H εκλογή του νέου προέδρου των ΗΠΑ ίσως αποτέλεσε έκπληξη για πολλούς αναλυτές της αμερικανικής πολιτικής σκηνής. Αν και τα περισσότερα ΜΜΕ- ειδικά στη Ευρώπη- στήριξαν μάλλον ανοικτά την υποψηφιότητα της κυρίας Κλίντον η ετυμηγορία του αμερικανικού λαού υπήρξε για πολλούς ένα «σκαμπίλι» στη διεθνή οικονομική και πολιτική ελίτ.
Ο οποιοσδήποτε ηγέτης, είτε είναι αρχηγός κόμματος, παράταξης, συνδικάτου, ένωσης ή σωματείου, πολλές φορές «αναγκάζεται» ή «οφείλει» για την ανάδειξη ή επιβίωσή του να δημιουργήσει εχθρούς. Τα διδάγματα του Μακιαβέλι είναι ακόμα κραταιά: ο ηγέτης για να πείσει το εκλογικό σώμα ότι μπορεί να αντεπεξέλθει στις προκλήσεις και τους κινδύνους που δημιουργούνται από τους… απέναντι, στοχοποιεί εχθρούς και κατασκευάζει τέρατα… H Χίλαρι Κλίντον εστίασε τη ρητορική της στην ανάγκη για αμερικανική κυριαρχία εντός συνόρων και «δημιούργησε» ως εχθρό τον πρόεδρο Πούτιν και άλλους αρχομανείς ηγέτες της Ανατολής. Ο νέος πρόεδρος Τραμπ, αντιθέτως, δημιούργησε «εχθρούς» εντός των συνόρων των ΗΠΑ. Ως έμπειρος επιχειρηματίας αντιλήφθηκε μάλλον με μεγαλύτερη ευφυΐα το υπάρχον κλίμα στις λιγότερο «κοσμικές» Πολιτείες των ΗΠΑ όπου η παγκοσμιοποίηση έχει πλήξει τη βιομηχανία και τη γεωργία με αποτέλεσμα την εκτόξευση της ανεργίας σε όλες τις ηλικιακές ομάδες των Αμερικανών.
Ο εχθρός όμως από το Κρεμλίνο, απότοκο προηγούμενων δεκαετιών, δεν φάνηκε να πείθει τον Αμερικανό πολίτη ο οποίος βλέπει ως πιο μεγάλο και ορατό κίνδυνο την παγκοσμιοποίηση και τη διεθνοποίηση. Η παγκοσμιοποίηση είναι που κοστίζει στον γεωργό ή τον εργάτη της Νεμπράσκα και της Καρολίνας τη δουλειά και τις απολαβές του, και όχι ο κύριος Πούτιν. Το ίδιο ισχύει πλέον και για τον Βρετανό ψηφοφόρο του Brexit, τον Γάλλο της Μαρίν Λεπέν ακόμα και των Ούγγρων ψηφοφόρων του πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν.
Οι εχθροί πλέον για πολλούς ψηφοφόρους και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού δεν είναι οι οπλισμένες υπερδυνάμεις της Ανατολής (ή της Δύσης). Εχθροί είναι για τον απλό ψηφοφόρο, με ελάχιστες οικονομικές γνώσεις, όσοι καιροσκοπικά καταργούν τα οικονομικά και επιχειρηματικά σύνορα χωρίς να προστατεύουν τις θέσεις εργασίας για τους πολίτες των περιφερειών που μέχρι πρότινος στηρίζονταν αποκλειστικά και μόνο στις τοπικές ανάγκες και αντανακλούσαν τις περιφερειακές ιδιαιτερότητες.
Είναι πασιφανές ότι οι ψηφοφόροι από κάθε γωνιά του Δυτικού πλανήτη, δεν αντιλαμβάνονται τις φιλελεύθερες -ισοπεδωτικές για πολλούς- πολιτικές που πρεσβεύουν και υποστηρίζουν οι μέχρι πρόσφατα πολιτικές και οικονομικές ελίτ του Λονδίνου, των Βρυξελλών, της Νέας Υόρκης και της Ουάσιγκτον. Αριστεροί και δεξιοί σε Δύση και Ανατολή αναζητούν πάλι οικονομικά «σύνορα» άρα και πολιτικές προστατευτισμού, εμπόδια εισόδου σε διεθνείς επιχειρήσεις και πολυεθνικές, επιδοτήσεις σε μικρές επιχειρήσεις αλλά και καλύτερη οργάνωση των τοπικών κοινωνιών που είναι τελικά η ραχοκοκαλιά της δυτικής οικονομικής ζωής. Τα golden boys και wonder girls της Wall Street, της Fleet Street, του Berlaymont και του Capitol Hill, με την πολυτελή ζωή αλλά και την κοινωνική απομόνωση είναι πασιφανές ότι είναι οι νέοι «εχθροί» του εκλογικού σώματος σε Αμερική και Ευρώπη. Και είναι πασιφανές ότι σε όλες τις εθνικές εκλογές σε Αμερική και Ευρώπη νικητής δεν αναδεικνύεται ο συντηρητικός χώρος- όπως υποστηρίζουν απλοϊκά οι δυνάμεις της ευρωπαϊκής Αριστεράς: Νικητής είναι όποιος πολιτικός παράγοντας φαίνεται να αντιλαμβάνεται- ακόμα και με μεθόδους δημαγωγίας- τη λαϊκή δυσφορία σε πολιτικές που δεν εξυπηρετούν τις ανάγκες και ιδιαιτερότητες των τοπικών κοινωνιών.
Η σύγχρονη παγκοσμιοποίηση που ξεκίνησε από το 1989 και μετά με αποκορύφωση το άνοιγμα των οικονομικών συνόρων της Κίνας, μπορεί να «εξυπηρέτησε» αρχικά το διεθνές εμπορικό ρεύμα αλλά σήμερα οι λαοί που αρχικά πανηγύριζαν φαίνεται να ενοχλούνται.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο η παγκοσμιοποίηση φαίνεται ότι εισέρχεται σε μια νέα φάση και αυτό το γεγονός οφείλει να μας προβληματίσει. Ο πρόεδρος Τραμπ, αντιθέτως με την κυρία Κλίντον, είναι σαφές ότι δεν θέλει να οδηγήσει τη χώρα του σε νέους πολέμους και συγκρούσεις. Θέλει να εστιαστεί στις τοπικές οικονομίες και στην εθνική παραγωγή άρα και ανάπτυξη. Το ίδιο ήταν το σύνθημα πρόσφατα σε Λονδίνο, Βουδαπέστη, Παρίσι αλλά και… Αθήνα. «Δουλειές και χρήματα για τους Αμερικανούς» υποσχέθηκε ο νέος πρόεδρος και φαίνεται ότι ο Αμερικανός ψηφοφόρος τον πίστεψε. Η κρίση των πετρελαϊκών μονάδων στο Τέξας και στην Αλάσκα (άρα και η αυξημένη ανεργία), η ελάττωση της βιομηχανικής παραγωγής του Βορρά και της γεωργικής παραγωγής στα κεντρικά και στα νότιοδυτικά των ΗΠΑ δεν μπορούν, λοιπόν, να αφήσουν ασυγκίνητη την Ομάδα του νέου προέδρου. Σε αυτή τη βάση θα δοθεί η έμφαση σε πολιτικές για την περιφερειακή ανάπτυξη και την προστασία της αμερικανικής οικονομίας και όχι στις γεωπολιτικές ανακατατάξεις που τόσο επιθυμούσε η κυρία Κλίντον. Όσο δυνατή και να είναι η αμυντική βιομηχανία των ΗΠΑ και οι επενδυτές της Wall Street, ο μικρός επιχειρηματίας και γεωργός στο Μισούρι και στο Αϊντάχο φαίνεται να έχει μεγαλύτερη εκλογική δύναμη άρα και απόλυτη προτεραιότητα για το νέο Κογκρέσο και τη Γερουσία.
Ο πρόεδρος Τραμπ, υποστηρίχθηκε από τους Έλληνες της Αstoria και ανάμεσα στους συμβούλους του είναι αρκετοί Έλληνες ομογενείς που αντιλαμβάνονται τη γεωγραφική σπουδαιότητα της Ελλάδας αλλά και την αδιαφορία του μέσου Αμερικανού για τις εξελίξεις στην περιοχή μας. Η Ελλάδα ευχόμαστε ότι δεν θα επηρεαστεί από την ανατροπή στο εκλογικό αποτέλεσμα της Αμερικής. Τουλάχιστον ο κ. Τσίπρας κατόρθωσε κάτι σημαντικό από την ημέρα της εκλογής του. Δεν έπαιξε ως σήμερα παιχνίδια και δεν αιφνιδίασε τον Μεγάλο Αδερφό. Δεν επέτρεψε από κανέναν στο κόμμα και στην κυβέρνησή του να κάνει ανόητες κινήσεις ή να εκφέρει λεκτικές κορώνες εναντίον της άλλης πλευράς του Ατλαντικού και κυρίως δεν πήρε θέση απέναντι στην εκλογική αναμέτρηση των τελευταίων μηνών.
Από την πλευρά του ο Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται ότι δεν θέλει να εξαγριώσει ούτε το Κρεμλίνο ούτε το Knesset στα Ιεροσόλυμα. Αντιθέτως, η κυρία Κλίντον είχε αποδείξει ότι ο Ερντογάν ήταν σοβαρός συνομιλητής της, ενώ οι επιδιώξεις της για τη Μεσόγειο και το Κουρδικό θα ήταν σίγουρα εκρηκτικές.
Η παγκόσμια ναυτιλία σαφώς θα αντιμετωπίσει μια νέα τάξη πραγμάτων, αφού φαίνεται ότι το θέμα «σύνορα» θα είναι η κύρια παράμετρος που θα επηρεάζει κάθε απόφαση. Οι ΗΠΑ, ως η μόνη πλέον υπερδύναμη, θέτει το νέο παλμό και δίνει το στίγμα για τις μελλοντικές εξελίξεις σε παγκόσμιο πολιτικό και οικονομικό επίπεδο. Κάθε περίοδος στην ιστορία, τελειώνει με έναν πόλεμο. Η εικοσαετία της παγκοσμιοποίησης, όπως αυτή πρόεκυψε μετά την κατάρρευση του Τείχους του Βερολίνου, φαίνεται ότι κλείνει όχι με πολέμους, όπως τους γνωρίζαμε, αλλά με αιφνίδιες πολιτικές ανατροπές, ακραίες οικονομικές ανακατατάξεις, που οδηγούν τελικά σε κύματα μεταναστών τα οποία αντιμετωπίζει με προχειρότητα η Δύση. Αυτή την παγκοσμιοποίηση -που μάλλον στήθηκε πρόχειρα – καλούνται οι νέοι ηγέτες να αναπροσαρμόσουν και ίσως να ανατρέψουν προκειμένου να προστατέψουν τα συμφέροντα των τοπικών (και απροετοίμαστων) πληθυσμών τους. Η βάση της διεθνούς τραμπ ναυτιλίας, που είναι το ελεύθερο εμπόριο χωρίς σύνορα, προστατευτισμούς και παρεμβάσεις, ευχόμαστε να μην επηρεαστεί.
Ευχόμαστε ο Τραμπ να μην γυρίσει την πλάτη στην τραμπ που είναι μια βασική συνδετική αλυσίδα- η σημαντικότερη για εμάς τους Έλληνες- για τις εμπορικές αλλά και διπλωματικές σχέσεις Ανατολής και Δύσης.
Φωτο: ΑΠΕ / ΜΠΕ
