Page 42 - ΝΑΥΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2022

ΑΦΙΕΡΩΜΑ BULK CARRIERS / ΑΠΟΨΕΙΣ
Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ
ΧΥΔΗΝ ΞΗΡΟΥ ΦΟΡΤΙΟΥ
ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΣΤΑΘΕΡΑ ΘΕΤΙΚΗ
Με δεδομένο ότι ο άνθρακας, επί του παρόντος, αποτελεί την κυρίαρχη μορφή
ενέργειας, πόσο γρήγορα θεωρείτε ότι μια εναλλακτική πηγή ενέργειας η οποία να
είναι σε αφθονία, ανταγωνιστική οικονομικά και γεωπολιτικά ασφαλής θα εισέλθει
δυναμικά στην παγκόσμια ενεργειακή εξίσωση;
του
Μάριου Π. Καρνέση,
Managing Director
της MPK Shipping Inc.
42
Όπως επισημάνθηκε πρόσφατα από τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, η κλιματική
ουδετερότητα συνεπάγεται τη μετατροπή της παγκόσμιας οικονομίας, που κυριαρ-
χείται επί του παρόντος από τα ορυκτά καύσιμα, σε ένα μοντέλο που θα τροφοδο-
τείται κυρίως από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας [Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας,
Net Zero by 2050 – A Roadmap for the Global Energy Sector (windows.NET)
(Μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών έως το 2050 – Χάρτης πορείας για τον παγκόσμιο
ενεργειακό τομέα), σ. 3].
Προκειμένου να επιτευχθεί η κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, πρέπει να
επιτευχθεί έως το 2045 η απαλλαγή του ενεργειακού συστήματος από τις ανθρα-
κούχες εκπομπές, ενώ από το 2030 έως το 2045 θα πρέπει να έχουμε απαλλαγεί
από τις ανθρακούχες εκπομπές. Με μεγάλο ρεαλισμό απαιτείται εν μέσω κλιματικής
κατάστασης έκτακτης ανάγκης να αναπτυχθούν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας,
καθώς και η ισοστάθμιση μεταξύ δυνατοτήτων και χρονικού ορίζοντα: π.χ. είναι
απαραίτητο να δοθεί έμφαση στη χρήση δοκιμασμένων και δημοφιλών ανανεώσιμων
πηγών ενέργειας, όπως τα φωτοβολταϊκά πάνελ.
Για τον τομέα των μεταφορών, πρέπει να αναφερθεί η μεγαλύτερη ευελιξία και η
ευρύτερη επιλογή αποδεκτών πρώτων υλών όσον αφορά τα βιοκαύσιμα. Πράγματι,
μόνο μεσοπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα οι επενδύσεις που πραγματοποιούνται με
βάση τις κατευθυντήριες γραμμές των οδηγιών και των ρυθμίσεων θα μπορούν να
αξιοποιήσουν και να αναπτύξουν πλήρως τη δυναμική τους (ανανεώσιμο υδρογόνο,
υπεράκτιες ανεμογεννήτριες, κ.λπ.) και να συμβάλουν στην απαλλαγή της οικονομίας
από τις ανθρακούχες εκπομπές χάρη στον εξηλεκτρισμό. Η στρατηγική όλων των
εμπλεκόμενων φορέων θα πρέπει να υπερβαίνει κατά πολύ την απλή οδηγία για
τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και να προωθεί μια ολιστική προσέγγιση που θα
αξιοποιεί τις συνέργειες.
Απαιτείται να ληφθούν υπόψη οι αρχές της κυκλικής οικονομίας και της αλυσιδωτής
χρήσης της βιομάζας: π.χ. να δοθεί προτεραιότητα στη χρήση των υπολειμμάτων
υλοτομίας, όπως τα μικρά κλαδιά, οι κορμοί δέντρων και άλλα υποπροϊόντα, καθώς
και τα προϊόντα από ανακυκλωμένο ξύλο για τη βιοενέργεια, να επαναξιολογηθεί
η στήριξη των μονάδων βιοενέργειας στον εν λόγω τομέα, με δεδομένο ότι τα
κατάλοιπα πριονιστηρίων και η βιομηχανία χαρτοπολτού και χαρτιού αποτελούν
πηγές ενέργειας, ενώ είναι εύλογη η ανακατεύθυνση των βιοκαυσίμων στους τομείς
των μεταφορών που είναι δύσκολο να εξηλεκτριστούν, όπως η ναυτιλία, οι μετα-
κινήσεις μεγάλων αποστάσεων ή ακόμα και οι αερομεταφορές. Ως εκ τούτου,
δίνεται προτεραιότητα στην ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές και στα
βιοκαύσιμα που βασίζονται σε κατάλοιπα του τομέα των μεταφορών. Αυτό έχει ως
αποτέλεσμα την αύξηση της πίεσης για την απαλλαγή του τομέα των μεταφορών
από τις ανθρακούχες εκπομπές μέσω του άμεσου εξηλεκτρισμού.
Μόνο όταν εξαλειφθούν οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού μεταξύ των πηγών
ενέργειας, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν
ελεύθερα την αγορά.
Τα μεγάλα ερωτήματα που ανακύπτουν από τους εκπροσώ- άποψη ότι δεν είναι σαφής ο τρόπος επίτευξης των σημαντι-
πους των ναυτιλιακών φορέων και εταιρειών σχετίζονται κών στόχων για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής,
με την καταλληλότητα των νέων καυσίμων (π.χ. αμμωνία, ούτε καν στα διεθνή fora. Σε αυτό το σημείο χρειάζεται λίγο
μεθανόλη, βιοκαύσιμα, υδρογόνο), αλλά και την επάρκειά παραπάνω συντονισμός και προσπάθεια όλων των εμπλε-
τους, εάν δηλαδή επαρκούν σήμερα για να καλύψουν τις κόμενων φορέων.
ανάγκες της παγκόσμιας ναυτιλίας, και αυτό φαίνεται το
μεγαλύτερο στοίχημα, διότι για παράδειγμα η αντικατάσταση Τι αλλαγές θα επιφέρει στα ξηρά φορτία και στις γραμμές
των καυσίμων εντάσεως άνθρακα που χρησιμοποιούνται από η κλιματική αλλαγή (π.χ. ξηρασία και μείωση του draft σε
τα πλοία σήμερα με πράσινη μεθανόλη ή πράσινη αμμωνία Αμαζόνιο, Διώρυγα Παναμά κ.α.) αλλά και το arbitrage που
θα απαιτούσε περισσότερες από 5.500 τεραβατώρες ενέρ- καταγράφεται;
γειας, που αντιστοιχούν περίπου στο 20% της τρέχουσας Η κλιματική αλλαγή αποτελεί το φλέγον ζήτημα που απασχο-
παγκόσμιας παραγωγής ενέργειας. Σημαντική είναι και η λεί περιβαλλοντολόγους, ακτιβιστές, ακόμα και κυβερνήσεις
ύπαρξη των απαραίτητων υποδομών εφοδιασμού με νέα και επιχειρήσεις, που συνδράμουν ώστε να μειώσουν το
καύσιμα κυρίως για την tramp ναυτιλία, όπως η ελληνική, περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα. Από την άλλη μεριά, η
και όχι για τους liner (containerships) που πραγματοποιούν κλιματική αλλαγή επηρεάζει άλλοτε αρνητικά και άλλοτε
συγκεκριμένα δρομολόγια και εξυπηρετούνται μόνιμα από θετικά τη ναυτιλία. Οι νέες θαλάσσιες οδοί, η αύξηση της
συγκεκριμένα λιμάνια. Παρ’ όλα αυτά, η ναυτιλία σήμερα στάθμης της θάλασσας, η αύξηση της θερμοκρασίας, η
γίνεται πιο πράσινη και οι ναυτιλιακές εταιρείες με υψηλές ένταση των ανέμων, η ξηρασία, η μείωση του draft σε περι-
ταχύτητες υιοθετούν τις αρχές ESG (Environmental – Social οχές υψίστης σημασίας πλήττουν ως σφοδρή καταιγίδα τον
– Governance), με κύριο άξονα αυτόν του περιβάλλοντος. τομέα της παραγωγής και της μεταφοράς ξηρών φορτίων,
Η επιτυχία του εγχειρήματος, κατά την άποψή μου, εξαρτάται ενώ σε αυτό προστίθεται και η αβεβαιότητα στην επάρκεια
από πολλές παραμέτρους, όπως την τεχνολογική ετοιμό- κυρίως των απαραίτητων πρώτων υλών.
τητα του πλοίου, τις απαιτήσεις αποθήκευσης ενέργειας, τα Όλα τα παραπάνω είναι μερικές από τις επιπτώσεις της κλι-
OPEX & CAPEX του προτεινόμενου καυσίμου, καθώς και του ματικής αλλαγής που έχουν αντίκτυπο στη ναυτιλία. Βλέ-
χώρου που απαιτείται στο πλοίο, την υποδομή ανεφοδιασμού πουμε λοιπόν ότι υπάρχει μια αλληλεπίδραση της ναυτιλίας
και σαφώς την παγκόσμια διαθεσιμότητα, ενώ σημαντικό- και της κλιματικής αλλαγής, ενώ οι εξελίξεις είναι ραγδαίες
τατη είναι και η ικανότητα του πληρώματος, του ανθρώπινου όσον αφορά την κλιματική αλλαγή και κανείς δεν μπορεί να
παράγοντα. Προκειμένου να επιτευχθεί μια ομαλή μετάβαση εξαγάγει συμπεράσματα με βεβαιότητα. Οι επιπτώσεις της
με ρεαλισμό και επιτυχία, προτεραιότητα που πιστεύω ότι κλιματικής αλλαγής στη ναυτιλία περιλαμβάνουν μια πλη-
διακρίνει όλη τη ναυτιλιακή μας κοινότητα, κρίνεται υψίστης θώρα ζητημάτων, η πολλαπλότητα και η πολυπλοκότητα των
σημασίας να αντιμετωπιστούν όλες οι προκλήσεις και να οποίων εισάγουν νέα δεδομένα και νέες μεταβαλλόμενες
διαδραματίσει η κάθε πλευρά τον σωστό ρόλο, από τους συνθήκες, τόσο στο πρακτικό σκέλος όσο και σε ζητήματα
πλοιοκτήτες μέχρι τους ναυλωτές, οperators, προμηθευτές ουσίας.
καυσίμων, λιμάνια, φορτωτές και παραλήπτες φορτίου. Πιο συγκεκριμένα, ενώ είναι απίθανο οι παλίρροιες να αυξή-
Με αυτόν τον τρόπο, η επικείμενη στροφή προς τη βιωσι- σουν τη στάθμη των ωκεανών σε βαθμό τέτοιο που να βυθι-
μότητα που επιδιώκουμε όλοι σε διεθνές επίπεδο δεν θα στούν έργα υποδομών τις επόμενες δεκαετίες, οι ερευνητές
πολώσει τη ναυτιλιακή κοινότητα. Άλλωστε, παρά την ύπαρξη προειδοποιούν ότι οι έντονες πλημμύρες, οι καταστροφές
κανονιστικού πλαισίου, ακόμη μέχρι και σήμερα έχω την που μπορεί να προκαλέσουν οι καταιγίδες, η διάβρωση του
43