Το αρμόδιο Συμβούλιο υπουργών Οικονομικών της Ε.Ε. (Ecofin) έπειτα από πίεση από το Ευρωκοινοβούλιο και τα Ευρωπαϊκά ΜΜΕ, συμφώνησε χθες, Τρίτη στη δημιουργία μιας «μαύρης λίστας» χωρών, οι οποίες ακολουθούν αδιαφανείς πολιτικές, που εμμέσως ευνοούν τη μεταφορά και κατάθεση κεφαλαίων σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της δικαιοδοσίας τους αλλά και συνεπακόλουθα την αποφυγή φορολόγησης νομικών ή φυσικών προσώπων.
Η δημιουργία της ευρωπαϊκής λίστας φορολογικών παραδείσων ανακοινώθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον προηγούμενο Φεβρουάριο, ενώ αποτελούσε μια από τις κυριότερες προτεραιότητες της Εσθονικής προεδρίας. Κύριος στόχος της συγκεκριμένης πολιτικής πρωτοβουλίας, που φαίνεται πως θα ταράξει τα λιμνάζοντα ύδατα σε όλους ανεξαιρέτως τους πρωταγωνιστές του διεθνούς επιχειρείν, είναι η πλήρης διαφάνεια των τραπεζικών κυρίως συναλλαγών αλλά και ο άμεσος εντοπισμός όσων (φυσικών η νομικών προσώπων) αποφεύγουν παρανόμως εθνικές φορολογίες ή και ξεπλένουν χρήματα. Είναι εμφανές ότι οι πολιτικές αυτές της Ε.Ε. ξεκίνησαν μετά την λαίλαπα των αποκαλύψεων που ακολούθησαν τα δημοσιεύματα περί Panama Papers.
Η «μαύρη λίστα», η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, περιλαμβάνει 17 κράτη, εκτός Ε.Ε., που θεωρούνται «αδιαφανή» και μη- συνεργάσιμα με τις διεθνείς αλλά και ευρωπαϊκές εθνικές Αρχές, σε θέματα καταπολέμησης φοροδιαφυγής και παράνομης διακίνησης κεφαλαίων. Οι χώρες αυτές είναι: Αμερικανική Σαμόα, Μπαχρέιν, Μπαρμπέιντος, Γρενάδα, Γκουάμ, Νότια Κορέα, Μακάο, Νήσοι Μάρσαλ, Μογγολία, Ναμίμπια, Παλάου, Παναμάς, Αγία Λουκία, Σαμόα, Τρινιντάντ και Τομπάγκο, Τυνησία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Σημειώνεται πως η «μαύρη λίστα» των φορολογικών παραδείσων αποτελεί έναν τρόπο με τον οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση και ειδικά η Γαλλία προσπαθεί να ασκήσει πίεση σε αναπτυσσόμενα κράτη να συνεργαστούν με την απειλή της διακοπής παροχής ευρωπαϊκών κονδυλίων. Εάν και αυτή η απειλή δεν έχει ακόμη πλήρως αποσαφηνιστεί, είναι βέβαιο ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, και ειδικά τα κράτη- μέλη του Βορρά πιέζουν τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. όχι απλά να «λοιδορήσουν» όσα κράτη αποτελούν ευνοϊκά φορολογικά καταφύγια αλλά και να ασκήσουν ακραίες πιέσεις που θα εξαναγκάσουν κυβερνήσεις να αλλάξουν τις πολιτικές τους περί πάταξης του παράνομου χρήματος και της μεταφοράς του.
Τόσο αξιωματούχοι της Ε.Ε. όσο και παρατηρητές στις Βρυξέλλες επισημαίνουν ότι τόσο το Παρίσι όσο και το Βερολίνο προσπαθούν με αυτό τον τρόπο να «εκφοβίσουν» το Λονδίνο ώστε να μην υποστηρίξει την ανάπτυξη φορολογικών παραδείσων στην ευρύτερη νησιωτική επικράτεια του Βασιλείου. Επιπλέον η Ε.Ε. ασκεί πίεση πλέον και σε κράτη κυρίως της Ωκεανίας, αλλά και της Καραϊβικής ώστε να συνεργαστούν με τις διωκτικές και φορολογικές αρχές των κρατών μελών της Ε.Ε. προκειμένου να αποκαλύπτουν στοιχεία που αφορούν λογαριασμούς αλλά και να αναφέρουν κινήσεις που κρίνονται ως «ύποπτες».
Σε δεύτερο επίπεδο, η Ε.Ε. προσπαθεί, από όσο φαίνεται, να στοχοποιήσει τα επόμενα χρόνια, νομικά αλλά και φυσικά πρόσωπα που «κρύβουν» κονδύλια ή μερίσματα σε αδιαφανείς φορολογικούς παραδείσους που ευνοούν «παράνομες» κατά την άποψη της, συναλλαγές.
Οι συγκεκριμένες πολιτικές πρωτοβουλίες της Ε.Ε. αφορούν όλους τους κλάδους της επιχειρηματικότητας και των διεθνών συναλλαγών και έχουν ως στόχο αφενός την ανίχνευση όσων αποφεύγουν τις εθνικές φορολογίες και αφετέρου τον περιορισμό της διαρροής κεφαλαίων από τις ευρωπαϊκές τράπεζες σε αδιαφανή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα κρατών- μελών εκτός Ε.Ε.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί να επιβάλει τη διαφάνεια των συναλλαγών και τη στενή παρακολούθηση όχι μόνο χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων αλλά και εμπορικών μητρώων ή και μητρώων επιχειρήσεων, με σκοπό την πάταξη της φοροδιαφυγής και κυρίως τη φορολόγηση ανεξερεύνητων και ανεξιχνίαστων κατά την άποψη της Επιτροπής, κεφαλαίων εξωτερικού που «κρύβονται» πίσω από funds και εταιρείες offshore.
Αν και οι συγκεκριμένες πρωτοβουλίες που ανακοινώθηκαν από τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν αφορούν τη ναυτιλία, ωστόσο ιδιαίτερη ενδιαφέρουσα είναι η παρατήρηση ότι συγκεκριμένα κράτη που έχουν αναπτυχθεί ως σημαντικοί αρωγοί του ναυτιλιακού επιχειρείν, μερικά εκ των οποίων προσπαθούν να δημιουργήσουν μητροπόλεις ναυτιλίας (όπως τα ΗΑΕ) στοχοποιούνται ως μαύροι φορολογικοί παράδεισοι.
Σημειώνεται πως η Ε.Ε. δεν έχει ακόμη ανακοινώσει συγκεκριμένες κυρώσεις για τα κράτη της «μαύρης λίστας», καθώς εναπόκειται σε κάθε κράτος- μέλος να ασκήσει τη δική του πίεση. Είναι όμως σαφές ότι το Ευρωκοινοβούλιο θα ζητήσει περισσότερα μέτρα για την πάταξη των φορολογικών παραδείσων.
Ο αρμόδιος Επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί παραδέχθηκε πως η Ε.Ε. έχει ακόμη μακρύ δρόμο μπροστά της και ότι «οι φορολογικοί παράδεισοι δεν πρέπει να ξεγλιστρήσουν από τα ραντάρ της Ευρώπης». Ο Επίτροπος τόνισε ότι η Ε.Ε. δεν μπορεί και δεν πρέπει να δέχεται το αθέμιτο φορολογικό ανταγωνισμό και τη αφάνεια που προσφέρουν οι φορολογικοί παραδείσοι.
Στη σημαντικότητα της συγκεκριμένης απόφασης αναφέρθηκε και ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Βάλντις Ντομπρόβσκις, επιβεβαιώνοντας τη σημασία καταπάτησης της φοροδιαφυγής για τους ευρωπαίους πολίτες.
Επιπλέον, κατά τη διάρκεια του Ecofin καταγράφηκαν οι περιπτώσεις 8 κρατών της Καραϊβικής (Αντίγκουα και Μπαρμπούντα, Ανγκουίλα, Μπαχάμες, Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι, Άγιος Δομίνικος, Άγιος Χριστόφορος και Νέβις, Τερκς και Κέικος και Αμερικανικές Παρθένοι Νήσοι) οι οποίες επλήγησαν από τυφώνες και γι’ αυτό το λόγο θα αξιολογηθούν, με μια μικρή παράταση, το Φεβρουάριο.
Η Κομισιόν εξήγγειλε ακόμη τη δημιουργίας μιας «γκρίζας λίστας», η οποία θα λειτουργεί ως προπομπός για τη «μαύρη λίστα» εφόσον οι χώρες που συμπεριλαμβάνονται σε αυτή δεν συμμορφωθούν με τα ευρωπαϊκά κριτήρια έως το τέλος του 2018. Σημειώνεται πως στη συγκεκριμένη λίστα εντάσσονται προς το παρόν 47 χώρες, συμπεριλαμβανόμενης της Ελβετίας, της Τουρκίας και του Χονγκ- Κονγκ. Σύμφωνα με διεθνή ΜΜΕ στη «γκρίζα λίστα» εντάσσονται και χώρες της Ε.Ε. όπως η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο, οι Κάτω Χώρες και η Μάλτα.
Ειδικό ενδιαφέρον έχει η περίπτωση της Τουρκίας, η οποία φοβούμενη τις «κυρώσεις» από τις Βρυξέλλες, το Παρίσι και το Βερολίνο, αποφάσισε αιφνιδίως να αλλάξεις τις πολιτικές της ως προς τη διαφάνεια των τραπεζικών συναλλαγών.
Φωτο: ΑΠΕ- ΜΠΕ
