμους της αντοχής των υλικών σε ότι αφορά την κατασκευή τους.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση η προφανής έλλειψη σχεδιασμού και η προχειρότητα της διαδικασίας φόρτωσης μαζί με την έλλειψη ή κακή επικοινωνία μεταξύ του χειριστή του γερανού και του αξιωματικού του πλοίου  που επέβλεπε τη διαδικασία να είχαν σαν αποτέλεσμα τη κακή στοιβασία εμπορευματοκιβωτίων. Αν μάλιστα συνυπολογισθεί το μικρό μέγεθος του πλοίου σε σχέση με το μεγάλο βάρος των εμπορευματοκιβωτίων ειδικά αυτών μήκους 40 ποδών τότε είναι εύκολο να κατανοήσουμε ότι ακόμα και ένα εμπορευματοκιβώτιο που δεν υπολογίστηκε η θέση φόρτωσης του σύμφωνα με το βάρος του μπορεί να ανατρέψει το μικρό αυτό πλοίο.

Υπάρχει βέβαια και η περίπτωση της μη ζύγισης των εμπορευματοκιβωτίων με αποτέλεσμα την ανισότητα στην κατανομή του βάρους και  την ανατροπή του πλοίου με προφανές αίτιο την απώλεια της ευστάθειας του. Πρέπει να τονίσουμε εδώ ότι μεγάλη προσοχή πρέπει να δίνεται όχι μόνο στην ευστάθεια αλλά και στις κοπώσεις που δέχονται τα ελάσματα και οι ενισχύσεις του πλοίου. Δεν είναι και λίγες οι περιπτώσεις που πλοία δεμένα στην προβλήτα κόβονται στα δύο κατά τη διάρκεια της φόρτωσης λόγω κακού ή μη υπολογισμού των κοπώσεων.

Τέλος να προσθέσουμε ότι παρά το γεγονός ότι η ζύγιση, φόρτωση, και στοιβασία των εμπορευματοκιβωτίων είναι ευθύνη του φορτωτή για τα πλοία του συγκεκριμένου τύπου,  δεν σημαίνει ότι απαλλάσσεται ο πλοιοκτήτης και το προσωπικό του πλοίου  από την αμέλεια της επίβλεψης και παρέμβασης στην όλη διαδικασία της φόρτωσης.

Μάθημα που πρέπει να πάρουμε από το παραπάνω ατύχημα είναι ότι σε κάθε χρονική στιγμή πρέπει να ελέγχεται και να επαληθεύεται το σχέδιο φόρτωσης από το loading master computer  για την επάρκεια της ευστάθειας και των κοπώσεων του πλοίου, να ζητούνται τα στοιχεία βάρους των εμπορευματοκιβωτίου και να επαληθεύεται η θέση φόρτωσης τους πριν αυτά φορτωθούν.