Τις προκλήσεις και τις προοπτικές της ελληνικής αλλά και της παγκόσμιας οικονομίας ανέλυσε σε συνέντευξή του ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας στο περιθώριο της δεύτερης ημέρας του συνεδρίου «Ο Κόσμος που Αλλάζει», το οποίο διοργανώνει ο Οικονομικός Ταχυδρόμος.
Η κρίση στην Ανατολική Ευρώπη και ο αντίκτυπος στην οικονομία
Αναφερόμενος στο ζήτημα που απασχολεί την παγκόσμια κοινότητα, ο κ. Στουρνάρας ανέφερε ότι πρόκειται για «την τρίτη μη προβλεπτή κρίση, όπως μη προβλεπτή ήταν και η πανδημία. Για την οικονομία (ο πόλεμος) είναι ένα σοκ από την πλευρά της προσφοράς». Ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος πρόσθεσε ότι επί του παρόντος οι οικονομικές συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί από την πλευρά της προσφοράς οδηγούνται από τους περιορισμούς στην Ασία λόγω της πανδημίας και «από την ενσυνείδητη επιλογή της Δύσης να μην αφήσει μια χώρα να καταλάβει μια άλλη καταπατώντας τα κυριαρχικά της δικαιώματα». Ακόμη, τόνισε ότι ο οικονομικός αντίκτυπος του πολέμου εξαρτάται από το πόσο αυτός θα διαρκέσει και υπογράμμισε χαρακτηριστικά ότι «θα είμαστε σε επιφυλακή για όσο διαρκέσει αυτή η κρίση». Επί του παρόντος, τόσο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) όσο και η Τράπεζα της Ελλάδος έχουν αναπτύξει τρία σενάρια για τον αντίκτυπο της κρίσης στην Ανατολική Ρωσία, εκ των οποίων κανένα δεν περιλαμβάνει ύφεση. «Εάν σταματήσουν τώρα οι εχθροπραξίες, η επίπτωση στο ΑΕΠ θα είναι μείωση της τάξης του 1% και αύξηση του πληθωρισμού κατά 1% σε σύγκριση με τα επίπεδα πριν από τον πόλεμο», σχολίασε ο κ. Στουρνάρας.
Αναφερόμενος στις ανατιμήσεις προϊόντων, απόρροια αρχικά της πανδημίας και πλέον της ρωσικής επίθεσης, ο κ. Στουρνάρας εξέφρασε την άποψη ότι «φυσάει άνεμος στασιμοπληθωρισμού». Το σοκ αυτό, από την πλευρά της προσφοράς, λόγω της κρίσης στις εφοδιαστικές αλυσίδες, οδηγεί σε αύξηση των τιμών, μείωση της παραγωγής και τελικά μείωση της απασχόλησης. Ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος θέλησε να διευκρινίσει ότι διαφαίνονται στασιμοπληθωριστικές τάσεις, αλλά δεν καταγράφεται, προς το παρόν τουλάχιστον, στασιμοπληθωρισμός που να οδηγεί σε ύφεση. Παρά το γεγονός ότι οι αγορές διαβλέπουν μια ύφεση στις ΗΠΑ λόγω της αναστροφής των αποδόσεων των δεκαετών ομολόγων, ο κ. Στουρνάρας φάνηκε καθησυχαστικός, θεωρώντας αυτή την εξέλιξη αποτέλεσμα των παρεμβάσεων των κεντρικών τραπεζών. Εξέφρασε επίσης την άποψη ότι η αύξηση των επιτοκίων δεν συνιστά μια συνετή επιλογή για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού, καθώς αποτελεί ένα «βαρύ όπλο», που ενδέχεται να έχει αντίθετες συνέπειες σε άλλα βασικά δημοσιονομικά μεγέθη. Δεν απέκλεισε ωστόσο το ενδεχόμενο να υπάρξει μια αύξηση του βασικού επιτοκίου από την ΕΚΤ προς το τέλος του έτους.
Μη εξυπηρετούμενα δάνεια
Καθησυχαστικός εμφανίστηκε επίσης για τις επιπτώσεις στο μέτωπο των κόκκινων δανείων, αναφέροντας ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν ενδείξεις για αύξησή τους. Ανέφερε δε ότι με τα μέχρι στιγμής δεδομένα δεν φαίνεται να τίθεται εν αμφιβόλω ο στόχος που είχαν θέσει οι τράπεζες για μείωση του ποσοστού των κόκκινων δανείων σε μονοψήφιο αριθμό έως το τέλος του έτους. Ωστόσο, έσπευσε να διευκρινίσει ότι η εικόνα προς το παρόν δεν μπορεί να είναι αντιπροσωπευτική της πραγματικής κατάστασης και πρόσθεσε ότι είναι ζωτικής σημασίας για τις τράπεζες να αυξήσουν τον δανεισμό τους. Σε σχετική ερώτηση τόνισε ότι, από το σύνολο των 800.000 ελληνικών επιχειρήσεων, οι 200.000 μπορούν σήμερα να δανειστούν από το τραπεζικό σύστημα, καθώς οι υπόλοιπες είναι μικρές σε μέγεθος.
Τα αντανακλαστικά της ΕΕ
«Κάποια στιγμή και η τωρινή κρίση θα τελειώσει. Σημασία έχει τι έγινε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Είδαμε ότι για πρώτη φορά η Ευρωπαϊκή Ένωση δούλεψε συλλογικά και υπήρξε στενή συνεργασία στον επιστημονικό τομέα, στον τομέα της Δημόσιας Υγείας, στη δημοσιονομική και νομισματική πολιτική», ήταν χαρακτηριστικά τα λόγια του κ. Στουρνάρα, εκφράζοντας έτσι την ικανοποίησή του για τα γρήγορα ευρωπαϊκά αντανακλαστικά μπροστά στην πανδημική κρίση. Προέβλεψε επίσης ότι, όταν ο πόλεμος τελειώσει, η Ευρώπη θα έχει συνειδητοποιήσει ότι, εφόσον επιθυμεί κοινές πολιτικές, θα πρέπει να τις υλοποιεί. «Βλέπω μια κάποια συνεργασία στον τομέα της ενέργειας και της άμυνας, εξέλιξη η οποία θα ωφελήσει πολύ την Ελλάδα», επισήμανε.
Η Ελλάδα ως κόμβος ενέργειας
Ο κ. Στουρνάρας υπογράμμισε ότι οι προσπάθειες απεξάρτησης της ΕΕ από το φυσικό αέριο της Ρωσίας θα επιταχύνουν την ενεργειακή μετάβαση και η Ελλάδα στο περιβάλλον αυτό μπορεί να λειτουργήσει ως κόμβος μεταφοράς πράσινης ενέργειας από τη Μέση Ανατολή προς την Ευρώπη, με τις απαραίτητες βέβαια επενδύσεις.
Οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας
Ερωτηθείς για το εάν η ελληνική οικονομία μπορεί να έρθει εκ νέου αντιμέτωπη με μια κρίση χρέους, υποστήριξε ότι η χώρα δεν κινδυνεύει, δεδομένου ότι το μέσο επιτόκιο αναχρηματοδότησης σήμερα είναι μόλις 1,4%, που είναι χαμηλότερο από αυτό της Ιταλίας και της Πορτογαλίας. Υπογράμμισε ωστόσο την ανάγκη η χώρα να αποκτήσει το ταχύτερο δυνατό τη λεγόμενη επενδυτική βαθμίδα, χαρακτηρίζοντας μάλιστα το εγχείρημα αυτό ως «εθνικό στόχο». «Έχουμε μάθει το μάθημά μας», τόνισε, προσθέτοντας ότι «δεν μπορούμε να έχουμε ανεύθυνες δημοσιονομικές πολιτικές». Την ίδια ώρα ανέφερε ως κυριότερες μεταρρυθμίσεις για τη βελτίωση των οικονομικών συνθηκών στη χώρα την αναχρηματοδότηση του χρέους, την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, τη μείωση των δίδυμων ελλειμμάτων και, τέλος, «την ικανότητα της κυβέρνησης να μαζεύει φόρους». Απευθυνόμενος στις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας για αύξηση των μισθών προς αντιμετώπιση της υφιστάμενης κρίσης, ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «παν μέτρον άριστον», καθώς, όπως είπε, οι μισθοί καθορίζουν το επίπεδο ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων και μια απότομη αύξηση ίσως οδηγήσει σε μείωση της ανταγωνιστικότητας και σε αύξηση της ανεργίας.
Φωτό: Ναυτικά Χρονικά
