Η δεκαετία του 1960, όσον αφορά τη ναυτιλιακή βιομηχανία, θα συνοδευόταν από σημαντικές αλλαγές στη σχεδίαση και στην υιοθέτηση νέων τύπων πλοίων, καθώς και τη σταδιακή αντικατάσταση παλαιότερων τύπων, που σύντομα θα εξαντλούσαν το όριο ηλικίας για τη χρήση τους. Το γεγονός ότι τα Λίμπερτυ, παρά την πολυετή υπηρεσία τους στις θάλασσες και στους ωκεανούς, αποτελούσαν ακόμη σημαντικό τμήμα του παγκόσμιου στόλου δημιουργούσε προβληματισμό. Ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1960, ακόμα και τα νεότερα Λίμπερτυ ξεπερνούσαν την ηλικία των 20 χρόνων, κάτι που οδήγησε την παγκόσμια ναυτιλιακή κοινότητα στην αναζήτηση νέων λύσεων για τη σταδιακή αντικατάσταση των υπερήλικων Λίμπερτυ, που είχαν ναυπηγηθεί κατά πολλές εκατοντάδες στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ως απότοκο αυτής της διάθεσης για ανανέωση του παγκόσμιου στόλου, πολλές ήταν οι ναυπηγικές βιομηχανίες οι οποίες προσπαθούσαν να σχεδιάσουν αξιόπιστες λύσεις χαμηλού κόστους, που θα έπαιρναν τη σκυτάλη στη μεταφορά φορτίων από τα πεπαλαιωμένα Λίμπερτυ. Έτσι, μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας θα εμφανίζονταν νέοι τύποι πλοίων, στην προσπάθεια των ναυπηγικών ομίλων να προσφέρουν αξιόπιστες λύσεις με χαμηλό κατασκευαστικό κόστος.

Σε αυτό το πλαίσιο, ένας από τους σημαντικότερους νέους τύπους που σχεδιάστηκαν εκείνη την περίοδο ήταν τα αγγλικά SD14. Τα πλοία τύπου SD14 σχεδιάστηκαν από τα ναυπηγεία Austin & Pickersgill του Σάντερλαντ. Ο συγκεκριμένος τύπος θα αποδεικνυόταν δημοφιλής, ιδιαίτερα ανάμεσα στους Έλληνες πλοιοκτήτες, και μέχρι το τέλος της παραγωγής τους είχαν ναυπηγηθεί πάνω από 200 πλοία αυτού του τύπου.

Ειδικότερα, τα SD14 αποτελούν βασικό σημείο αναφοράς για την ελληνική ναυπηγική βιομηχανία, καθώς σημαντικός αριθμός πλοίων αυτού του τύπου ναυπηγήθηκαν στην Ελλάδα. Η Austin & Pickersgill είχε αδειοδοτήσει τα «Ελληνικά Ναυπηγεία» του Σταύρου Νιάρχου για την παραγωγή συγκεκριμένου αριθμού SD14, με το πρώτο νεότευκτο να ολοκληρώνεται το 1968.

Το «Κωνσταντής Γέμελος», το πρώτο SD14 ελληνικής ναυπήγησης, πραγματοποίησε τις δοκιμές του στον Αργοσαρωνικό στις 25 Νοεμβρίου 1968, όπως αναφέρεται στο τεύχος της 1ης Δεκεμβρίου 1968 των Ναυτικών Χρονικών.

Είναι αξιοσημείωτο ότι το πλοίο κατά την καθέλκυσή του είχε διαφορετικό όνομα και ιδιοκτήτη: Το «Κωνσταντής Γέμελος» είχε ναυπηγηθεί αρχικώς ως «Ελληνική Αναγέννησις» για λογαριασμό του Οίκου Κουμάνταρου, και μάλιστα είχε πραγματοποιηθεί η τελετή καθέλκυσής του στις 3 Αυγούστου 1968, με ανάδοχο τη μητέρα του ιδρυτή των «Ελληνικών Ναυπηγείων» Σταύρου Νιάρχου, Ευγενία.

Μάλιστα, το «Ελληνική Αναγέννησις» αποτελούσε το πρώτο από μια σειρά εννέα SD14 που θα ναυπηγούνταν στα «Ελληνικά Ναυπηγεία»: τρία πλοία θα παραδίδονταν στον Σπ. Κουμάνταρο, τέσσερα στον Ν. Παπαληό και δύο στον Γ. Κεφάλα. Στο τεύχος της 15ης Αυγούστου 1968 των Ναυτικών Χρονικών, όπου παρουσιάζεται η καθέλκυση του «Ελληνική Αναγέννησις», υπολογιζόταν ότι τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά θα παρέδιδαν ένα πλοίο κάθε δυόμισι μήνες μέχρι και το καλοκαίρι του 1970.

Ωστόσο, και όσο η κατασκευή του πλοίου ολοκληρωνόταν, μετά την καθέλκυσή του, αποφασίστηκε η πώλησή του προς τον Οίκο των Αδελφών Γέμελου. Έτσι, το πλοίο κατά τις δοκιμές του θα βρισκόταν υπό νέα διαχείριση και νέο όνομα. Τα Ναυτικά Χρονικά, στο τεύχος της 1ης Δεκεμβρίου 1968, παρουσίασαν το νεότευκτο πλοίο και τα αποτελέσματα των πρόσφατων δοκιμών του.

Το φορτηγό πλοίο «Κωνσταντής Γέμελος», 15.000 τόνων dw, είχε υπηρεσιακή ταχύτητα 15,5 κόμβων, ενώ η μέγιστη ταχύτητά του χωρίς φορτίο κατά τις δοκιμές ήταν τα 16,2 ναυτικά μίλια την ώρα. Όπως γράφει χαρακτηριστικά ο συντάκτης των Ναυτικών Χρονικών, «ουδεμίαν σχέσιν με τα γνωστά Λίμπερτυς» είχε το πρώτο SD14 ελληνικής ναυπήγησης, που ανήκε πλέον στους Μιχαήλ και Ιωάννη Γέμελο.

Τα αποτελέσματα από τη δοκιμαστική πλεύση του πλοίου χαρακτηρίζονται ως άριστα. Ίδιον της εποχής ήταν η εστίαση στην αυτοματοποίηση του πλοίου, που θα δημιουργούσε τις προϋποθέσεις για την καλύτερη και λειτουργικότερη διαχείρισή του. Διέθετε χαρακτηριστικά όπως ηλεκτρονικά μέσα ναυσιπλοΐας, κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης μεταξύ της γέφυρας και του μηχανοστασίου, μεγαφωνικές εγκαταστάσεις για την ενδοσυνεννόηση του πληρώματος καθώς και σύγχρονο εξοπλισμό για τα μαγειρεία, σύγχρονο σύστημα πλυντηρίου αλλά και ψυγείων για τη διατήρηση των τροφίμων.

Σε ό,τι αφορά την ενδιαίτηση του πληρώματος, που ανερχόταν σε 31 άτομα, όλες οι καμπίνες διέθεταν κλιματισμό, ενώ οι κοινοί χώροι του πλοίου χαρακτηρίζονται ως ευρύχωροι και άνετοι, έπειτα από εισηγήσεις των πλοιοκτητών.

Η ολοκλήρωση των δοκιμών του «Κωνσταντής Γέμελος» και η έναρξη των πλόων του προς εξυπηρέτηση της παγκόσμιας εμπορικής κίνησης αποτελούν σημεία-σταθμό για την ελληνική ναυπηγική βιομηχανία. Τα «Ελληνικά Ναυπηγεία» Σκαραμαγκά, με την υπό άδεια κατασκευή ενός νέου τύπου πλοίου, εισήγαγαν τον κλάδο ναυπηγικής στη χώρα μας σε μια νέα εποχή. Ταυτόχρονα, η έλευση των SD14 αλλά και άλλων τύπων πλοίων μεταφοράς γενικών φορτίων σηματοδοτούν την αρχή της περιόδου των «αντιλίμπερτυ» για την παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία.

Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για το πρώτο SD14 ελληνικής ναυπήγησης, «Κωνσταντής Γέμελος», εδώ: https://archive.naftikachronika.gr/issue1968-i891/page-23/

Η ψηφιοποίηση του αρχείου των τευχών από το 1931 έως το 1983 είναι μια ευγενική χορηγία του Ιδρύματος Ευγενίδου, στη μνήμη της Μαριάνθης Σίμου.

Διαβάστε περισσότερα ιστορικά θέματα από το Αρχείο των Ναυτικών χρονικών πατώντας εδώ.