Ανοίγει ο δρόμος για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα στην Ελλάδα;

Ανοίγει ο δρόμος για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα στην Ελλάδα;

1009
Ανοίγει ο δρόμος για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα στην Ελλάδα;

H συνεργασία του ομίλου ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή με την εταιρεία Ocean Winds για την από κοινού μελέτη και ανάπτυξη θαλάσσιων αιολικών πάρκων στην ελληνική αγορά ανακοινώθηκε πρόσφατα στη διαδικτυακή εκδήλωση της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) για τα θαλάσσια αιολικά πάρκα.

Υπενθυμίζεται ότι η Ocean Winds αποτελεί joint venture δύο κορυφαίων διεθνών ενεργειακών ομίλων, της EDP Renewables (EDPR) και της ENGIE.

Ο πρόεδρος της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, Γιώργος Περιστέρης, παρουσίασε τις απόψεις των τριών ομίλων για τον βέλτιστο τρόπο ανάπτυξης της νέας αυτής αγοράς στην Ελλάδα, τονίζοντας ότι δεν πρέπει να χαθεί και αυτή η ευκαιρία, όπως χάθηκε η ευκαιρία του 2010.

Στο πλαίσιο αυτό, για να αρχίσουν το συντομότερο δυνατό επενδύσεις σε πλωτά θαλάσσια αιολικά πάρκα (που προκρίνονται για τη χώρα μας λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των ελληνικών θαλασσών) θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα στους ιδιώτες επενδυτές να προχωρήσουν άμεσα στις σχετικές διαδικασίες μελέτης και ωρίμανσης έργων, τα οποία λόγω της μεγάλης εγχώριας προστιθέμενης αξίας τους θα αποδειχθούν εξαιρετικά επωφελή για την ελληνική οικονομία.

Πιο αναλυτικά, ο κ. Περιστέρης μεταξύ άλλων σημείωσε:

«Στην Ευρώπη σήμερα λειτουργούν ή είναι υπό κατασκευή 16GW offshore wind. Από αυτά, τα 233MW είναι πλωτά σε φάση λειτουργίας ή υπό κατασκευή.

Οι χώρες που έχουν παράδοση και εμπειρία στα θαλάσσια σταθερής θεμελίωσης στην Βόρεια Θάλασσα έχουν αναπτύξει εργαλεία και χωροταξικά σχέδια και βρίσκονται σε ετοιμότητα για να εντάξουν και τα πλωτά θαλάσσια πάρκα στα σχέδια τους. Ωστόσο, είναι εξαιρετικά δύσκολο να συγκρίνουμε το πλαίσιο των άλλων χωρών διότι υπάρχουν πολλές επιμέρους διαφορές.

Οι χώρες, όμως, που παρουσιάζουν δραστηριότητα στα πλωτά λόγω γεωμορφολογικών χαρακτηριστικών, είναι οι: Γαλλία, Γερμανία, Νορβηγία, Πορτογαλία, Ισπανία, Ιρλανδία και Ην. Βασίλειο.

Σε αυτές τις χώρες, εκτός από τα 233 MW, που προαναφέρθηκαν, αδειοδοτούνται επιπλέον 10,6 GW με ιδιωτική πρωτοβουλία, τα οποία αναμένεται να κατασκευαστούν μέχρι το 2027-2030. Μεγάλοι ενεργειακοί Όμιλοι έχουν αναπτύξει κοινοπραξίες όπως η Ocean Winds, Equinor, Iberdrola, Shell, Total και έχουν κάνει προτάσεις για περιοχές που έχουν επιλέξει.

Μέσω αυτής της διαδικασίας έχει δημιουργηθεί εμπειρία και έγινε εφικτό σε κάποιες από αυτές τις χώρες και μόνο να προκηρυχθούν διαγωνισμοί επί συγκεκριμένων περιοχών για 31 GW τα οποία αναμένονται να κατασκευαστούν έως το 2030-2035, δηλαδή σε 2η φάση.

Συνεπώς, το παράδειγμα στην Ευρώπη για ανάπτυξη πλωτών δείχνει πως οι ιδιώτες αναλαμβάνουν τα πρώτα χρόνια το κόστος και τα ρίσκα της ανάπτυξης, καθώς το κράτος δημιουργεί το ρυθμιστικό πλαίσιο για να εντάξει μεγαλύτερο ανταγωνισμό και να αδειοδοτήσει ευρύτερες περιοχές για διαγωνισμό».

 

Οι βασικές κατευθύνσεις

Ο κ. Περιστέρης παρουσίασε επιγραμματικά τις βασικές κατευθύνσεις του προτεινόμενου, για τα πλωτά αιολικά, θεσμικού πλαισίου:

– Η εγκατάσταση πλωτών θαλάσσιων αιολικών πάρκων γίνεται μέσα σε περιοχές οργανωμένης ανάπτυξης παραγωγικών δραστηριοτήτων (ΠΟΑΠΔ) του Ν.2742/1999, με τη μορφή Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Πλωτών Αιολικών Πάρκων (ΠΟΑΠΑΠ).

– Για τη δέσμευση συγκεκριμένης θαλάσσιας έκτασης ως Ευρύτερης Περιοχής Διερεύνησης ΠΟΑΠΑΠ ακολουθείται διαδικασία προέγκρισης. Η προέγκριση χορηγείται με απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ύστερα από υποβολή αίτησης προέγκρισης από το φορέα υλοποίησης, εισήγηση της Διεύθυνσης Χωροταξικού Σχεδιασμού του ΥΠΕΝ και σύμφωνη γνώμη του Κεντρικού Συμβουλίου Χωροταξικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων.

–  Με την έκδοση της απόφασης προέγκρισης, ο ανάδοχος υποχρεούται να καταβάλει ετήσιο αντάλλαγμα χρήσης για τη διάρκεια που δεσμεύει την εγκεκριμένη περιοχή και να προσκομίσει εγγυητική επιστολή τραπέζης, ως εγγύηση για τυχόν περιβαλλοντική αποκατάσταση από τις δραστηριότητες έρευνας που θα διεξάγει.

– Στη συνέχεια, ο ανάδοχος φορέας εκκινεί τις απαραίτητες θαλάσσιες έρευνες και μετρήσεις.

– Μόλις ολοκληρωθούν οι έρευνες και μετρήσεις, ο φορέας αιτείται την τελική χωροθέτηση του έργου. Δηλαδή, το ευρύτερο θαλάσσιο πολύγωνο που είχε καθοριστεί με την απόφαση προέγκρισης για έρευνα, περιορίζεται πλέον σε μικρότερο  και οριστικοποιείται, με την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος μετά από πρόταση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, και των υπουργών Οικονομικών, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Εξωτερικών και Εθνικής Άμυνας, ύστερα από γνώμη του Κεντρικού Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων. Με το ίδιο Προεδρικό Διάταγμα εγκρίνεται και η σχετική Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.

– Μετά την έκδοση του ΠΔ της ΠΟΑΠΑΠ, το έργο εισέρχεται στο στάδιο της καθαυτό ενεργειακής και περιβαλλοντικής αδειοδότησής του. Στη συνέχεια, ακολουθούν η εκπόνηση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, η οριστική και δεσμευτική προσφορά σύνδεσης και η εξασφάλιση τιμής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας.

– Με δεδομένο το μεγάλο ενδιαφέρον που έχει ήδη εκδηλωθεί για την ανάπτυξη θαλάσσιων αιολικών πάρκων πολύ σημαντικός είναι ο ρόλος του ΑΔΜΗΕ, αλλά και του ΔΑΠΕΕΠ και της ΡΑΕ, κυρίως στη διαμόρφωση μιας βέλτιστης τιμολογιακής  πολιτικής για τα θαλάσσια αιολικά πάρκα (στους σχετικούς διαγωνισμούς εξασφάλισης τιμής), η οποία αφενός θα διασφαλίζει τη βιωσιμότητα των μεγάλων αυτών επενδυτικών έργων, αφετέρου θα εντάσσεται με ισορροπημένο τρόπο στο μακροχρόνιο σχεδιασμό βιωσιμότητας του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ.

Την ίδια ώρα θεσμικό πλαίσιο που θα αφορά τις παραχωρήσεις θαλάσσιων εκτάσεων για υπεράκτια αιολικά πάρκα αλλά και για αποθήκευση ενέργειας θα ετοιμαστεί μέχρι τον Ιούνιο, όπως γνωστοποίησε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας στην ίδια εκδήλωση

Ο κ. Σκρέκας σημείωσε ότι το υπουργείο αυξάνει τη δραστηριοποίησή του για να αναπληρώσει την όποια υστέρηση εμφανίζει η χώρα μας στα υπεράκτια αιολικά πάρκα, σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη και ξεκαθάρισε ότι πρώτα θα δοθεί χρόνος και χώρος στη λειτουργία πιλοτικών έργων ώστε να δοκιμαστούν οι διαδικασίες αδειοδότησης και χωροθέτησης.

Ο υπουργός υπογράμμισε ότι, η «Μήδεια» έδειξε πως έχουμε να επιλύσουμε σημαντικά θέματα που έχουν να κάνουν με τη διείσδυση των ΑΠΕ, ενώ συμπλήρωσε ότι η ΕΕ έχει σχεδιάσει ήδη τη στρατηγική της για τη θαλάσσια ενέργεια, ορίζοντας ότι η σημαντικότερη πηγή ενέργειας ως το 2040 θα είναι τα θαλάσσια αιολικά. Τόνισε δε ότι στη χώρα μας οι επενδύσεις εστιάζονται κυρίως σε φωτοβολταϊκά και χερσαία αιολικά.

«Όμως, υπάρχει ένα τεράστιο αιολικό δυναμικό στη θάλασσα και παρότι οι ελληνικές θάλασσες είναι πιο βαθιές, είναι σίγουρο ότι η τεχνολογία έχει ωριμάσει» είπε ο υπουργός και πρόσθεσε ότι στόχος του υπουργείου είναι να κεφαλαιοποιήσει το έντονο ενδιαφέρον σε διεθνές και τοπικό επίπεδο που αποδεικνύεται από τη συζήτηση που έγινε πρόσφατα με τον πρέσβη της Νορβηγίας, αλλά και με άλλες χώρες.

Ο κ. Σκρέκας χαρακτήρισε ως σοβαρή μελέτη αυτή που προετοίμασε η ΕΛΕΤΑΕΝ για τα θαλάσσια αιολικά, η οποία θα βοηθήσει να δημιουργηθεί το θεσμικό πλαίσιο και επισήμανε ότι θα χρειαστεί αναβάθμιση των ηλεκτρικών δικτύων και των μηχανισμών σταθεροποίησης του ηλεκτρικού συστήματος, μέσω σοβαρών επενδύσεων που, με βάση τα δεκαετή σχέδια ανάπτυξης των διαχειριστών, υπολογίζονται σε 3,5 δισ. ευρώ. «Δεν μπορούμε να προχωρήσουμε στην ενεργειακή δημοκρατία και στην περαιτέρω διείσδυση ΑΠΕ αν δεν αναβαθμίσουμε το δίκτυο γρήγορα», δήλωσε ο υπουργός.

Σε ό,τι αφορά στις επενδύσεις αποθήκευσης ώστε να σταθεροποιείται το σύστημα και να ενταχθούν περισσότερες ΑΠΕ, όπως είπε, το υπουργείο θα προχωρήσει με ταχείς ρυθμούς ώστε τον Ιούνιο του 2021 να ολοκληρωθούν οι νομοθετικές πρωτοβουλίες.

Ο Νορβηγός πρέσβης, Φρόντε Όβερλαντ Άντερσεν, δήλωσε ότι είναι ο καιρός για να μετατρέψει η Ελλάδα το υπεράκτιο δυναμικό σε επενδύσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, όπως είπε, σχεδιάζεται και ένα επενδυτικό σεμινάριο στο Όσλο για ενημέρωση των επιχειρήσεων του κλάδου.

 

Οι άξονες

Στους άξονες του θεσμικού πλαισίου που είναι η χωροθέτηση και αδειοδότηση, η ηλεκτρική διασύνδεση με το σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και ο τρόπος αποζημίωσης των επενδυτών με δημοπρασίες και σε μεταβατικό στάδιο με σταθερή τιμή, αναφέρθηκε η γενική γραμματέας του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου.

Όπως υπενθύμισε, το υπουργείο ξεκίνησε να αναπτύσσει το φάκελο των υπεράκτιων αιολικών τον περασμένο Σεπτέμβριο και πρόσθεσε ότι δεν πρόκειται για νομοθετική πολυτέλεια, αλλά υπάρχει ανάγκη και ενδιαφέρον τόσο από εταιρείες όσο και από την επιστημονική κοινότητα.

Η ίδια σημείωσε ότι αυτό που χρειάζεται είναι μια σωστή μεθοδολογική προσέγγιση βασισμένη σε 3 άξονες:

1) Χωροθέτηση-αδειοδότηση. Δηλαδή ένα σύστημα που θα διασφαλίζει τη μεθοδική και περιβαλλοντικά ελεγχόμενη ανάπτυξη χωρίς να στερεί το ρόλο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας.

2) Διασύνδεση με το σύστημα μεταφοράς. Ο επενδυτής θα μπορεί να βασιστεί στον ΑΔΜΗΕ, αλλά και πάλι πρέπει να υπάρχει και εναλλακτική πρόταση ώστε να μπορεί ο επενδυτής να επιλέξει τους τρόπους υλοποίησης της διασύνδεσης.

3) Αποζημίωση των επενδυτών. Λόγω του ύψους των επενδύσεων η βασική παράμετρος στο συγκεκριμένο θέμα είναι το «bankability». Όπως είπε η γενική γραμματέας, το υπουργείο έχει κοινοποιήσει στην Κομισιόν το νέο σχήμα των διαγωνισμών ΑΠΕ με ειδική πρόβλεψη για τα υπεράκτια αιολικά. Το σχήμα λαμβάνει υπόψη ότι είναι μια νέα τεχνολογία που πρέπει να στηριχθεί και να είναι και δανειοδοτικά υποστηρίξιμη με προβλεψιμότητα και ασφάλεια. Ο ανταγωνισμός μέσω των διαγωνισμών αναμένεται να συμπιέσει τα κόστη μακροπρόθεσμα και θα επιτρέψει την περαιτέρω διείσδυση. Το υπουργείο, συμπλήρωσε η ίδια, αναγνωρίζει ότι θα χρειαστεί βάθος χρόνου, αλλά επειδή χρειάζονται άμεσα έργα, δεν αποκλείεται να ακολουθηθεί μια ενδιάμεση διαδικασία με αποζημίωση των πρώτων έργων με ένα διαφορετικό καθεστώς από τους διαγωνισμούς.

 

ΑΔΜΗΕ

Ένα πλαίσιο με πέντε διαδοχικά βήματα προτείνει ο ΑΔΜΗΕ για την ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών πάρκων και των ηλεκτρικών δικτύων που απαιτούνται, ώστε να κάνει τα πρώτα βήματα προόδου αυτή η τεχνολογία στη χώρα μας και να γίνει ο διαχειριστής πρωταγωνιστής.

Ο αντιπρόεδρος του ΑΔΜΗΕ, Ιωάννης Μάργαρης, στην ίδια εκδήλωση σημείωσε ότι τα υπεράκτια αιολικά μπορούν να παίξουν κρίσιμο ρόλο περισσότερο για τους στόχους του 2050 και θα απαιτήσουν πολύ μεγάλα δίκτυα υψηλής και υπερυψηλής τάσης με το κόστος σύνδεσης να αποτελεί κρίσιμη παράμετρο για τις επενδύσεις.

Ο κ. Μάργαρης πρόσθεσε ότι οι διασυνδέσεις των νησιών δίνουν τη δυνατότητα να έρθει πιο κοντά ο ηλεκτρικός χώρος στη θάλασσα, τη στιγμή που οι διασυνδέσεις με Κρήτη, Κυκλάδες, Δωδεκάννησα και Β. Αιγαίο έχουν μπει ήδη στο σχεδιασμό για ολοκλήρωση πριν από το 2030.

Η άποψη του ΑΔΜΗΕ είναι ότι πρέπει να αναπτυχθεί ένα εθνικό σχέδιο για έγκαιρη, οικονομική, τεχνικά άρτια και περιβαλλοντικά φιλική ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών, η οποία θα περιλαμβάνει ένα σαφή οδικό χάρτη, το ειδικό χωροταξικό και τις στρατηγικές μελέτες.

Ο ίδιος σημείωσε ότι ο ΑΔΜΗΕ εδώ και 1-2 χρόνια έχει ξεκινήσει επαφές εντός και εκτός της χώρας και έχει κάνει μελέτες που μπορεί πλέον να εξειδικεύσει.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Φωτό:

Ακολουθήστε τα Ναυτικά Χρονικά στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από την ελληνική Nαυτιλία, τις Μεταφορές και το Διεθνές Εμπόριο.