Το μέλλον της ελληνόκτητης ναυτιλίας και ο ρόλος των πλοιοκτητών στην ενεργειακή μετάβαση του κλάδου βρέθηκαν στο επίκεντρο της συζήτησης πάνελ των έμπειρων ναυτιλιακών προσωπικοτήτων που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του συνεδρίου Maritime Cyprus 2022, τη Δευτέρα 10 Οκτωβρίου.
Οι Έλληνες στο επίκεντρο της καινοτομίας
Όσον αφορά τις πρωτοβουλίες των Ελλήνων αναφορικά με τις τεχνολογικές εξελίξεις, οι ομιλητές σημείωσαν ότι οι Έλληνες βρίσκονται στην εμπροσθοφυλακή των τεχνολογικών εξελίξεων, καθώς αναβαθμίζουν συνεχώς τους στόλους τους βάσει των πιο πρόσφατων προδιαγραφών.
Μάλιστα, ο κ. Προκοπίου σημείωσε ότι αυτές οι πρωτοβουλίες δεν επιδοτούνται από την κυβέρνηση, όπως συμβαίνει σε άλλα ισχυρά ναυτιλιακά κράτη. Αναφέρθηκε μάλιστα στον υψηλότατο μέσο όρο ηλικίας των αμερικανικών πλοίων, που αγγίζει τα 40 έτη, όταν ο ελληνόκτητος στόλος ‒χωρίς επιδοτήσεις ή εθνικά φορτία‒ καταγράφει ως μέσο όρο ηλικίας στα ποντοπόρα πλοία τα 10 έως 11 έτη. «Είμαστε μια μικρή κουκκίδα στον χάρτη. Ωστόσο, είμαστε πρωταγωνιστές, αν και προερχόμαστε από ένα μικρό σε έκταση και πληθυσμό κράτος», εξήγησε με έμφαση στο διεθνές κοινό που παρακολουθούσε το συνέδριο, καταλήγοντας ότι «κάτι κάνουμε σωστά» για να κατέχουμε την πρωτιά διεθνώς.
Η αξία της ναυτιλίας
Την ίδια ώρα, οι συμμετέχοντες υπογράμμισαν ότι είναι αναγκαίο οι νομοθέτες, τόσο στην ΕΕ όσο και διεθνώς, να συνειδητοποιήσουν την αξία της ναυτιλίας για την παγκόσμια οικονομία και να αφουγκράζονται τις φωνές και κυρίως τις αγωνίες της ναυτιλιακής κοινότητας. Στο πλαίσιο αυτό, τα ληφθέντα νομοθετικά μέτρα και οι πολιτικές πρωτοβουλίες, ειδικά για το περιβάλλον, πρέπει να αφορούν τη βιομηχανία στην ολότητά της και να μην είναι τοπικής εμβέλειας, καθώς έτσι δημιουργούνται στρεβλώσεις. Όπως αναφέρθηκε, η ναυτιλία δεν χωρίζεται σε γεωγραφικές περιοχές, αλλά αντιθέτως αποτελεί μια παγκόσμια βιομηχανία, της οποίας οι προκλήσεις απαιτούν παγκόσμιες λύσεις.
O κ. Ανδρέας Χατζηγιάννης ανέφερε χαρακτηριστικά ότι η ναυτιλία δεν έχει τις ίδιες παραμέτρους με άλλους κλάδους της παγκόσμιας οικονομίας, γεγονός που πρέπει να γίνει κατανοητό από τους πολιτικούς κύκλους στα διεθνή και εθνικά fora. Ακόμη, υπογράμμισε με έμφαση ότι το ΕΤS είναι ένα μέτρο που δεν ταιριάζει στη ναυτιλιακή βιομηχανία.
Οι προοπτικές για την αύξηση του διεθνούς εμπορίου και των θαλάσσιων μεταφορών
Εφόσον δεν ληφθούν μέτρα που να διασφαλίζουν τον υγιή ανταγωνισμό σε παγκόσμιο επίπεδο, οι δυνητικές επιπτώσεις θα είναι σημαντικές, φαίνεται να συμφώνησαν οι έμπειρες προσωπικότητες που συμμετείχαν στο πάνελ στη Λεμεσό. Σύμφωνα με όσους έλαβαν μέρος στη συζήτηση, το κόστος μεταφοράς των προϊόντων θα συνεχίσει να αυξάνεται, γεγονός που εν τέλει θα οδηγήσει στην αναθεώρηση πολλών πολιτικών που θα εμποδίζουν την απρόσκοπτη και οικονομική ροή του παγκόσμιου εμπορίου, λόγω της πίεσης του καταναλωτικού κοινού, που είναι ο τελικός αποδέκτης των αυξήσεων σε όλα τα προϊόντα και αγαθά που μεταφέρονται. Την ίδια ώρα, η νέα τάξη πραγμάτων στο διεθνές εμπόριο, αλλά και οι τρέχουσες πολιτικές πρωτοβουλίες του διεθνούς νομοθέτη, θα θέσουν σε κίνδυνο την ανταγωνιστικότητα μικρότερων εταιρειών, οι οποίες αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνόκτητης ναυτιλίας, οδηγώντας πιθανώς στην έξοδό τους από την αγορά.
Οι συμμετέχοντες υποστήριξαν με έμφαση ότι ο τέλειος ανταγωνισμός είναι η κινητήρια δύναμη της ναυτιλίας και γι’ αυτόν τον λόγο δεν εισέρχονται «τα μεγάλα συμφέροντα». Ορισμένοι μάλιστα απηύθυναν την ερώτηση προς το κοινό: «Ποιος θα μπει σε μια βιομηχανία που χάνει συχνά και για μεγάλα διαστήματα κεφάλαια;». Απαντώντας ότι: «Αν δεν καταλαβαίνεις τη ναυτιλία, δεν κατανοείς την κυκλικότητά της».
Όσον αφορά συγκεκριμένα την ελληνόκτητη ναυτιλία, ο κ. Χατζηγιάννης υπογράμμισε ότι κανένα άλλο κράτος δεν είναι πιο ανταγωνιστικό στη ναυτιλία. «Η Ευρώπη έχει έναν θησαυρό στα χέρια της». Λόγω αυτού, πρέπει να φροντίσει να μην προβεί σε κινήσεις-τροχοπέδη για την επιβίωσή του.
Σε παρέμβασή του κατά τη συζήτηση, ο καπτ. Παναγιώτης Τσάκος εξέφρασε την άποψη ότι η ελληνική ναυτιλία δεν πρόκειται να εξαφανιστεί, ανεξαρτήτως των νέων νομοθεσιών ή πολιτικών πρωτοβουλιών. Αντιθέτως, σημαντικό κίνδυνο κατά τον ίδιο αποτελεί η μείωση του ενδιαφέροντος των νέων για το ναυτικό επάγγελμα, υπογραμμίζοντας την ανάγκη ανάληψης πρωτοβουλιών και δράσεων με στόχο την προσέλκυση των νέων.
Απανθρακοποίηση και εναλλακτικά καύσιμα
Στο μείζον θέμα της μείωσης των εκπομπών από την κίνηση των εμπορικών πλοίων, τόσο ο κ. Πόλυς Χατζηιωάννου όσο και ο κ. Γιώργος Προκοπίου κατέδειξαν τη μείωση της ταχύτητας των πλοίων ως σημαντικό όπλο στη φαρέτρα των διαχειριστριών εταιρειών. Επιπλέον, ο κ. Χατζηιωάννου υπογράμμισε ότι η έλλειψη πληροφόρησης και η αβεβαιότητα που περικλείουν το μέλλον της βιομηχανίας επηρεάζουν σημαντικά τις όποιες επενδυτικές αποφάσεις.
Παράλληλα, το πάνελ έδωσε έμφαση στην ανάγκη εστίασης σε μικρότερο εύρος πιθανών μελλοντικών καυσίμων με γνώμονα τις διαθέσιμες τεχνολογίες. Ο κ. Προκοπίου σημείωσε ότι το πετρέλαιο θα συνεχίσει να αποτελεί πυλώνα του παγκόσμιου ενεργειακού μείγματος τον αιώνα που διανύουμε και πως δεν γίνεται να αντικατασταθεί, τις επόμενες τουλάχιστον δεκαετίες, από τα εναλλακτικά καύσιμα, που θεωρούνται πρωταγωνιστές του μέλλοντος της πρόωσης. Ενδεικτικά, ανέφερε το παράδειγμα του LNG, το οποίο, παρότι χρησιμοποιείται σε σημαντικό βαθμό τα τελευταία έτη, ακόμη αντιμετωπίζει προκλήσεις όσον αφορά τη διανομή του.
Απευθύνοντας έκκληση στους νομοθέτες και στους πολιτικούς που βρίσκονταν στην αίθουσα, προέτρεψε: «Να επικεντρωθούμε στο εφικτό και όχι στο επιθυμητό. Να βελτιώσουμε τη βιομηχανία με ρεαλιστικές λύσεις και προτάσεις». Σημείωσε μάλιστα ότι «οι πολιτικοί υπόσχονται το επιθυμητό και όχι το εφικτό, αλλιώς δεν εκλέγονται», ενώ οι επιχειρηματίες, για να μπορέσουν να διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεών τους, αναζητούν εφικτές και ρεαλιστικές λύσεις. Στο πλαίσιο αυτό, είναι προτιμότερο, σύμφωνα με τον κ. Προκοπίου, να επικεντρωθούμε σήμερα και στο άμεσο μέλλον στα διαθέσιμα καύσιμα, φροντίζοντας τον μετριασμό των αρνητικών τους περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Συνεπώς, ένας κρίσιμος σύμμαχος στο εν λόγω εγχείρημα μπορεί να είναι οι τεχνολογίες δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα.
Το βλέμμα στο μέλλον
Οι συμμετέχοντες στο πάνελ δεν παρέλειψαν να αναφερθούν στην ανάγκη συνεργασίας όλων των stakeholders (ναυτιλιακές εταιρείες, κατασκευαστές, ναυλωτές, προμηθευτές καυσίμων, νομοθέτες, κ.λπ.) προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του μέλλοντος. Οι συμμετέχοντες έδωσαν έμφαση στις λέξεις «συνέργεια» και «σύμπραξη» σε αυτή την εποχή των έντονων προκλήσεων και της παγκόσμιας αβεβαιότητας, σε όλα τα μέτωπα της βιομηχανίας.
Στο πάνελ «The Role of Shipowners: Towards a sustainable, safe and resilient industry» ως ομιλητές συμμετείχαν οι εξής:
– κ. Γιώργος Προκοπίου, πρόεδρος της Dynacom Tankers Management Ltd.
– κ. Ανδρέας Χατζηγιάννης, πρόεδρος της Κυπριακής Ένωσης Πλοιοκτητών
– κ. Πόλυς Χατζηιωάννου, αντιπρόεδρος της Κυπριακής Ένωσης Πλοιοκτητών
Το πάνελ συντόνισε ο κ. Γιώργος Μούσκας, αντιπρόεδρος της Κυπριακής Ένωσης Πλοιοκτητών.
