ΕΤS για τη ναυτιλία: Η εσπευσμένη απόφαση της Von der Leyen

ΕΤS για τη ναυτιλία: Η εσπευσμένη απόφαση της Von der Leyen

1632
ΕΤS για τη ναυτιλία: Η εσπευσμένη απόφαση της Von der Leyen

Η πρόσφατη είδηση για την πρόθεση των Βρυξελλών να προχωρήσουν στην «επιβολή» ενός συστήματος εμπορίας εκπομπών ρύπων για τη ναυτιλία δεν αποτελεί έκπληξη για όσους παρακολουθούν τα συγκεκριμένα θέματα. Η νέα πρόεδρος της Επιτροπής, Ursula von der Leyen, είχε εξάλλου γνωστοποιήσει από τον περασμένο Σεπτέμβριο, με την επιστολή της προς τον νέο αντιπρόεδρο, αρμόδιο για θέματα κλιματικής αλλαγής, Frans Timmermans, ότι οι συγκεκριμένες περιβαλλοντικές πολιτικές για τη ναυτιλία και τις αερομεταφορές πρέπει να επανεξεταστούν.

Ωστόσο, έκπληξη αποτελεί η επιτάχυνση της συγκεκριμένης πολιτικής πρόθεσης της νέας προέδρου, πριν καλά καλά ξεκινήσει τη θητεία της. Η κ. Von der Leyen, σε μία από τις πρώτες ομιλίες της, τη Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου, στη διάσκεψη του ΟΗΕ στη Μαδρίτη για την κλιματική αλλαγή, υποσχέθηκε ‒ή μάλλον δεσμεύτηκε‒, παρουσιάζοντας το πρόγραμμα «European Green Deal», ότι η Ευρώπη θα αποτελέσει την πρώτη «περιβαλλοντικά ουδέτερη» ήπειρο έως το 2050. Σε αυτό το πλαίσιο, τον ερχόμενο Μάρτιο, η Επιτροπή θα προτείνει την πρώτη ολοκληρωμένη νομοθεσία ‒πακέτο μέτρων‒ για το κλίμα (γνωστή ως European Climate Law). Η προτεινόμενη νομοθεσία θα «εγκαινιάσει», κατά την πρόεδρο της Επιτροπής, μια νέα περίοδο και ένα σαφές χρονοδιάγραμμα για την Ευρώπη, προς ένα ουδέτερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Η εν λόγω νομοθεσία διαφαίνεται ότι θα συμπεριλαμβάνει την εμπορία των εκπομπών ρύπων και στον κλάδο των ναυτιλιακών μεταφορών. Η κίνηση όμως της Επιτροπής είναι πιθανό να προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων, αν και οι βόρειες χώρες, οι Πράσινοι της Ευρωβουλής και τα διεθνή ΜΜΕ, επηρεασμένα από περιβαλλοντικές ΜΚΟ, πιέζουν προς αυτή την κατεύθυνση. Σε πρώτη επικοινωνία των Ναυτικών Χρονικών με τον καθηγητή Xαρίλαο Ψαραύτη, βαθύ γνώστη του συγκεκριμένου θέματος και επί χρόνια εκπροσώπου της Ελλάδος στον ΙΜΟ και σε διεθνή fora, ο ίδιος σχολίασε:

«H διαφαινόμενη πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωκοινοβουλίου να εντάξουν τη ναυτιλία στο σύστημα εμπορίας ρύπων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EU ETS) πιθανώς να φαίνεται μια πολιτικά ορθή πράξη, πλην όμως κινείται στη λάθος κατεύθυνση και θα δημιουργήσει πολλά προβλήματα. Συμφωνώ ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη λήψης μέτρων για την επίτευξη των στόχων του ΙΜΟ, αλλά το EU ETS είναι ένα σύστημα φτιαγμένο για χερσαίες εγκαταστάσεις, η λειτουργία των οποίων δεν έχει καμία σχέση με τη ναυτιλία. Η τυχόν εφαρμογή του στη ναυτιλία, πολλώ μάλλον σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και όχι σε παγκόσμια βάση, θα δημιουργήσει πλείστες όσες στρεβλώσεις και διοικητικά θα είναι ένας εφιάλτης για να εφαρμοστεί. Σε τελευταία ανάλυση, δεν θα είναι καθόλου αποτελεσματικό μέτρο για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου από τη ναυτιλία. Νομίζω ότι η σωστή λύση είναι να εφαρμοστούν μεν αγοροκεντρικά μέτρα (market based measures), αλλά όχι ETS. Ένας σημαντικός φόρος στα καύσιμα ή στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) είναι νομίζω το πιο σωστό μέτρο, αλλά μόνο εάν εφαρμοστεί σε παγκόσμια κλίμακα. Το μέτρο βραχυπροθέσμα θα προκαλέσει μείωση ταχύτητας, άρα και CO2, και μακροπρόθεσμα θα δημιουργήσει κίνητρα για την ανάπτυξη και τη χρήση των τεχνολογιών εκείνων και των εναλλακτικών καυσίμων που η χρήση τους είναι απαραίτητη ώστε να μειωθεί σημαντικά το CO2, αλλά που σήμερα δεν είναι οικονομικά βιώσιμα. Τέλος, ουδέν κακόν αμιγές καλού. Ελπίζω ότι η (λάθος) κίνηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα επιταχύνει τη σχετική συζήτηση στον ΙΜΟ».

Από την πλευρά του, ο κ. Π. Ζαχαριάδης, τεχνικός διευθυντής της Atlantic Bulk Management, σχολίασε: «Το περιμέναμε αργά ή γρήγορα. Αλλά the devil is in the details. Π.χ. μπορεί να το ονομάζουν ETS αλλά να μην είναι στην πραγματικότητα και τελικά να είναι ένας σταθερός φόρος. Πάντως, αν εφαρμοστεί κανονικό ETS μονομερώς, θεωρώ ότι η ΕΕ πυροβολεί τα πόδια της. Οι αντιδράσεις από τις μεγάλες τρίτες χώρες (ΗΠΑ, Κίνα, κ.λπ.) θα είναι τεράστιες. Φανταστείτε μόνο την COSCO, για να προσεγγίσει την ιδιοκτησία της (ΟΛΠ), να πρέπει να αγοράζει CO2 allowances. Επίσης, πολλά φορτία θα ξεφορτώνονται σε γειτονικές χώρες, π.χ. στην Τουρκία, και θα έρχονται στην ΕΕ οδικώς. Ίδωμεν».

Ακολουθήστε τα Ναυτικά Χρονικά στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από την ελληνική Nαυτιλία, τις Μεταφορές και το Διεθνές Εμπόριο.