Στο τεύχος της 15ης Ιουνίου 1938 των Ναυτικών Χρονικών, στην ενότητα «Από την κίνησιν της Ναυτιλίας μας», παρουσιάστηκε η καθέλκυση του φορτηγού πλοίου «Helene Kulukundis». Το συγκεκριμένο πλοίο είχε κατασκευαστεί στα ναυπηγεία Short Brothers Ltd του Σάντερλαντ για λογαριασμό της εταιρείας Atlanticos, συμφερόντων του Οίκου των Αδελφών Κουλουκουντή.

Αξίζει να σημειωθεί ότι εκείνη την περίοδο η ναυπήγηση ενός νεότευκτου πλοίου για λογαριασμό ελληνικού εφοπλιστικού Οίκου αποτελούσε ιδιαίτερα ξεχωριστή είδηση, καθώς στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι Έλληνες πλοιοκτήτες επικεντρώνονταν στη διαχείριση και στην εκμετάλλευση second-hand πλοίων.

Η καθέλκυση έλαβε χώρα στις 26 Μαΐου 1938, με τα Ναυτικά Χρονικά να προχωρούν σε ένα μονόστηλο αφιέρωμα, όπου αναφέρονταν τα τεχνικά χαρακτηριστικά του νεότευκτου πλοίου.

Το «Helene Kulukundis» ήταν φορτηγό τύπου shelter deck και ναυπηγήθηκε σύμφωνα με την ανώτατη κλάση του Lloyd’s Register. Διέθετε χωρητικότητα 10.000 dwt, με μικρό σχετικά βύθισμα, και είχε ολικό μήκος 433 πόδες και πλάτος 60 πόδες.

Το πλοίο σχεδιάστηκε με τις πλέον σύγχρονες προδιαγραφές που υπήρχαν διαθέσιμες τη δεκαετία του 1930 σε ό,τι αφορά την απόδοσή του. Πρότυπο μοντέλο του πλοίου είχε δοκιμαστεί σε ειδική δεξαμενή στο Wageningen της Ολλανδίας, έτσι ώστε να διαπιστωθεί ότι ο ναυπηγικός σχεδιασμός του «Helene Kulukundis» προσέφερε πράγματι μικρή υδροδυναμική αντίσταση. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την εγκατάσταση μιας υπερσύγχρονης προωστηρίου μηχανής, κατασκευής της North Eastern Marine Engineering, κατέστησαν την απόδοση του πλοίου ιδιαίτερα οικονομική.

Το νεότευκτο του Οίκου Κουλουκουντή διέθετε σύστημα φορτοεκφόρτωσης αποτελούμενο από οκτώ χαλύβδινους φορτωτήρες και δύο γερανούς, οι οποίοι εξυπηρετούνταν με τη βοήθεια έντεκα βαρούλκων ατμού, που ήταν τοποθετημένα στα πέντε μεγάλα στόμια των κυτών του πλοίου. Ο εξοπλισμός του πλοίου σε βοηθητικά μηχανήματα χαρακτηρίστηκε ως «πλούσιος» και αντιπροσωπευτικός της τελευταίας λέξης της τεχνολογίας για ένα σύγχρονο μηχανοστάσιο της εποχής.

Ιδιαίτερη μέριμνα από πλευράς των ναυπηγών υπήρξε για την κατασκευή άνετων ενδιαιτημάτων για το πλήρωμα, έπειτα από ρητή υπόδειξη των πλοιοκτητών. Η όλη ναυπήγηση πραγματοποιήθηκε κάτω από την εποπτεία του Νικολάου Κουλουκουντή, διευθυντή και γενικού επιθεωρητή της πλοιοκτήτριας εταιρείας.

Συνολικά το 1938 χαρακτηρίστηκε μεταπολεμικά ως ένα έτος «αποφασιστικής εξορμήσεως» και «ποιοτικής ανασυγκροτήσεως» του ελληνόκτητου στόλου. Στο τεύχος της 15ης Ιανουαρίου 1957 των Ναυτικών Χρονικών, στο οποίο εορτάστηκε η 25η επέτειος από την πρώτη κυκλοφορία του περιοδικού, δημοσιεύτηκε ένα εκτενές αφιέρωμα για την παράλληλη πορεία της ελληνικής ναυτιλίας και των Ναυτικών Χρονικών. Σε αυτό, έγινε σαφής αναφορά στις νέες ναυπηγήσεις των Ελλήνων της δεκαετίας του 1930 και ιδιαίτερα στις επενδυτικές πρωτοβουλίες του Σταύρου Λιβανού, ο οποίος είχε παραγγείλει 10 νεότευκτα πλοία. Σημαντικό ήταν επίσης το orderbook του Οίκου Κουλουκουντή. Σύμφωνα με αρθρογραφία του Μανώλη Κουλουκουντή στα Ναυτικά Χρονικά της περιόδου, υπολογιζόταν ότι κατά το έτος αυτό η ελληνική ναυτιλία ανέμενε τη ναυπήγηση 22 νεότευκτων πλοίων. Όπως σημείωνε, παρά το υψηλό κόστος αυτών των κατασκευών, ο ίδιος πίστευε ακράδαντα ότι «η πολιτική του κ. Σ. Λιβανού, ο οποίος θαρραλέως προχωρεί με 10 νέες μονάδες, δίδοντας σε εμάς το παράδειγμα, είναι ορθή».

Στο αφιέρωμα αυτό έγινε επίσης φωτογραφική παρουσίαση του «Helene Kulukundis», ενώ περιλαμβάνεται αναφορά σε επιστολή από τον τότε Α’ μηχανικό του πλοίου Ι. Κοτρόζο στο περιοδικό: «Αι δοκιμαί έλαβον χώρα την 15ην Ιουλίου (ναυπηγεία Σορτ) και απέδωσαν εξαιρετικά αποτελέσματα. Το σκάφος ανέπτυξε 13,46 μίλια. Μετά τας δοκιμάς ανεχωρήσαμεν διά Ρότερνταμ. Διανύσαμεν το μέχρι του λιμένος αυτού διάστημα των 272 μιλίων εις 22 ώρας με μέσην ταχύτηταν 12,33 μίλια. Η κατανάλωσις του πετρελαίου ανήλθεν εις 18 τόννους», επιβεβαιώνοντας την καλή απόδοση του νεότευκτου, την οικονομία στα καύσιμα αλλά και την ικανοποιητική του ταχύτητα σε σχέση με πλοία μεγαλύτερα σε ηλικία και παλαιότερης τεχνολογίας.

Σε μεταγενέστερη αρθρογραφία του περιοδικού καταγράφεται η δραστηριοποίηση του πλοίου κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο: Η ουδέτερη Ελβετία, προκειμένου να εξυπηρετήσει τον ανεφοδιασμό της και την επάρκειά της κατά τη διάρκεια του πολέμου, είχε επιζητήσει την ομαδική ναύλωση εμπορικών πλοίων, με δεκαοκτώ από αυτά να είναι ελληνόκτητα. Σύμφωνα με ανασκοπικό άρθρο των Ναυτικών Χρονικών της 15ης Ιανουαρίου 1966, ένα από αυτά ήταν και το «Helene Kulukundis». Το γεγονός ότι για μεγάλο μέρος του πολέμου είχε ναυλωθεί από την κυβέρνηση της ουδέτερης Ελβετίας συνέτεινε σημαντικά ώστε το πλοίο να επιβιώσει του καταστροφικού πολέμου.

Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, η ναυπήγηση του «Helene Kulukundis» θα διατηρούνταν στη συλλογική μνήμη της ελληνικής ναυτιλιακής κοινότητας για πολλά χρόνια μετά, ως ένα απτό παράδειγμα της «αποφασιστικής εξορμήσεως» και ενός «αποφασιστικού βήματος προς την καλύτερην αύριον» από πλευράς ορισμένων Ελλήνων πλοιοκτητών στα τέλη της δεκαετίας του 1930. Η στρατηγική της επένδυσης σε νεότευκτα πλοία αλλά και η εν γένει ομαλή πορεία της δραστηριότητας του ελληνόκτητου στόλου θα διακόπτονταν μοιραία από το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο οποίος επέφερε καταστροφικές απώλειες για το έμψυχο δυναμικό και τα πλοία της ελληνικής ναυτιλίας. Ωστόσο, οι επενδύσεις σε νεοναυπηγήσεις βρίσκονταν ξανά στο επίκεντρο, λίγα χρόνια μετά το πέρας του πολέμου, από ελληνικούς εφοπλιστικούς Οίκους οι οποίοι, στην προσπάθειά τους να αναβιώσουν ή να επαυξήσουν τους στόλους τους, θα βασίζονταν στη ναυπήγηση σύγχρονων και αποδοτικών πλοίων, εξοπλισμένων με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας.

Μπορείτε να διαβάσετε το αφιέρωμα των Ναυτικών Χρονικών στη ναυπήγηση του «Helene Kulukundis» εδώ.

Η ψηφιοποίηση του αρχείου των τευχών από το 1931 έως το 1983 είναι μια ευγενική χορηγία του Ιδρύματος Ευγενίδου, στη μνήμη της Μαριάνθης Σίμου.