ΑΠΕ-ΜΠΕ (Μπουγιώτης Ευάγγελος)
του Θάνου Πάλλη*
Αρκετός λόγος γίνεται για τις προοπτικές της κρουαζιέρας στον Μεσογειακό χώρο, με δεδομένες τις ωφέλειες που μπορεί να επιφέρει ο κλάδος στις δοκιμαζόμενες οικονομίες της Nότιας Ευρώπης.
Η ετήσια στατιστική έκδοση της ΜedCruise, της ένωσης λιμένων κρουαζιέρας της Μεσογείου και των γειτονικών περιοχών παρέχει αξιοπρόσεκτα στοιχεία.
Η μακροπρόθεσμη τάση (2005-2014) είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντική. Οι 100 και πλέον λιμένες μέλη της MedCruise, από 20 χώρες, υποδέχθηκαν το 2014 11,6 εκατομμύρια περισσότερους επιβάτες κρουαζιέρας σε σύγκριση με το 2005 (αύξηση 83,4%), καθιστώντας τη Μεσόγειο το δεύτερο δημοφιλέστερο προορισμό κρουαζιέρας παγκοσμίως.
Ένας σημαντικός αριθμός λιμένων και προορισμών σε κοντινές αποστάσεις, σε συνδυασμό με την γεωγραφία, ιστορία και τον πολιτιστικό πλουραλισμό, προσφέρουν σημαντικές προοπτικές περαιτέρω μεγέθυνσης στο προσεχές μέλλον.
Μεσοπρόθεσμα (2009-14), σε συνθήκες κρίσης των οικονομιών και πολιτικής αστάθειας στην ευρύτερη περιοχή, ο κλάδος επέδειξε σημαντική ανθεκτικότητα, καταγράφοντας αύξηση που πλησιάζει το 5%. Από το 2011 η συνολική κίνηση επιβατών κρουαζιέρας στην Μεσόγειο ξεπερνά τα 25 εκατ. ετησίως.
Η μεσοπρόθεσμη τάση αντικατοπτρίζει και τις μεταβαλλόμενες δομές του κλάδου. Αντιπροσωπευτικότερο παράδειγμα η αύξηση του μέσου αριθμού επιβατών ανά κρουαζιέρα κατά 12,9%– συνέπεια της μεγέθυνσης των κρουαζιερόπλοιων.
Οι στρατηγικές που υιοθέτησαν οι Μεσογειακοί λιμένες, είτε μεμονωμένα είτε συλλογικά, κέρδισαν την εμπιστοσύνη των εταιριών κρουαζιέρας. Οι υποδομές απαιτούν κινητοποίηση κεφαλαίων και μακροπρόθεσμη στρατηγική, η δε εμπιστοσύνη των εταιριών κρουαζιέρας προϋποθέτει αρμονικές συνεργασίες με τους εκπροσώπους των προορισμών που επισκέπτονται οι επιβάτες.
Η βραχυπρόθεσμη τάση αναδεικνύει όμως την αναγκαιότητα για ενίσχυση των προσπαθειών. Σε ετήσια βάση, το 2014, τα Μεσογειακά λιμάνια κατέγραψαν μείωση επισκέψεων κατά 7,2%. – μείωση περισσότερο αισθητή στην δοκιμαζόμενη Μαύρη Θάλασσα (-13,5%) και την Ανατολική Μεσόγειο (-15,6%).
Είναι γεγονός ότι το 2013 καταρρίφθηκε κάθε ρεκόρ. Όμως ένα ιδιαίτερα απαιτητικό περιβάλλον έχει διαμορφωθεί.¨ Η απόφαση των εταιριών κρουαζιέρας να δραστηριοποιηθούν περαιτέρω σε Ασία και Ωκεανία, σε αναζήτηση νέων προορισμών και ‘πηγών επιβατών’ , σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις από τους περιορισμούς στο μέγεθος των πλοίων που επισκέπτονται την δημοφιλή Βενετία είχαν αρνητικές επιπτώσεις .
Οι μεσογειακοί προορισμοί συνεχίζουν να είναι ελκυστικοί για τους επιβάτες κρουαζιέρας, ενώ προσφέρουν πολλαπλές επιλογές στις εταιρίες που δραστηριοποιούνται στην ευρύτερη περιοχή.
Όμως, λιμένες και εμπλεκόμενοι φορείς χρειάζεται να ενισχύσουν την συνεργασία τους ώστε συντονισμένα να προσφέρουν ελκυστικότερο προϊόν και να μετατρέψουν προκλήσεις – όπως η διευρυμένη προέλευση επιβατών ή η υποδοχή μεγαλύτερων κρουαζιερόπλοιων – σε ευκαιρίες.
Η πρόσφατη πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να ανοίξει τον διάλογο για την ανάπτυξη της κρουαζιέρας αποτελεί επιπρόσθετη πλατφόρμα για την δημιουργία των εν λόγω προϋποθέσεων.
Και φυσικά οι ενώσεις εκπροσώπησης των λιμένων και των φορέων διαδραματίζουν κομβικό ρόλο στην ανταλλαγή γνώσης, προώθησης και διαμόρφωσης των βέλτιστων πρακτικών.
Με γνώμονα τα παραπάνω, η MedCruise – την έδρα της οποίας έχει από το 2011 η χώρα μας χάρη στην επιτυχή προσπάθεια της διοίκησης του ΟΛΠ – θα συνεχίσει να καταβάλλει συντονισμένες προσπάθειες συνεργασίας των λιμένων με κύριο στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη της κρουαζιέρας στο χώρο της Μεσογείου.
*Ο Θάνος Πάλλης διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Είναι γενικός γραμματέας της ΜedCruise.
