Στις 24 Φεβρουαρίου συμπληρώνεται ένας χρόνος από τη ρωσική εισβολή, που άλλαξε συθέμελα τον κόσμο σε κοινωνικό, γεωπολιτικό και οικονομικό επίπεδο.

Οι θαλάσσιες μεταφορές δεν αποτελούν εξαίρεση, καθώς η επιβολή κυρώσεων από τις δυτικές δυνάμεις στη Ρωσία αναδιαμόρφωσαν τον χάρτη μεταφορών. Με αφορμή τη συμπλήρωση ενός έτους από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, η BIMCO παρουσιάζει ορισμένα ενδιαφέροντα δεδομένα για τις εξαγωγές ξηρών φορτίων από τη Μαύρη Θάλασσα.

Ο Filipe Gouveia, ναυτιλιακός αναλυτής της BIMCO, τονίζει ότι τον τελευταίο χρόνο οι εξαγωγές ξηρών φορτίων από την Ουκρανία έχουν καταγράψει πτώση 77,8% σε σχέση με έναν χρόνο πριν.

Τα ουκρανικά λιμάνια παρέμεναν κλειστά έως τον Ιούλιο, όταν Ρωσία, Ουκρανία, Τουρκία και Ηνωμένα Έθνη συμφώνησαν στην επανεξαγωγή σιτηρών από τρία λιμάνια της Ουκρανίας. Τα τρία αυτά λιμάνια στην περιοχή της Οδησσού αντιπροσώπευσαν το 72,8% των χύδην εξαγωγών το 2021. Η συμφωνία έχει ισχύ έως τον Μάρτιο και σύντομα θα ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για παράτασή της.

Ο κ. Gouveia υπογραμμίζει ότι 20 εκατ. τόνοι αγροτικών εμπορευμάτων έχουν μέχρι στιγμής εξαχθεί από την Ουκρανία υπό τη συμφωνία, η οποία είχε ως αποτέλεσμα να αποκλιμακωθούν οι τιμές των σιτηρών διεθνώς. Παρά τη συμφωνία, οι ροές γεωργικών εμπορευμάτων μεταξύ Αυγούστου 2022 και Φεβρουαρίου 2023 είναι μειωμένες κατά 43,3% σε ετήσια βάση.

Οι καθυστερήσεις στις επιθεωρήσεις πλοίων από και προς τη Μαύρη Θάλασσα αποτελούν αντικείμενο διένεξης για Ρωσία και Ουκρανία. Στην προσπάθειά της να μειωθούν οι καθυστερήσεις στις επιθεωρήσεις πλοίων, η Ουκρανία έχει προτείνει την αύξηση της ελάχιστης χωρητικότητας πλοίων που μεταφέρουν σιτηρά από τα 15.000 dwt στα 25.000 dwt. Την ίδια ώρα επιθυμεί την επέκταση της συμφωνίας, προκειμένου να περιλαμβάνει το λιμάνι Mykolaiv, αλλά και άλλα εμπορεύματα, όπως χάλυβα.

Πριν από τον πόλεμο, πάνω από το 1/10 των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού και καλαμποκιού προερχόταν από την Ουκρανία. Στο πλαίσιο αυτό, άλλες χώρες επιχειρούν να καλύψουν το κενό της Ουκρανίας, εγχείρημα διόλου εύκολο. «Η Ουκρανία παραμένει το κλειδί για τη διασφάλιση της παγκόσμιας προσφοράς καλαμποκιού και σιταριού. Χωρίς ανάκαμψη στις εξαγωγές της Ουκρανίας, το αμερικανικό υπουργείο Γεωργίας εκτιμά ότι μπορεί να χρειαστούν περισσότερα από τέσσερα χρόνια για να επιστρέψουν οι παγκόσμιες εξαγωγές καλαμποκιού στα προπολεμικά επίπεδα, ενώ οι παγκόσμιες προμήθειες σιταριού θα μπορούσαν να αυξηθούν με πιο αργούς ρυθμούς σε σχέση με τον ιστορικό μέσο όρο».