Το 1838 αποτέλεσε σταθμό στην ιστορία της ναυτιλίας ατμού, καθώς το έτος αυτό θα πραγματοποιούνταν για πρώτη φορά υπερατλαντικό ταξίδι από την Ευρώπη προς την Αμερική από πλοίο που χρησιμοποιούσε ως βασικό μέσο πρόωσης τον ατμό.
Τα Ναυτικά Χρονικά, κατά τον δεύτερο χρόνο έκδοσής τους, στο τεύχος της 15ης Μαρτίου 1932, αποφάσισαν να μνημονεύσουν την ιστορική αυτή στιγμή με ένα δισέλιδο αφιέρωμα.
Σύμφωνα με το περιοδικό, το ταξίδι ενός ατμόπλοιου διαμέσου του Ατλαντικού αποτελούσε φλέγον ζήτημα της ναυτιλιακής κοινότητας εκείνη την περίοδο. Ως απότοκο του γεγονότος αυτού, τη δεκαετία του 1830, θα συστηνόταν η British and American Steam Navigation Co, η οποία, όπως μαρτυρεί και το όνομά της, είχε στόχο την πραγματοποίηση του πρώτου υπερατλαντικού ταξιδιού με ατμόπλοιο. Γι’ αυτόν τον σκοπό, υπέγραψε συμβόλαιο με τον ναυπηγικό οίκο Curling & Young της Αγγλίας για τη ναυπήγηση ατμόπλοιου 2.000 τόνων, το οποίο θα λάμβανε το όνομα «British Queen».
Σχεδόν ταυτόχρονα με την παραγγελία αυτή συστάθηκε στο Μπρίστολ η Great Western Steam Navigation Co, της οποίας οι διαχειριστές απέβλεπαν επίσης στην εμπορική εκμετάλλευση της θαλάσσιας συγκοινωνίας μεταξύ Ευρώπης και Αμερικής. Γι’ αυτό και είχαν παραγγείλει, με τη σειρά τους, τη ναυπήγηση ατμόπλοιου με το όνομα «Great Western».
Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα δημιουργούνταν οξύς ανταγωνισμός μεταξύ των δύο εταιρειών για το ποιο πλοίο θα κατάφερνε να πραγματοποιήσει πρώτο το ταξίδι. Παρά το φαινομενικό πλεονέκτημα του «British Queen», το οποίο είχε ξεκινήσει να ναυπηγείται πρώτο, ένα γεγονός θα ερχόταν να δημιουργήσει τεράστιες δυσκολίες στην προσπάθεια της British and American Steam Navigation: η εταιρεία που είχε αναλάβει να κατασκευάσει τις μηχανές του «British Queen» χρεοκόπησε, βάζοντας σε κίνδυνο την ίδια τη βιωσιμότητα της British and American.
Την ύστατη ώρα, ένας από τους επενδυτές της εταιρείας, ο James Beale, ανέλαβε όχι μόνο να βρει πλοίο το οποίο θα αντικαθιστούσε το ημιτελές «British Queen» αλλά και πλοίαρχο ικανό να το φέρει με ασφάλεια στις αμερικανικές ακτές. Χάρη στην προσπάθειά του, ναυλώθηκε το ατμόπλοιο «Sirius» και για να το κυβερνήσει προσελήφθη ο υποπλοίαρχος του Βρετανικού Ναυτικού Richard Roberts.
Το «Sirius» είχε ηλικία μόλις ενός έτους και ήταν ιδιαίτερα μικρό σε μέγεθος, με χωρητικότητα 412 τόνους και πλήρωμα 38 ανδρών. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του πλοίου ήταν το ακροστόλιό του, που αποτελούνταν από έναν σκύλο ο οποίος είχε ανάμεσα στα πόδια του έναν αστέρα που συμβόλιζε και το όνομα του πλοίου. Έτσι, με τη χωρητικότητά του να φτάνει μόλις το ένα τέταρτο του «Great Western», το «Sirius» θα εισερχόταν σε αυτόν τον πρωτόγνωρο ανταγωνισμό για τα σκήπτρα του πρώτου ατμόπλοιου που θα διέπλεε τον Ατλαντικό.
Την άνοιξη του 1838, το «Sirius» θα κατευθυνόταν στο λιμάνι του Κορκ, όπου και θα παραλάμβανε επιβάτες και ταχυδρομείο για την Αμερική. Στις 4 Απριλίου 1838, το μικρό ατμόπλοιο, με 40 επιβάτες, θα ξεκινούσε το ιστορικό του ταξίδι, με τον πληθυσμό του Κορκ να αποχαιρετά με ενθουσιασμό τον πανηγυρικό απόπλου.
Τέσσερις ημέρες αργότερα, στις 8 Απριλίου, το νεότευκτο ατμόπλοιο της Great Western Steam Navigation Co θα ξεκινούσε το δικό του ταξίδι για τη Νέα Υόρκη από το Μπρίστολ. Το «Great Western» ήταν νεότευκτο, με μεγάλη χωρητικότητα και αντοχή και κυρίως μεγαλύτερη ιπποδύναμη στις μηχανές του από το «Sirius». Το γεγονός αυτό είχε κεντρίσει το ενδιαφέρον του κοινού τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική.
Παρά το μικρό του μέγεθος και τις πιο αδύναμες μηχανές του, το «Sirius», χάρη στο αρχικό του προβάδισμα αλλά και την ικανότητα του πληρώματός του, κατόρθωσε να προσεγγίσει πρώτο τις αμερικανικές ακτές ύστερα από 18 ημέρες. Το «Great Western» κατέφτασε μόλις μία ημέρα αργότερα στον λιμένα της Νέας Υόρκης και, παρότι διέσχισε τον Ατλαντικό σε λιγότερο χρόνο, η τιμή για το πρώτο ατμόπλοιο που διήνυσε αυτή τη διαδρομή αποδόθηκε στο «Sirius». Είναι αξιοσημείωτο ότι μέχρι εκείνη τη στιγμή το συμβατικό ταξίδι από την Ευρώπη προς την αμερικανική ήπειρο διαρκούσε 40 ημέρες. Ο διεθνής Τύπος κάλυψε τη μεγάλη αυτή επιτυχία με πανηγυρικό τρόπο, κάνοντας ειδική μνεία στον τολμηρό καπετάνιο του «Sirius», Richard Roberts.
Η νίκη του «Sirius» σε αυτή την άτυπη μονομαχία δεν αποτελεί μονάχα μια σημαντική στιγμή για την παγκόσμια ναυτιλία, αλλά ταυτόχρονα υπογραμμίζει τις συνθήκες έντονου ανταγωνισμού μεταξύ δύο εταιρειών οι οποίες, με αιχμή του δόρατος την τεχνολογική εξέλιξη, επιχείρησαν να γράψουν μια νέα σελίδα ναυτιλιακής ιστορίας, αλλάζοντας μια για πάντα τον χάρτη των υπερατλαντικών διαδρομών.
Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για το αφιέρωμα των Ναυτικών Χρονικών στο ιστορικό ταξίδι του «Sirius», εδώ.
Η ψηφιοποίηση του αρχείου των τευχών από το 1931 έως το 1983 είναι μια ευγενική χορηγία του Ιδρύματος Ευγενίδου, στη μνήμη της Μαριάνθης Σίμου.
Διαβάστε περισσότερα ιστορικά θέματα από το Αρχείο των Ναυτικών χρονικών πατώντας εδώ.
