Tου Γεώργιου Τεριακίδη, Regional Business Development Manager
DNV GL – Region South East Europe & Middle East
Με την τιμή στην αγορά σε ιστορικό χαμηλό και την παγκόσμια ζήτηση για ενέργεια να αυξάνεται, το φυσικό αέριο παρουσιάζει υψηλή ζήτηση και καθίσταται προσφιλές ως μια καθαρότερη εναλλακτική λύση σε σχέση με τις συμβατικές πηγές ενέργειας, όπως το πετρέλαιο ή ο άνθρακας. Οι σημαντικές ανακαλύψεις κοιτασμάτων σε πολλές χώρες προκαλούν γενικευμένη αισιοδοξία ως προς τη μακροπρόθεσμη διαθεσιμότητά του. Ωστόσο οι αγωγοί δεν είναι διαθέσιμοι ή εφικτοί παντού και όπου υπάρχουν δημιουργούν συχνά ανεπιθύμητες πολιτικές εξαρτήσεις, ενώ είναι και ευάλωτοι σε συγκρούσεις. Οι πλωτές μονάδες αποθήκευσης και επαναεριοποίησης (FSRU) παρέχουν μια εναλλακτική μορφή παράδοσης, καθιστώντας το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) προσβάσιμο για τις παράκτιες περιοχές με υπάρχοντα δίκτυα διανομής φυσικού αερίου ή με σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύσιμο φυσικού αερίου.
Ταχεία πρόσβαση στην ενέργεια
Προτού διοχετευτεί σε ένα δίκτυο, το LNG πρέπει να επιστρέψει στην αέρια κατάστασή του, αυξάνοντας τον όγκο του 600 φορές.
Ο όρος «επαναεριοποίηση» ουσιαστικά αναφέρεται στην ελεγχόμενη αύξηση της θερμοκρασίας του υγροποιημένου αερίου από την κρυογονική φάση του στους -162° C σε θερμοκρασία περιβάλλοντος με τη χρήση θαλασσινού νερού ή κάποιας άλλης πηγής θερμότητας. Παραδοσιακά, αυτό γίνεται από χερσαίες εγκαταστάσεις επαναεριοποίησης, οι οποίες βρίσκονται κοντά σε λιμενικούς τερματικούς σταθμούς μεταφοράς LNG. Το 2015, πάνω από το 90% της παγκόσμιας αεριοποίησης του LNG πραγματοποιήθηκε σε χερσαίες εγκαταστάσεις. Ωστόσο οι εγκαταστάσεις στην ενδοχώρα συνήθως απαιτούν πολυετή σχεδιασμό και υπόκεινται σε πολύπλοκες διαδικασίες αδειοδότησης, οι οποίες αφορούν την ασφάλεια, το περιβάλλον και άλλους παράγοντες. Άπαξ και κατασκευαστούν, είναι μόνιμες, ανεξάρτητα από τις μεταβολές των ενεργειακών αναγκών.
Η μεταφορά της επαναεριοποίησης σε υπεράκτιες μονάδες προσφέρει διάφορα πλεονεκτήματα. Οι σταθερές ή πλωτές υπεράκτιες εγκαταστάσεις αεριοποίησης δεν επηρεάζονται από τους πολυετείς κύκλους σχεδιασμού των παράκτιων εγκαταστάσεων, δεν απαιτούν χώρο στην ξηρά και μπορούν να τοποθετηθούν μακριά από ανθρώπους, λωρίδες ναυτιλίας και λιμενική κίνηση. Οι πλωτές μονάδες αεριοποίησης μπορούν να μετακινηθούν σε μια νέα θέση όταν αλλάξει η κατάσταση της ζήτησης. Απαιτούν χαμηλότερες κεφαλαιουχικές δαπάνες από τις χερσαίες εγκαταστάσεις, είναι ευέλικτες και οικονομικά αποδοτικές και χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο για την προμήθεια φυσικού αερίου σε μικρότερες αγορές ή ως προσωρινές λύσεις ενόσω οι μόνιμες χερσαίες εγκαταστάσεις βρίσκονται υπό κατασκευή.
Από την άλλη πλευρά, οι χερσαίες εγκαταστάσεις αεριοποίησης προσφέρουν μια πιο μόνιμη λύση χαμηλότερου κινδύνου, η οποία παρέχει μακροπρόθεσμη ασφάλεια εφοδιασμού και μεγαλύτερη χωρητικότητα αποθήκευσης φυσικού αερίου. Μπορούν να συνδυαστούν με βιομηχανικές μεθόδους οι οποίες απαιτούν κρύα ενέργεια, μειώνοντας έτσι τη συνολική κατανάλωση ενέργειας.
Οι πλωτές μονάδες επαναεριοποίησης απαιτούν έναν μόνιμο υπεράκτιο τερματικό με ανυψωτές και αγωγούς ή έναν λιμενικό τερματικό για την τροφοδοσία του φυσικού αερίου στο χερσαίο δίκτυο αποθήκευσης και διανομής.
Οι FSRU παραμένουν συνήθως προσδεδεμένες ή αγκυροβολημένες στην ίδια θέση για μεγάλα χρονικά διαστήματα, αποθηκεύοντας το υγροποιημένο φυσικό αέριο που λαμβάνουν από τα πλοία μεταφοράς LNG απευθείας στο σκάφος. Σήμερα το 15% περίπου των FSRU εν λειτουργία είναι μεταποιημένα συμβατικά πλοία μεταφοράς LNG με πρόσθετες εγκαταστάσεις επαναεριοποίησης επί του σκάφους. Καθώς αυξάνεται η ζήτηση, σχεδιάζονται και κατασκευάζονται για τον συγκεκριμένο σκοπό περισσότερες FSRU. Το κόστος κατασκευής μιας FSRU είναι πολύ χαμηλότερο από εκείνο μιας χερσαίας εγκατάστασης παρόμοιας χωρητικότητας, οι δε συμβάσεις ναύλωσης διαρκούν πολύ περισσότερο απ’ ό,τι αυτές των συμβατικών πλοίων μεταφοράς LNG, δημιουργώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο αξιόπιστες μακροπρόθεσμες ταμειακές ροές. Το γεγονός αυτό καθιστά τις FSRU ελκυστικές για τους επενδυτές.
Λόγω του αυξανόμενου ενδιαφέροντος για τις FSRU, έχουν προταθεί πολλές νέες ιδέες όσον αφορά τον σχεδιασμό τους. Για παράδειγμα, η εγκατάσταση επαναεριοποίησης αυτή καθαυτή μπορεί να σχεδιαστεί σαν αυτόνομη μονάδα τοποθετημένη πάνω σε μια μεταλλική κατασκευή ή προβλήτα. Σε ρηχά παράκτια ύδατα είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί ως υποστηρικτική δομή ένας υδατοστεγής θάλαμος, όπου το σκάφος αποθήκευσης προσδένεται από τη μία πλευρά και τα πλοία μεταφοράς LNG από την άλλη. Η τοποθέτηση της μονάδας αεριοποίησης πάνω σε πλωτή φορτηγίδα επιτρέπει τη ρυμούλκησή της όπου χρειάζεται, ανεξάρτητα από το σκάφος αποθήκευσης ή την περιορισμένη χωρητικότητα αποθήκευσης του σκάφους. Μερικές FSRU έχουν διττή χρήση, αφού μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ως κανονικά πλοία μεταφοράς LNG όταν δεν βρίσκονται υπό σταθερή σύμβαση ή να παραμένουν σε ένα τερματικό μόνο για τον χρόνο που χρειάζεται για την αεριοποίηση του φορτίου τους. Όλες αυτές οι προσεγγίσεις στοχεύουν στη βελτιστοποίηση της ευελιξίας και των κεφαλαιουχικών και λειτουργικών δαπανών, ενώ διευκολύνουν τις διάφορες τεχνικές απαιτήσεις και τοπικές συνθήκες εγκατάστασης.
Μια πολλά υποσχόμενη αγορά
Ο νορβηγικός νηογνώμονας DNV GL έχει υποστηρίξει την αναδυόμενη τεχνολογία FSRU από την αρχή. Η πρώτη FSRU, το Golar Spirit –ένα μεταποιημένο πλοίο μεταφοράς LNG με ταξινόμηση από τον DNV GL–, άρχισε να λειτουργεί στη Βραζιλία τον Ιανουάριο του 2009. Έκτοτε έχουν γίνει αναθέσεις αρκετών μεταποιήσεων ταξινόμησης DNV GL από τους ιδιοκτήτες των Golar LNG και Höegh LNG, το δε 2014 η Golar παρέλαβε το Golar Igloo, την πρώτη FSRU η οποία κατασκευάστηκε για τον σκοπό αυτόν. Το χαρτοφυλάκιο του DNV GL περιλαμβάνει σήμερα 18 FSRU διάφορων μεγεθών, μεταξύ των οποίων πέντε που τελούν υπό κατασκευή, μία βρίσκεται στο στάδιο της μεταποίησης και τρεις υπό παραγγελία. Τον Ιανουάριο του 2016, ο παγκόσμιος στόλος FSRU αποτελείτο από 30 λειτουργικές μονάδες.
Η τρέχουσα κατάσταση της αγοράς χαρακτηρίζεται από έντονη ζήτηση και αύξηση των ναύλων. Η Αίγυπτος, η Ιορδανία και το Πακιστάν έχουν γίνει χώρες εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου μέσω της χρήσης των FSRU το 2015. Ο αριθμός των κρατών τα οποία εισάγουν υγροποιημένο φυσικό αέριο χρησιμοποιώντας FSRU έχει αυξηθεί σημαντικά από το 2009, ενώ ο αριθμός των αποκλειστικά χερσαίων εισαγωγέων έχει παραμείνει σταθερός κατά τα τελευταία τρία χρόνια. Η ζήτηση για FSRU αναμένεται να συνεχιστεί, κυρίως λόγω του αυξημένου αριθμού των αναδυόμενων αγορών, οι οποίες εισέρχονται τώρα στην αγορά φυσικού αερίου. Μια σειρά από έργα βρίσκονται υπό εξέλιξη ή σχεδιασμό. Πέντε από τις επτά χώρες με σχέδια εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου, τα οποία αναμένεται να ξεκινήσουν το 2016 ή το 2017, θα χρησιμοποιήσουν, τουλάχιστον αρχικά, FSRU.
