O παγκόσμιος οικονομικός χάρτης αναδιαμορφώνεται στη σκιά της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, με το εμπόριο και τις επενδύσεις μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης να παρουσιάζουν σημαντική άνοδο και ενώ η «φθορά» στις σχέσεις Κίνας-Δύσης φέρνει κοντά τους συμμάχους του Ατλαντικού.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ΗΠΑ έχουν εισαγάγει φέτος μεγαλύτερο όγκο αγαθών από την Ευρώπη απ’ ό,τι από την Κίνα, μια μεγάλη αλλαγή συγκριτικά με τη δεκαετία του 2010, όταν η Κίνα εμφανιζόταν ως ο κορυφαίος εμπορικός εταίρος των ΗΠΑ. Στο μεσοδιάστημα βέβαια υπήρξαν και τα τέσσερα χρόνια διακυβέρνησης Τραμπ, που οι εμπορικές διενέξεις με την Κίνα έφτασαν στο απόγειό τους. Οι γερμανικές εξαγωγές στις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 50% σε ετήσια βάση τον Σεπτέμβριο, με το αποδυναμωμένο ευρώ να συντελεί στην αύξηση αυτή. Η μεγάλη εισροή ευρωπαϊκών προϊόντων στις ΗΠΑ αναδύεται ως σανίδα σωτηρίας για τις μικρομεσαίες εταιρείες οι οποίες, λόγω ενεργειακής κρίσης, αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά ζητήματα.
Την ίδια ώρα, τα λιμάνια στην Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ φαίνεται να προπορεύονται αυτών στη Δυτική Ακτή, αποτέλεσμα της μετατόπισης των εισαγωγών από την Ασία στην Ευρώπη. Ενδεικτικά, το λιμάνι της Νέας Υόρκης ήταν το κορυφαίο των ΗΠΑ σε όρους διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων τον Σεπτέμβριο, καταγράφοντας αύξηση 35% συγκριτικά με τον Σεπτέμβριο του 2019.
Η αναδυόμενη διατλαντική σχέση συνιστά μέρος μιας αναδιοργάνωσης της παγκόσμιας οικονομίας κατά μήκος των γραμμών Ανατολής-Δύσης. Η διακοπή του ευρωπαϊκού ενεργειακού εφοδιασμού από τη Ρωσία και οι φόβοι για υπερβολική εξάρτηση από την Κίνα έχουν αλλάξει τον τρόπο εμπορίας των εταιρειών. Και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, οι κυβερνήσεις έχουν ενθαρρύνει τις εταιρείες να παράγουν εγχώρια ορισμένα προϊόντα αντί στην Ασία.
Ορισμένες γερμανικές εταιρείες άρχισαν να εξάγουν στις ΗΠΑ από εργοστάσια στη Γερμανία αντί για την Κίνα, εν μέρει για να αποφύγουν τους δασμούς, σύμφωνα με όσα αναφέρουν εμπορικοί κύκλοι στη Wall Street Journal. Παράλληλα, μικρομεσαίες εταιρείες της Γερμανίας διαφοροποιούν τις επενδύσεις τους μακριά από την ασιατική χώρα, καθώς ο εγχώριος ανταγωνισμός είναι μεγάλος, όπως και τα εργατικά κόστη, ενώ και η σκληρή πολιτική ενάντια στην πανδημία αποθαρρύνει τέτοιου είδους εγχειρήματα, καταδεικνύει πρόσφατη μελέτη.
Οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις (ΑΞΕ) στις ΗΠΑ το β’ τρίμηνο του έτους ήταν στα $74 δισ., οι υψηλότερες από κάθε άλλη χώρα. Στην Κίνα, για παράδειγμα, ο αντίστοιχος αριθμός ήταν $46 δισ., σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ. Άνοδο παρουσιάζουν αυτές από την Ευρώπη, καθώς, πέραν όλων των άλλων, πολλές επιχειρήσεις της Γηραιάς Ηπείρου εκφράζουν φόβους για την πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας. Ο γερμανικός όμιλος χημικών Lanxess AG θα επικεντρωθεί επενδυτικά στις ΗΠΑ αντί στη Γερμανία, λόγω της μειωμένης ανταγωνιστικότητας της γερμανικής οικονομίας, όπως ανέφερε ο CEO του ομίλου, Matthias Zachert.
Πάντως, η οικονομική αυτή αναδιοργάνωση δεν αποτελεί εύκολη εξίσωση και έχει οδηγήσει σε μέτρα προστατευτισμού και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Το νέο αμερικανικό πρόγραμμα φοροκινήτρων για τα ηλεκτρικά οχήματα, που έχει στόχο τη μείωση της εξάρτησης από μπαταρίες της Κίνας, έχει εγείρει αντιδράσεις τόσο από την Ευρώπη όσο και από άλλους συμμάχους των ΗΠΑ.
