Τη στιγμή που τα χτυπήματα στην παγκόσμια οικονομία είναι απανωτά, λόγω των συνεχιζόμενων ενεργειακών και γεωπολιτικών κρίσεων, ο πληθωρισμός βρίσκεται σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα.
Για τον λόγο αυτό, το τελευταίο διάστημα οι κεντρικές τράπεζες προχωρούν σε δραστικά μέτρα για τη μείωσή του.
Τον Μάρτιο του 2022, δεδομένης της μεγάλης αβεβαιότητας και των σημαντικών οικονομικών εξελίξεων, η Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) προχώρησε στην πρώτη αύξηση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης μετά το 2018. Το παράδειγμα της ακολούθησε και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) τον Ιούλιου του 2022, με αύξηση των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης, ύστερα από έντεκα χρόνια.
Οι κεντρικές τράπεζες συνέχισαν ακάθεκτες τις αυξήσεις επιτοκίων και το επόμενο χρονικό διάστημα. Μάλιστα, τον Οκτώβριο, η ΕΚΤ προχώρησε στην τρίτη αύξηση αφού είχε προηγηθεί μία ακόμα τον Σεπτέμβριο, με το βασικό επιτόκιο να διαμορφώνεται στο 2%. Παράλληλα, μόλις πριν μερικές μέρες, η Fed αύξησε τα επιτόκια για τέταρτη φορά μέσα στο έτος, διαμορφώνοντάς τα μεταξύ του 3,75% και 4%.
Εκτός παιχνιδιού δεν έμεινε η Τράπεζα της Αγγλίας (BoE) η οποία στις 3 Νοεμβρίου αύξησε τα επιτόκιά της στο 3% από το 2,25%, στη μεγαλύτερή τους αύξηση από το 1989. Ωστόσο, διέψευσε ότι θα προσχωρήσει σε περαιτέρω μεγάλες αυξήσεις, λέγοντας ότι η Βρετανία βρίσκεται αντιμέτωπη με μακρά και επίπονη ύφεση. Ωστόσο, την ίδια στιγμή οι απόψεις διίστανται, καθώς πολλοί ειδικοί υποστηρίζουν πως έπονται περαιτέρω αυξήσεις. Δεν είναι λίγες οι φωνές που υποστηρίζουν την άποψη πως η αύξηση των επιτοκίων είναι το μοναδικό όπλο για την επίτευξη του στόχου μείωσης του πληθωρισμού, την οποία υποστηρίζουν οι κεντρικές τράπεζες.
Πάντως, το εάν οι αυξήσεις των επιτοκίων θα επιδράσουν θετικά στον πληθωρισμό μένει να φανεί. Είναι δεδομένο ωστόσο ότι τις συνέπειες των μεγάλων αυξήσεων αναμένεται να αντιμετωπίσουν ακόμα και οι μεγάλες επιχειρήσεις, για τις οποίες το κόστος δανεισμού θα είναι υπέρογκο. Βασική συνέπεια θα είναι ο περιορισμός των νέων επενδύσεων και η καθυστέρηση στις αποπληρωμές υφιστάμενων δανείων.
