Τρία χρόνια μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ο όγκος των χύδην ξηρών φορτίων από τις δύο χώρες συνδυαστικά έχει υποχωρήσει κατά 6% σε σχέση με τα προπολεμικά επίπεδα, σύμφωνα με ανάλυση της BIMCO.

Ωστόσο, τους τελευταίους δώδεκα μήνες, οι ροές ξηρών φορτίων κινήθηκαν προς αντίθετες πορείες. Ενώ η Ουκρανία σημείωσε άλμα 87% σε ετήσια βάση, τα ρωσικά φορτία σημείωσαν πτώση 6% σε ετήσια βάση. Συνολικά, ο συνδυασμένος όγκος τους έχει αυξηθεί κατά 3% σε ετήσια βάση τους τελευταίους 12 μήνες», αναφέρει ο Filipe Gouveia, Shipping Analysis Manager της BIMCO.

Ο κύριος λόγος για την αύξηση των εξαγωγών της Ουκρανίας έγκειται στην επιτυχία του παράκτιου διαδρόμου της. Από τον Αύγουστο του 2023, η Ουκρανία εξάγει χύδην ξηρά φορτία μέσω ενός παράκτιου διαδρόμου, και παρά τις ρωσικές επιθέσεις σε πλοία τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 2023, η λύση αυτή αποδείχθηκε αποτελεσματική. Παρ’ όλα αυτά, οι όγκοι παραμένουν 36% χαμηλότεροι απ’ ό,τι πριν από την έναρξη του πολέμου.

Κατά τη διάρκεια των πρώτων δύο ετών του πολέμου, τα ρωσικά φορτία επηρεάστηκαν λιγότερο, και μάλιστα αυξήθηκαν λόγω των ισχυρότερων εξαγωγών λιπασμάτων και σιτηρών. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια των τελευταίων 12 μηνών, οι εξαγωγές μειώθηκαν, καθώς οι εξαγωγές άνθρακα περιορίστηκαν κατά 11% σε ετήσια βάση, ενώ αυτές των σιτηρών μειώθηκαν κατά 2% σε ετήσια βάση. Σημειώνεται ότι ο ρωσικός άνθρακας αντιπροσωπεύει το 50% των συνδυασμένων εξαγωγών από τη Ρωσία και την Ουκρανία.

«Τους τελευταίους δώδεκα μήνες, η ζήτηση σε τονομίλια για τα ουκρανικά και τα ρωσικά φορτία συνδυαστικά αυξήθηκε κατά 3%. Σε αντίθεση με τους όγκους, η ζήτηση σε τονομίλια ήταν ήδη υψηλότερη από τα προπολεμικά επίπεδα κατά το δεύτερο έτος του πολέμου, καθώς οι κυρώσεις στον ρωσικό άνθρακα αύξησαν τις αποστάσεις. Η αύξηση της ζήτησης ωφέλησε κυρίως τα Panamaxes και τα Supramaxes, ενώ η ζήτηση για τα Capesizes παραμένει κάτω από τα προπολεμικά επίπεδα», υπογραμμίζει ο Gouveia.

Από τον Αύγουστο του 2022, ο ρωσικός άνθρακας, που προηγουμένως εξαγόταν στην Ευρώπη από λιμάνια της Αρκτικής, της Βαλτικής Θάλασσας και της Μαύρης Θάλασσας, κατευθύνθηκε προς την Ινδία, την Κίνα και την Τουρκία, αυξάνοντας τις αποστάσεις πλεύσης. Οι μέσες αποστάσεις για τα ρωσικά φορτία λιπασμάτων και σιτηρών αυξήθηκαν επίσης λόγω της αύξησης των εξαγωγών προς την Ασία και τη Νότια Αμερική.

Αντίθετα, οι αποστάσεις για τα ουκρανικά φορτία μειώθηκαν από την έναρξη του πολέμου και η μείωση των εξαγωγών σιδηρομεταλλεύματος συνέβαλε σημαντικά σε αυτή την εξέλιξη. Επιπλέον, οι μέσες αποστάσεις για τα ουκρανικά σιτηρά μειώθηκαν, καθώς οι εξαγωγές προς τη Μεσόγειο αντικατέστησαν σε μεγάλο βαθμό τις εξαγωγές προς την Ασία.

«Μεσοπρόθεσμα, οι ουκρανικές εξαγωγές ενδέχεται να ενισχυθούν, ειδικά εάν ο πόλεμος τελειώσει, ενώ αντιθέτως οι ρωσικές εξαγωγές πιθανώς να αποδυναμωθούν. Η Κίνα αποτελεί τον σημαντικότερο προορισμό για τον ρωσικό άνθρακα και η ζήτησή της επιβραδύνεται καθώς η χώρα επεκτείνει την ηλεκτροπαραγωγή της με τη χρήση των ΑΠΕ. Ακόμη, ο ρωσικός άνθρακας αντιμετωπίζει ισχυρό ανταγωνισμό από την Ινδονησία και την Αυστραλία», καταλήγει ο αναλυτής της BIMCO.