Συμφωνία για την εξαγωγή των περίπου 25 εκατ. τόνων σιτηρών που παραμένουν μπλοκαρισμένα στα ουκρανικά λιμάνια αναμένεται να υπογράψουν Ρωσία, Ουκρανία και Τουρκία σήμερα, Παρασκευή 22 Ιουλίου.

Την Πέμπτη 21 Ιουλίου, ένα μέλος της ουκρανικής αντιπροσωπείας ανέφερε ότι οι εξαγωγές ενδέχεται να ξαναρχίσουν από τρία λιμάνια, αυτά της Οδησσού, του Πιβντένι και του Τσορνομόρσκ.

«Συνοπτικά, ενδέχεται να υπογραφεί ένα έγγραφο που θα δεσμεύει τις πλευρές (να διασφαλίζουν) την ασφαλή λειτουργία των διαδρόμων εξαγωγών στη Μαύρη Θάλασσα» ανέφερε ένας εκπρόσωπος του υπουργείου, ο Όλεγκ Νικολένκο, μιλώντας στο πρακτορείο Reuters.

Σύμφωνα με πηγές, την ασφάλεια των νηοπομπών θα αναλάβει μια ομάδα επιτήρησης του ΟΗΕ που θα εδρεύει στην Κωνσταντινούπολη. Σημειώνεται ότι χθες, Πέμπτη 21 Ιουλίου, ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών ανακοίνωσε ότι θα μετέβαινε στην Κωνσταντινούπολη. Μάλιστα, θα παραστεί μαζί με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην τελετή που θα φιλοξενηθεί σήμερα στο μέγαρο Ντολμάμπαχτσε, στις 16.30 (ώρα Ελλάδας).

Τις τελευταίες εξελίξεις χαιρέτισαν το βράδυ της Πέμπτης οι ΗΠΑ. Ο εκπρόσωπος Τύπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Νεντ Πράις δήλωσε: «Χαιρετίζουμε την ανακοίνωση αυτής της κατ’ αρχήν συμφωνίας, όμως αυτό που μας ενδιαφέρει τώρα είναι να την εφαρμόσει η Ρωσία και να φτάσουν τα ουκρανικά σιτηρά στις παγκόσμιες αγορές».

Το ζήτημα της αποδέσμευσης των ουκρανικών σιτηρών δεν αφήνει ασυγκίνητο ούτε το Βερολίνο. Στο πλαίσιο αυτό η γερμανική εταιρεία σιδηροδρομικών μεταφορών Deutsche Bahn θα μεταφέρει μέσω σιδηροδρόμου ουκρανικά σιτηρά προς τους γερμανικούς λιμένες, από όπου θα μεταφερθούν με πλοία σε διάφορους προορισμούς.

Η Deutsche Bahn δεν γνωστοποίησε τις ακριβείς ποσότητες σιτηρών που θα μεταφερθούν, αλλά έδωσε λεπτομέρειες σχετικά με το πώς θα υλοποιηθεί η μεταφορά κυρίως από τη Ρουμανία. Ήδη σε εβδομαδιαία βάση η Deutsche Bahn διαχειρίζεται τρένα που μεταφέρουν φορτία πρώτης ανάγκης στην Ουκρανία. Στα σχέδια της DB είναι η φόρτωση σιτηρών στον δρόμο της επιστροφής.

Οι όροι της συμφωνίας αναλυτικά

Σύσταση κέντρου συντονισμού και ελέγχου με έδρα την Κωνσταντινούπολη.

Στο κέντρο θα συμμετέχουν εκπρόσωποι των τριών πλευρών, ένας Ουκρανός, ένας Ρώσος, ένας Τούρκος, καθώς και ένας εκπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών και οι ομάδες τους.

Θα είναι επιφορτισμένο με την κατάρτιση του χρονοδιαγράμματος εναλλαγής των πλοίων στην Μαύρη Θάλασσα.

Σύμφωνα με ειδικούς που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις, θα χρειασθούν ακόμη τρεις έως τέσσερις εβδομάδες για να ολοκληρωθούν οι προετοιμασίες και να ξεκινήσει η λειτουργία του.

Επιθεωρήσεις των πλοίων 

Η επιθεώρηση των πλοίων που θα μεταφέρουν τα φορτία των σιτηρών αποτελούσε απαίτηση της Μόσχας που ήθελε να αποκλείσει την παράλληλη μεταφορά όπλων στην Ουκρανία.

Για πρακτικούς λόγους, οι επιθεωρήσεις δεν θα γίνονται εν πλω, ενδεχόμενο που είχε εξετασθεί, αλλά στην Τουρκία, πιθανότατα στην Κωνσταντινούπολη, η οποία διαθέτει δύο σημαντικά εμπορικά λιμάνια, το Χαϊντάρπασά, στην είσοδο του Βοσπόρου και το Αμπαρλι, στην Θάλασσα του Μαρμαρά.

Οι επιθεωρήσεις θα γίνονται από εκπροσώπους των τεσσάρων πλευρών κατά τον απόπλου και τον κατάπλου.

Ασφαλείς διαδρόμους ναυσιπλοΐας

Ρώσοι και Ουκρανοί δεσμεύονται να σεβασθούν του διαδρόμους ναυσιπλοΐας που θα διασχίζουν την Μαύρη Θάλασσα και θα εξαιρούνται από κάθε στρατιωτική δραστηριότητα.

Βάσει της συμφωνίας, εάν χρειασθεί αποναρκοθέτηση, θα πρέπει να γίνει από «τρίτη χώρα» – άλλη από τις τρεις εμπλεκόμενες – η οποία δεν έχει ορισθεί.

Κατά την αναχώρηση από την Ουκρανία, τα πλοία θα συνοδεύονται από ουκρανικά (μάλλον πολεμικά) πλοία, ανοίγοντας τον δρόμο μέχρι την έξοδο από τα ουκρανικά χωρικά ύδατα.

Τετράμηνη ανανεώσιμη ισχύς

Η συμφωνία θα έχει ισχύ τεσσάρων μηνών που θα ανανεώνεται αυτόματα. Αν 20 έως 25 τόνοι σιτηρών βρίσκονται σήμερα αποκλεισμένοι στα σιλό των ουκρανικών λιμανιών, με έναν ρυθμό μεταφοράς 8 τόνων τον μήνα, οι τέσσερις μήνες θα αρκέσουν για την μεταφορά του συνόλου των αποθεμάτων και την εκκένωση των σιλό.

Μνημόνιο για τα ρωσικά σιτηρά και λιπάσματα

Μνημόνιο που θα συνοδεύει τη συμφωνία και θα υπογράφεται από τον ΟΗΕ και τη Ρωσία θα εγγυάται ότι οι δυτικές κυρώσεις κατά της Μόσχας δεν θα αφορούν τα σιτηρά και τα λιπάσματα κατά άμεσο ή έμμεσο τρόπο.

Η δικλίδα αυτή αποτελεί όρο sine qua non για την υπογραφή της συμφωνίας από τη Μόσχα.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Reuters

Τελευταία ενημέρωση – Παρασκευή 22 Ιουλίου (18:00) – Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ

Η Ουκρανία και η Ρωσία υπέγραψαν δύο χωριστές συμφωνίες με την Τουρκία και τα Ηνωμένα Έθνη για την εξαγωγή σιτηρών και γεωργικών προϊόντων μέσω της Μαύρης Θάλασσας.

Το Κίεβο αρνήθηκε να υπογράψει απευθείας το κείμενο της συμφωνίας με τη Μόσχα, η οποία υπέγραψε ίδια συμφωνία με την Άγκυρα και τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ.