Συμπληρώθηκε ένας χρόνος από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η οποία μεταξύ άλλων άλλαξε άρδην και τον χάρτη του εμπορίου, απόρροια των δυτικών κυρώσεων στη Ρωσία.
Η VesselsValue, με ανάλυσή της, σκιαγραφεί τον αντίκτυπο των κυρώσεων στην αγορά των δεξαμενόπλοιων. Σύμφωνα με δεδομένα της, ο πρώτος γύρος κυρώσεων, που τέθηκε σε ισχύ την 5η Δεκεμβρίου και αφορούσε το αργό πετρέλαιο, είχε ως αποτέλεσμα οι ναύλοι των δεξαμενόπλοιων να αυξηθούν σημαντικά. Ενδεικτικά, το TCE των Aframaxes έσπασε κάθε ρεκόρ και διαμορφώθηκε σε $125.700/ημέρα. Ο αντίκτυπος των νέων κυρώσεων στη μεταφορά διυλισμένων προϊόντων, αρχής γενομένης από την 5η Φεβρουαρίου, ακολούθησε αντίθετη πορεία. Οι ναύλοι των MR tankers υποχώρησαν σε χαμηλά 11 μηνών, στα $10.319/ημέρα, σε σχέση με το peak των $75.000/ημέρα στις 5 Δεκεμβρίου.
Απότοκο των κυρώσεων είναι η μείωση της εξάρτησης της Ευρώπης από τις ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου. Σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2021, τον Δεκέμβριο του 2022 οι εξαγωγές χημικών της Ρωσίας μειώθηκαν κατά 28%, στους 3,41 εκατ. τόνους από τους 4,75 εκατ. τόνους. Οι εξαγωγές της Ρωσίας με dirty tankers παρουσίασαν μείωση 34% το εν λόγω χρονικό διάστημα, στους 5,65 εκατ. τόνους.
Οι μεγάλες αλλαγές στις εμπορευματικές ροές αποδεικνύονται και από τα δεδομένα της VesselsValue. Ενώ ο αντίκτυπος στα επίπεδα εξαγωγών πετρελαιοειδών είναι σχετικά μικρός, τα συγκεκριμένα φορτία πλέον ταξιδεύουν σε πιο μακρινές αποστάσεις, αντικαθιστώντας τις ευρωπαϊκές αγορές. Τουρκία, Ινδία, Κίνα και ΗΑΕ έχουν καταγράψει τις μεγαλύτερες αυξήσεις στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου από το 2021.
Η Ιταλία αποτέλεσε τη μοναδική χώρα εντός ΕΕ που αύξησε τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου. Οι εν λόγω ροές σημείωσαν άνοδο 21%, στους 33 εκατ. τόνους, απόρροια των εισαγωγών διυλιστηρίου που ανήκε στη Lukoil και πουλήθηκε στην Trafigura.
Ο τρόπος με τον οποίο μεταφέρεται το ρωσικό πετρέλαιο αντανακλάται στις αγορές πλοίων των οποίων ο αγοραστής παραμένει άγνωστος. Συγκεκριμένα, το 2022 σημειώθηκαν 27 αγοραπωλησίες MR2 tankers έναντι πέντε το 2021, ενώ ο μέσος όρος ηλικίας ήταν τα 16 έτη. Ακόμη, η αξία των πλοίων αυτών, αλλά και μεγαλύτερης ηλικίας, ακολούθησε εκρηκτική άνοδο, απόρροια της πολύ μεγάλης ζήτησής τους.
Εν κατακλείδι, η VesselsValue τονίζει πως το γεγονός ότι τα επίπεδα εξαγωγών της Ρωσίας παραμένουν αμετάβλητα καταδεικνύει ότι ο οικονομικός αντίκτυπος των δυτικών κυρώσεων είναι μικρός. Αυτό που συμβαίνει είναι το ρωσικό πετρέλαιο να μεταφέρεται σε διυλιστήρια της Ασίας, τα οποία με τη σειρά τους το επανεξάγουν ως παράγωγο πετρελαίου με clean tankers σε χώρες της ΕΕ. H εταιρεία αναλύσεων αναμένει ότι, όσο οι κυρώσεις παραμένουν σε ισχύ, ο λεγόμενος «σκοτεινός στόλος» θα συνεχίσει να αυξάνεται. Με λιγότερα διαθέσιμα πλοία και με αύξηση των τονομιλίων, η αγορά τόσο των crude όσο και των clean tankers θα παραμείνει σε καλά επίπεδα.
