Του καπτ. Γ. Γεωργούλη
Ένα ακόμα περιστατικό στην ελληνική ακτοπλοΐα αντιμετωπίστηκε με μεγάλη επιτυχία από τον πλοίαρχο και το πλήρωμα του πλοίου, επιβεβαιώνοντας το υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης και τον επαγγελματισμό των Ελλήνων αξιωματικών και των πληρωμάτων των πλοίων.
Ας ρίξουμε όμως μια ματιά στο ιστορικό του περιστατικού βήμα προς βήμα, προσπαθώντας να το αναλύσουμε από την πλευρά της διαχείρισης κρίσης.
· Το πλοίο αποπλέει από τον Πειραιά στις 22.00, με 875 επιβάτες, 141 άτομα πλήρωμα, 80 φορτηγά και 152 ΙΧ αυτοκίνητα κατανεμημένα στα γκαράζ του πλοίου.
· Λίγο μετά τα μεσάνυχτα, και ενώ είχε διανύσει 36 μίλια, στην παράλλαξη περίπου της νησίδας του Αγίου Γεωργίου, υπήρξε ένδειξη πυρκαγιάς στο πλοίο, σε ένα από τα πρωραία γκαράζ του, η οποία γρήγορα επιβεβαιώθηκε (στο πλοίο υπάρχουν αισθητήρες και κάμερες, εκτός από τις περιπολίες του πληρώματος). Οι συνθήκες πολύ δύσκολες, πολλοί επιβάτες, νύχτα. Όλοι οι επαγγελματίες ναυτικοί, στο άκουσμα της είδησης, καταλάβαμε ότι τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα.
· Τα γκαράζ του πλοίου απομονώθηκαν, όσο αυτό ήταν δυνατό, από το οξυγόνο (κλείνοντας πυροστεγείς πόρτες και fire dampers).
· Αμέσως μετά τον εντοπισμό της φωτιάς, τέθηκε σε λειτουργία το μόνιμο σύστημα κατάσβεσης, μειώνοντας τη θερμοκρασία και δίνοντας την ευκαιρία στην ομάδα άμεσης επέμβασης να αποτρέψει περαιτέρω εξάπλωση.
· Πρώτη μέριμνα του πλοιάρχου υπήρξε η ασφάλεια των επιβατών και προς αυτή την κατεύθυνση οι επιβάτες, ήσυχα και με μεθοδικότητα, οδηγήθηκαν προς τους σταθμούς συγκέντρωσης στα ανώτερα καταστρώματα, όπου και παρέμειναν μέχρι την αποβίβασή τους.
· Αποφασίστηκε από τον πλοίαρχο, μετά από εκτίμηση της κατάστασης και εφόσον ο κίνδυνος δεν ήταν άμεσος, η επιστροφή στο λιμάνι του Πειραιά, για την ασφαλή αποβίβαση των επιβατών. Το πλοίο κατέπλευσε στον Πειραιά και οδηγήθηκε στην Ακτή Ξαβερίου, όπου με εξωτερική κλίμακα αποβιβάστηκαν ασφαλώς όλοι οι επιβάτες.
· Μια λεπτομέρεια που δεν ακούστηκε πολύ, όμως έπαιξε τον σημαντικότερο ρόλο στην επιτυχή έκβαση της κρίσης, ήταν η στάση των αξιωματικών και του πληρώματος μηχανοστασίου, που παρέμειναν στις θέσεις τους κρατώντας το πλοίο σε πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα, παρέχοντας ενέργεια για τις αντλίες κατάσβεσης, παρά το γεγονός ότι ακριβώς πάνω από τα κεφάλια τους όλα καίγονταν. Λες και ήταν αυτονόητο. Αλλά έτσι αντιλαμβάνονται το καθήκον οι Έλληνες ναυτικοί.
· Ενώ για τους επιβάτες η περιπέτεια τελείωσε, για τους ναυτικούς θα τελειώσει με την κατάσβεση και της τελευταίας εστίας. Πρέπει λοιπόν να ανοίξουν οι καταπέλτες, να απομακρυνθούν από τα γκαράζ τα οχήματα και η Πυροσβεστική να συνεχίσει το έργο της κατάσβεσης. Εδώ, μια λεπτομέρεια είναι η υποχρέωση του πλοίου να διαχωρίζει τους χώρους των γκαράζ στη διάρκεια του ταξιδιού, για να περιορίζει τον όγκο νερού που θα εισέλθει σε περίπτωση κατάκλισης. Σε αυτή τη λεπτομέρεια οφείλεται και η μεγάλη χρονική διάρκεια της κατάσβεσης, διότι έπρεπε να απομακρύνονται τα φορτηγά, να ανοίγουν οι πόρτες διαχωρισμού, να γίνεται κατάσβεση στον επόμενο χώρο, να απομακρύνονται ξανά τα φορτηγά και να ανοίγουν οι επόμενες πόρτες, μέχρι να φτάσουν οι ομάδες πυρόσβεσης και στην τελευταία εστία.
Δίχως το υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης, επαγγελματισμού και το κορυφαίο αίσθημα ευθύνης των Ελλήνων ναυτικών με δεδομένες τις πολύ επικίνδυνες συνθήκες υπό τις οποίες συνέβη το περιστατικό, ίσως σήμερα να μιλούσαμε για τραγωδία, όπως έχουμε βιώσει παρόμοιες στο πολύ κοντινό παρελθόν.
Σε μια εποχή που αναζητούμε το μέγιστο επίπεδο ασφάλειας στο πλοίο, με την εκπαίδευση δεξιοτήτων όπως αυτές της ηγεσίας, της αντοχής, της εμπλοκής και της συμπεριφοράς (leadership, resilience, engagement, behavior), το φωτεινό παράδειγμα της διαχείρισης κρίσης από τον πλοίαρχο και το πλήρωμα πρέπει να αποτελέσει μελέτη περίπτωσης για το σύνολο των ανωτέρω δεξιοτήτων.
Άρθρο από το τεύχος Οκτωβρίου 2018 των Ναυτικών Χρονικών, σελ. 24.
