Με αφορμή την πρόσφατη επανεκλογή του στη θέση του προέδρου της Κυπριακής Ένωσης Πλοιοκτητών για την επόμενη τριετία, ο κ. Ανδρέας Χατζηγιάννης μιλά ανοικτά για τις προκλήσεις της ευρωπαϊκής ναυτιλίας και τον ρόλο των Ελλήνων στη νέα αυτή τάξη πραγμάτων.

1. Αναγνωρίζεται ο ρόλος της ναυτιλίας στα κέντρα λήψης αποφάσεων των Βρυξελλών; Ποιες δράσεις θα πρέπει να αναληφθούν προς τη βελτίωση της δημόσιας εικόνας της;

Η ναυτιλία αποτέλεσε το πρόπλασμα της παγκοσμιοποίησης. Με τη λήξη του ψυχρού πολέμου, η παγκοσμιοποίηση, δομικό στοιχείο της νέας τάξης πραγμάτων, δεν ήταν παρά μια απλή πράξη τυπικής επικύρωσης για τον χαρακτήρα της ναυτιλίας. Η ναυτιλία, στη σημερινή της μορφή, βρίσκεται στην υπηρεσία όλης της ανθρωπότητας, πέρα και πάνω από πολιτικές σκοπιμότητες, με σχεδόν αμελητέο κόστος για το έργο που επιτελεί.

Η αλήθεια αυτή δεν έχει αναδειχθεί. Ο ρόλος της ναυτιλίας έχει καταγραφεί στη συνείδηση των Ευρωπαίων ως αποτέλεσμα τύχης ή ως φυσική εξέλιξη, που δεν χρήζει ιδιαίτερης μέριμνας.

Σε αυτή τη λογική εφησυχασμού, η ναυτιλία αντιμετωπίζεται μόνο στην οικονομική της διάσταση, σαν να επρόκειτο για εσωτερική υπηρεσία, όπως ο τουρισμός, με εξομοίωση του μοντέλου φορολόγησής της. Αυτό, σε αντιδιαστολή με την πολιτική ισχυρής επιδότησης που ακολουθούν άλλα κράτη, όπως ακόμα και οι ΗΠΑ, για τη διατήρηση του στόλου τους, η ΕΕ ουσιαστικώς αυτοχειριάζεται!

Είναι λυπηρό, γιατί έτσι υποτιμάται ο κίνδυνος υπονόμευσής της από άστοχες πολιτικές αποφάσεις που ισοδυναμούν με οιονεί εχθρικές ενέργειες.

2. Θεωρείτε ότι η φωνή των Ελλήνων επιχειρηματιών της θάλασσας ακούγεται όσο θα έπρεπε στα διεθνή και ευρωπαϊκά fora, δεδομένου ότι κατέχουν το 21% και το 59% του παγκόσμιου και ευρωπαϊκού τονάζ αντίστοιχα;

Οι Έλληνες, με τη δημιουργία πολλών εκατοντάδων ναυτιλιακών εταιρειών, επέβαλαν στην πράξη αυτό που οι οικονομολόγοι αποκαλούν «πλαίσιο σχεδόν τέλειου ανταγωνισμού», οδηγώντας στη βελτιστοποίηση του πλοίου και στον εκμηδενισμό του κόστους μεταφοράς.

Εξουδετερώνοντας το φράγμα της απόστασης και στη μεταφορά της ύλης χωρίς περιορισμό, η ναυτιλία έδωσε τη δυνατότητα σε όλους να αξιοποιήσουν για ίδιο όφελος τις πλουτοπαραγωγικές τους πηγές και τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα. Αποτέλεσμα αυτού, οι θαλάσσιες εμπορικές συναλλαγές ξεπερνούν σήμερα σε αξία τα $25 τρισ., αριθμός που αντιστοιχεί στα δύο τρίτα της αξίας των προϊόντων που εξορύσσονται, παράγονται ή μεταποιούνται στον πλανήτη.

Αυτό το πλαίσιο δεν ίσχυε από πάντα και δεν προέκυψε ως αυτονόητη εξέλιξη. Αυτό το μεγάλο επίτευγμα δεν είναι προϊόν θαύματος, είναι έργο της ναυσιβίου φυλής μας, με έντεκα χιλιάδες χρόνια εμπειρίας στις θαλάσσιες μεταφορές. Των Ελλήνων που διείδαν τη ναυτιλία ως ασπίδα, όχι δόρυ, γέφυρα που ενώνει τους λαούς, τους υπηρετεί και οδηγεί στην ανάπτυξή τους.

Ωστόσο, σήμερα αγνοείται ότι οι Έλληνες αποτελούν το θεμελιακό και αναπόσπαστο στοιχείο και τον εγγυητή της σημερινής ναυτιλίας. Αγνοείται ότι, χωρίς το πλήθος των ελληνικών ναυτιλιακών εταιρειών, είναι μαθηματικά προβλέψιμο ότι σύντομα η ευρωπαϊκή ναυτιλία θα αλωθεί από ξένες και αντίπαλες δυνάμεις, που κινούνται μακράν των αρχών της Ευρώπης, με στόχους που αντιστρατεύονται το ευρωπαϊκό όραμα.

Σε αυτό το ρευστό διεθνές περιβάλλον, η Κύπρος είναι η κατεξοχήν πρέσβειρα θετικών προτάσεων και αντίστοιχων πρωτοβουλιών. Υπογραμμίζω πως, σε πλήρη συντονισμό, Αθήνα και Λευκωσία έχουν έντονη παρουσία στις Βρυξέλλες. Οι πρόσφατες εξελίξεις, με την ακόμα πιο εντατική παρεμβατικότητά μας, ελπίζω να δράσουν ως καταλύτης.

Απόσπασμα από τη συνέντευξη του κ. Χατζηγιάννη που φιλοξενήθηκε στο τεύχος Οκτωβρίου 2022 των Ναυτικών Χρονικών.