Στο τεύχος της 15ης Ιουνίου 1972 των Ναυτικών Χρονικών δημοσιεύτηκε το πολυσέλιδο αφιέρωμα του υποπλοιάρχου ΛΣ Νικολάου Καλύβα με τίτλο «Η διά θαλάσσης μεταφορά υγροποιημένων αερίων». Στις σελίδες του περιοδικού παρουσιάστηκαν τα βασικά χαρακτηριστικά του κλάδου μεταφοράς υγροποιημένων αερίων καυσίμων, τα κυριότερα προβλήματα στην κατασκευή των δεξαμενόπλοιων μεταφοράς υγροποιημένων αερίων καθώς και οι βασικές αρχές λειτουργίας τους.
Όπως αναφέρει το αφιέρωμα, η ζήτηση για LNG και LPG κατά την τελευταία δεκαπενταετία είχε σημειώσει αλματώδη αύξηση, πέρα από κάθε πρόβλεψη. Αξιοσημείωτη είναι η αναφορά ότι η χρησιμοποίηση των υγροποιημένων αερίων ως καυσίμων για βιομηχανικές μονάδες ή για την κάλυψη οικιακών αναγκών κέρδιζε συνεχώς έδαφος, λόγω της αναζήτησης ενός εναλλακτικού καυσίμου με μικρό και σταθερό κόστος, αλλά κυρίως λόγω της καταβαλλόμενης προσπάθειας μείωσης της μόλυνσης του περιβάλλοντος.
Σύμφωνα με τον Νικόλαο Καλύβα, η ζήτηση για υγροποιημένα αέρια παρουσιάστηκε συνεχώς αυξανόμενη στις βιομηχανικά προηγμένες χώρες, όπου η ανάγκη καυσίμων, εισαγόμενων κατά κανόνα εκ του εξωτερικού, είναι ζωτική. Οι ΗΠΑ εκείνη την περίοδο αποτελούσαν ταυτόχρονα τον μεγαλύτερο παραγωγό και καταναλωτή φυσικών αερίων, τα οποία κάλυπταν περίπου 30% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας της χώρας.
Συνεχίζοντας, ο αρθρογράφος των Ναυτικών Χρονικών, εξηγεί στους αναγνώστες του περιοδικού ότι το υγροποιημένο φυσικό αέριο πρέπει να τοποθετείται και να μεταφέρεται εντός ειδικών δεξαμενών, όπου ελέγχεται το εξωτερικό και εσωτερικό περιβάλλον τους, η πίεση και η θερμοκρασία τους.
Όπως αναφέρει ο Καλύβας, το πρώτο παγκοσμίως πλοίο μεταφοράς υγροποιημένων αερίων υπήρξε το μετασκευασμένο «Methane Pioneer», ωστόσο το πρώτο σημαντικό βήμα προόδου στον συγκεκριμένο κλάδο επιτελέστηκε μετά τη ναυπήγηση των αδελφών πλοίων «Methane Princess» και «Methane Progress» για την British Gas plc. Μάλιστα, το «Methane Princess» μετέφερε το πρώτο φορτίο μεθανίου από την Αλγερία προς την Αγγλία τον Οκτώβριο του 1964. Τα δύο αυτά πλοία διέθεταν εννέα δεξαμενές «Self Supporting Tanks», κατασκευασμένες από αλουμίνιο και τοποθετημένες εντός τριών αμπαριών.
Λίγα χρόνια αργότερα και αφότου είχαν ναυπηγηθεί πλοία μεταφοράς υγροποιημένων αερίων διαφόρων τύπων και δεξαμενών, μια νέα τεχνολογία θα έκανε την εμφάνισή της. Όπως αναφέρει ο Καλύβας, «τελευταίως, προωθήθη μια νέα σχεδίασις δεξαμενών υπό πίεσιν εις υψηλοτέρας θερμοκρασίας». Οι εν λόγω δεξαμενές ήταν σφαιρικού σχήματος, με διάμετρο 100 πόδες, και θα έμεναν στην ιστορία ως σύστημα αποθήκευσης Moss. Ίσως το πιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του συγκεκριμένου συστήματος είναι η εμφάνιση των δεξαμενών πάνω από το κατάστρωμα του πλοίου: το 40% του φορτίου μεταφερόταν πάνω από το κατάστρωμα. Η συγκεκριμένη αναφορά αποτελεί προάγγελο της πρώτης ναυπήγησης πλοίου μεταφοράς LNG με σφαιρικές δεξαμενές.
Το πρώτο πλοίο που ναυπηγήθηκε με το παραπάνω σύστημα αποθήκευσης ήταν το «Norman Lady», το οποίο παραγγέλθηκε το 1969 για την κοινοπραξία Methane Carriers Ltd, στην οποία ένας από τους βασικούς επενδυτές ήταν η νορβηγική εταιρεία Höegh.
Η κατασκευή του πλοίου πραγματοποιήθηκε στα ναυπηγεία Moss Rosenberg Verft AS στη Νορβηγία, με τη ναυπήγηση να ολοκληρώνεται τον Νοέμβριο του 1973. Το «Norman Lady» διέθετε χωρητικότητα 50.922 dwt και με την έναρξη των πλόων του θα εγκαινίαζε μια νέα εποχή στον κλάδο μεταφοράς υγροποιημένων αερίων. Στα επόμενα χρόνια, ναυπηγήθηκαν ολοένα και περισσότερα πλοία που έφεραν τις δεξαμενές νέου τύπου, με το σύστημα Moss να αποτελεί μέχρι και πρόσφατα μια ιδιαίτερα δημοφιλή επιλογή της ναυτιλιακής βιομηχανίας για τη μεταφορά υγροποιημένων αερίων.
Το «Norman Lady» θα βρισκόταν σε ενεργό υπηρεσία επί πολλά έτη. Όπως ανακοίνωσε η Höegh LNG, το πλοίο αποφασίστηκε να πωληθεί προς «πράσινη» ανακύκλωση το 2013, ολοκληρώνοντας την ιστορική πορεία του.
Η χρήση των πλοίων μεταφοράς υγροποιημένων αερίων από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 και έπειτα, αλλά και η πρωτόγνωρη εξέλιξη που κατέγραψαν στις θάλασσες και στους ωκεανούς της γης, οδήγησαν τον αρθρογράφο των Ναυτικών Χρονικών να ολοκληρώσει το κείμενό του με την εξής αναφορά:
«Τα προμνησθέντα δεξαμενόπλοια ενεκαινίασαν μιαν νέαν εποχήν εις τας θαλασσίας μεταφοράς, την ναυπηγικήν βιομηχανίαν και την χρησιμοποίησιν νέων πηγών ενεργείας, η οποία αναμφιβόλως θα συμβάλει αποτελεσματικώς εις την πρόοδον του ανθρώπου».
Μπορείτε να διαβάσετε το αφιέρωμα των Ναυτικών Χρονικών για την εξέλιξη της διά θαλάσσης μεταφοράς υγροποιημένων αερίων εδώ.
Η ψηφιοποίηση του αρχείου των τευχών από το 1931 έως το 1983 είναι μια ευγενική χορηγία του Ιδρύματος Ευγενίδου, στη μνήμη της Μαριάνθης Σίμου.
