Ο εθνικός αερομεταφορέας του Μαυροβουνίου, Montenegro Airlines, αποτελεί την πιο πρόσφατη περίπτωση κατάρρευσης ευρωπαϊκής αεροπορικής εταιρείας, ως αποτέλεσμα της πρόσφατης κρίσης στις αερομεταφορές.
Ένα Embraer 195, που μετέφερε σε τακτική πτήση επιβάτες από το Βελιγράδι προς την Ποντγκόριτσα στις 25 Δεκεμβρίου, σηματοδότησε την τελευταία πτήση της εταιρείας, αλλά και το τέλος της 26χρονης αεροπορικής ιστορίας της, που ήταν συνυφασμένη με τη σχετικά πρόσφατη ανεξαρτησία της χώρας. Η απόφαση για οριστική παύση λειτουργίας θα οδηγήσει στο ταμείο ανεργίας περισσότερα από 350 άτομα.
Σε ανακοίνωσή της, η αεροπορική εταιρεία επισήμανε ότι «η απόφαση της κυβέρνησης του Μαυροβουνίου να κλείσει την εταιρεία μας θα έχει αρνητικό αντίκτυπο σε ολόκληρο τον κλάδο των αερομεταφορών στη χώρα», ενώ τα κόμματα της αντιπολίτευσης επέκριναν τη μάλλον αναμενόμενη απόφαση των αρμόδιων κρατικών αρχών.
Ωστόσο, η νέα κυβέρνηση του Μαυροβουνίου δήλωσε, αμέσως μετά την ανακοίνωση για οριστικό λουκέτο της εταιρείας, ότι σκοπεύει να δημιουργήσει μια νέα αεροπορική εταιρεία, αλλά δεν αναφέρθηκε στο ακριβές χρονοδιάγραμμα ή στην κρατική συμμετοχή στο νέο εγχείρημα, που είναι εξαιρετικά σημαντικό να υλοποιηθεί για τη στήριξη στην τουριστική βιομηχανία της χώρας.
Αν και τον Δεκέμβριο του 2019 η πρώην κυβέρνηση του Μαυροβουνίου είχε ανακοινώσει ότι θα επενδύσει 155 εκατ. ευρώ στη Montenegro Airlines κατά τα επόμενα έξι χρόνια, τα αρμόδια τμήματα της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού είχαν δείξει τον εκνευρισμό τους ως προς τη συγκεκριμένη προοπτική. Μετά από επίσημη καταγγελία από τον αερομεταφορέα χαμηλού κόστους Ryanair, που καλοβλέπει την επέκτασή της στα Βαλκάνια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέφρασε την ανησυχία της για την άμεση κρατική επιδότηση. Οι Βρυξέλλες υποστήριζαν ότι μια τέτοια πολιτική απόφαση της κυβέρνησης θα επηρέαζε τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της χώρας. Επηρεασμένη μάλλον από τις ανακοινώσεις των Βρυξελλών, η αρμόδια Αρχή Προστασίας του Ανταγωνισμού του Μαυροβουνίου έκρινε ότι η κρατική ενίσχυση ήταν παράνομη και ότι η εταιρεία θα έπρεπε να επιστρέψει άμεσα στα κρατικά ταμεία 43 εκατ. ευρώ που είχαν ήδη καταβληθεί.
Η εταιρεία διέθετε στόλο τεσσάρων αεροσκαφών και εκτελούσε πτήσεις προς δεκαπέντε ευρωπαϊκούς προορισμούς, αλλά εκτιμάται ότι είχε συσσωρεύσει πάνω από 150 εκατ. ευρώ σε χρέος. Οι προοπτικές της επιβατικής κίνησης στα αεροσκάφη της για το επόμενο εξάμηνο ήταν επίσης μάλλον δραματικές. Τόσο ο κορονοϊός όσο και η «επέλαση» γνωστών ευρωπαϊκών αερομεταφορέων στις πτήσεις προς προορισμούς στην ΕΕ άφηναν μικρό περιθώριο ελιγμών και κυρίως κέρδους για τον εθνικό αερομεταφορέα της χώρας.
Η Αir Serbia, η Ryanair, η Wizz Air, η Austrian και η Turkish Airlines είναι οι μόνες πέντε εταιρείες που συνεχίζουν σήμερα να εξυπηρετούν με τακτικές πτήσεις τα διεθνή αεροδρόμια στην Ποντγκόριτσα και στο Τίβατ. Ως γνωστόν, πολλές είναι οι αεροπορικές εταιρείες στις βαλκανικές χώρες που αναγκάστηκαν να πτωχεύσουν, λόγω κυρίως του ευρωπαϊκού δικαίου περί ανταγωνισμού αλλά και λόγω του πολέμου των τιμών με τους αερομεταφορείς της ΕΕ. Ο πίνακας των πτωχευμένων εταιρειών στα Βαλκάνια, συμπεριλαμβάνει ήδη πολλές εταιρείες κρατικών συμφερόντων: πρώτη στη λίστα ήταν η πτωχευμένη πλέον βουλγαρική κρατική αεροπορική εταιρεία Balkan, το 2002, μετέπειτα σχεδόν όλοι αερομεταφορείς της Αλβανίας και των Σκοπίων και πιο πρόσφατα η σλοβενική Adria Αirways.
Σε μια συναισθηματική αποχαιρετιστήρια χειρονομία, οι πιλότοι της τελευταίας πτήσης της εταιρείας, κατά την κάθοδό τους στο διεθνές αεροδρόμιο της Ποντγκόριτσα, έκαναν μικρούς κύκλους κατά την τελική πορεία και σχημάτισαν με το αποτύπωμα του αεροσκάφους στα ραντάρ μια διαδρομή σε σχήμα καρδιάς.
Φωτό: ANDREJ CUKIC/ΑΠΕ-ΜΠΕ
