Σε μια περίοδο κατά την οποία η ναυτιλία βρίσκεται αντιμέτωπη με θεμελιώδεις μετασχηματισμούς -από την αποανθρακοποίηση και τις τεχνολογικές καινοτομίες έως τις γεωπολιτικές αναταράξεις- οι ψύχραιμες απόψεις πολύπειρων εκπροσώπων θεσμικών οργάνων εκπροσώπησης του εφοπλισμού δίνουν το στίγμα για την επόμενη μέρα του κλάδου.

Με μακρά πορεία στον κλάδο και ενεργό ρόλο στις διεθνείς ναυτιλιακές εξελίξεις, ο κ. Emanuele Grimaldi, Πρόεδρος του International Chamber of Shipping (ICS), στη συνέντευξη που ακολουθεί μιλά για τα αποτελέσματα της MEPC 83, το μέλλον των εναλλακτικών καυσίμων, τις επιπτώσεις των συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή και τη Μαύρη Θάλασσα στις θαλάσσιες διαδρομές, καθώς και για τις τεχνολογίες που θα αναδιαμορφώσουν το ναυτιλιακό τοπίο την επόμενη δεκαετία. Παράλληλα, αναφέρεται εκτενώς στη σημασία της ευημερίας και της κατάρτισης των ναυτικών, στέλνοντας ηχηρό μήνυμα προς τις κυβερνήσεις και τους διεθνείς θεσμούς.

1. Πώς αξιολογείτε τα αποτελέσματα της MEPC 83 και ποιος είναι ο ρόλος του ICS στη διαμόρφωση ενός ρεαλιστικού πλαισίου για την παγκόσμια ναυτιλία;

Τα αποτελέσματα της MEPC 83 σηματοδοτούν ένα σημαντικό βήμα στις παγκόσμιες προσπάθειες για την παροχή σαφήνειας στη ναυτιλιακή βιομηχανία στο ταξίδι της αποανθρακοποίησης. Εφόσον οι αποφάσεις της υιοθετηθούν επίσημα αργότερα φέτος, ο κλάδος θα γίνει ο πρώτος που θα έχει μια παγκοσμίως συμφωνημένη τιμή άνθρακα – κάτι που το ICS έχει υποστηρίξει με συνέπεια από την COP26 το 2021, όταν ο κλάδος δεσμεύτηκε συλλογικά να επιτύχει μηδενικές εκπομπές μέχρι το 2050. Αν και η συμφωνία μπορεί να μην ικανοποιεί κάθε προσδοκία, προσφέρει ένα ολοκληρωμένο και πρακτικό πλαίσιο πάνω στο οποίο μπορεί να στηριχθεί. Το ICS χαιρετίζει τη σκληρή δουλειά των κρατών-μελών του ΙΜΟ για την επίτευξη αυτής της συμφωνίας υπό περίπλοκες πολιτικές συνθήκες.

Τούτου λεχθέντος, η συμφωνία δεν αποτελεί πανάκεια και οι πλοιοκτήτες και οι παραγωγοί ενέργειας χρειάζονται επειγόντως ένα κανονιστικό πλαίσιο που να είναι απλό στη διαχείριση, διαφανές και αποτελεσματικό ως καταλύτης για τις αναγκαίες επενδύσεις σε καύσιμα μηδενικών εκπομπών. Η συμφωνία παρέχει έναν βαθμό βεβαιότητας που θα συμβάλει στη μείωση του κινδύνου των επενδύσεων στον ενεργειακό τομέα και στη στήριξη της μετάβασης της ναυτιλίας. Στο πλαίσιο αυτό, είναι σίγουρα καλύτερη από ορισμένες προτάσεις που έπεσαν στο τραπέζι.

Αν και αναγνωρίζουμε ότι δεν πρόκειται για την οριστική λύση, αποτελεί ένα θεμελιώδες πλαίσιο που, με συνεχή δέσμευση και βελτίωση, μπορεί να βοηθήσει τη βιομηχανία να επιτύχει τους κλιματικούς της στόχους, παραμένοντας παράλληλα εμπορικά βιώσιμη. Το ICS θα συνεχίσει να εργάζεται σκληρά για να διασφαλίσει ότι η αρχιτεκτονική αυτής της ιστορικής συμφωνίας διατηρεί τα κονδύλια διαθέσιμα για τη βιομηχανία, όπου μπορούν να χρησιμοποιηθούν πιο αποτελεσματικά.

2. Ποιος είναι ο ρόλος που μπορούν να διαδραματίσουν τα εναλλακτικά καύσιμα, όπως η αμμωνία, η μεθανόλη και το υδρογόνο, στην επίτευξη των στόχων αποανθρακοποίησης;

Τα εναλλακτικά καύσιμα όπως η αμμωνία, η μεθανόλη και το υδρογόνο μπορούν να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο στη μετάβαση προς τη ναυτιλία χαμηλών και μηδενικών εκπομπών. Ωστόσο, παραμένει ασαφές ποιο καύσιμο θα αναδειχθεί κυρίαρχο. Η κλιμάκωση της παραγωγής και των υποδομών πρέπει να αρχίσει αμέσως. Ένας παγκόσμιος μηχανισμός τιμολόγησης, όπως αυτός που προτάθηκε στην MEPC 83, θα συμβάλει καθοριστικά στο να σταλεί ένα μήνυμα στην αγορά και να ενθαρρυνθούν οι επενδύσεις. Εάν υιοθετηθεί, ο κανονισμός θα παρέχει μια δομή που θα ανταμείβει τη χρήση καυσίμων μηδενικών και σχεδόν μηδενικών εκπομπών, μεταξύ άλλων μέσω εισφορών επί των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου των πλοίων. Ωστόσο, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι δεν είμαστε ο μόνος κλάδος που αναζητά αυτά τα καύσιμα. Η βαριά βιομηχανία θα ανταγωνίζεται επίσης για τα νέα καύσιμα, γεγονός που αποτελεί απειλή αλλά και ευκαιρία για τη ναυτιλία. Απειλή, καθώς πρόκειται για ανταγωνισμό για σπάνιους πόρους, αλλά και ευκαιρία, καθώς η ναυτιλία θα χρειαστεί να μεταφέρει αυτά τα νέα καύσιμα.

Ένα βασικό στοιχείο για την επίτευξη των στόχων αποανθρακοποίησης είναι οι υποδομές, γι’ αυτό και η πρωτοβουλία για τους Θαλάσσιους Κόμβους Καθαρής Ενέργειας (Clean Energy Marine Hubs) που πρότεινε το ICS είναι τόσο σημαντική. Προκειμένου ο κόσμος να μεταβεί σε νέα καύσιμα χαμηλών και μηδενικών εκπομπών από ανανεώσιμες πηγές, πρέπει να δημιουργήσουμε μια αλυσίδα αξίας για τη μεταφορά των καυσίμων από τους παραγωγούς στους χρήστες.

To επερχόμενο Barometer report αποκαλύπτει ότι η εμπιστοσύνη στα πράσινα καύσιμα έχει μειωθεί τελευταία, με πολλούς ηγέτες της βιομηχανίας να επιστρέφουν στα παραδοσιακά ορυκτά καύσιμα, όπως το υγροποιημένο φυσικό αέριο και το βαρύ μαζούτ. Αυτή η μετατόπιση αναδεικνύει την επείγουσα ανάγκη για πολιτική πρωτοβουλία και επενδύσεις σε εναλλακτικά καύσιμα, ώστε να διασφαλιστεί ότι θα γίνουν βιώσιμες, επεκτάσιμες επιλογές.

Είναι επίσης ζωτικής σημασίας βραχυπρόθεσμα να επιδιώξουμε να αυξήσουμε την ενεργειακή απόδοση μέσω μέτρων όπως η τεχνολογία αερολίπανσης στο κύτος, η βελτιστοποίηση των δρομολογίων, το slow steaming και οι βελτιώσεις της αποδοτικότητας των καυσίμων.

3. Πώς οι πρόσφατες γεωπολιτικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και στη Μαύρη Θάλασσα έχουν επηρεάσει τις παγκόσμιες θαλάσσιες διαδρομές και την ασφάλεια της εφοδιαστικής αλυσίδας;

Τα πρόσφατα παγκόσμια γεγονότα, από την πανδημία COVID-19 έως το μπλοκάρισμα της Διώρυγας του Σουέζ και τις συνεχιζόμενες συγκρούσεις στη Μαύρη και στην Ερυθρά Θάλασσα, κατέστησαν απολύτως σαφές ότι η ναυτιλία δεν αποτελεί περιφερειακό ζήτημα, αλλά κεντρικό παράγοντα για την παγκόσμια σταθερότητα και το εμπόριο.

Οι επιθέσεις των Χούθι σε εμπορικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα υπογράμμισαν ιδιαίτερα την ανθεκτικότητα του ναυτιλιακού τομέα. Η ταχεία αναδρομολόγηση έως και του 60% του εμπορίου που συνήθως διέρχεται από αυτή την περιοχή, χωρίς σημαντικές οικονομικές διαταραχές, αντανακλά την προσαρμοστικότητα των ναυτιλιακών εταιρειών απέναντι σε τέτοιου είδους απειλές.

Με την αναζωπύρωση της πειρατείας, τις αυξημένες περιφερειακές εντάσεις και τις κρατικές ενέργειες που στοχεύουν τα πλοία, οι προκλήσεις για τη θαλάσσια ασφάλεια είναι πιθανό να συνεχιστούν. Η ναυτιλιακή βιομηχανία πρέπει να συνεχίσει να ανταποκρίνεται προληπτικά, διασφαλίζοντας τις αλυσίδες εφοδιασμού και διατηρώντας αδιάλειπτη τη ροή του παγκόσμιου εμπορίου. Το πιο σημαντικό όμως είναι πως πρέπει να κάνουμε ό,τι είναι δυνατό για την ασφάλεια των ναυτικών μας. Η απελευθέρωση του πληρώματος του «Galaxy Leader» τον περασμένο Ιανουάριο είναι μια θετική εξέλιξη, αλλά αυτή η απαίσια κατάσταση υπογράμμισε τις απειλές που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποί μας στα πλοία.

Απόσπασμα από την συνέντευξη του Emanuele Grimaldi η οποία δημοσιεύτηκε στο τεύχος Ιουνίου των Ναυτικών Χρονικών. Μπορείτε να αποκτήσετε το τεύχος πατώντας εδώ.