Τους τελευταίους μήνες, πολλά έχουν ειπωθεί για τις άνευ προηγουμένου οικονομικές συνέπειες της πανδημίας σε τομείς όπως οι αερομεταφορές, η εστίαση και ο αθλητισμός. Βέβαια, το «μακρύ χέρι» του Covid-19 επηρεάζει και τη γαλάζια οικονομία, η οποία αποτιμάται σε αξία στα $2,5 τρισ. ετησίως. Μάλιστα, εάν οι ωκεανοί αποτελούσαν ένα ενιαίο κράτος, θα ήταν η έβδομη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.
Η επίδραση της πανδημίας στη ναυτιλία είναι γνωστή, με τη μειωμένη καταναλωτική δαπάνη να μεταφράζεται σε μειωμένη ζήτηση για θαλάσσια μεταφορά εμπορευμάτων. Παράλληλα, και η αλιευτική δραστηριότητα έχει συρρικνωθεί κατά 80% σε Κίνα και δυτική Αφρική λόγω των lockdown και της μειωμένης ζήτησης για θαλασσινά. Σε ό,τι αφορά τον τουρισμό, το πλήγμα μοιάζει ανεπανόρθωτο, καθώς εκτιμάται ότι οι απώλειες του κλάδου θα αγγίξουν τα $7,4 δισ., ενώ 75 εκατ. θέσεις εργασίας είναι σε κίνδυνο.
Με βάση τη μεγάλη σημασία της γαλάζιας οικονομίας στην παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα, το World Economic Forum (WEF) προτείνει οκτώ βήματα για την αναγέννηση και την αναβίωση της γαλάζιας οικονομίας στη μετά Covid εποχή:
1. Ενίσχυση του θαλάσσιου τουρισμού
Η αξία του θαλάσσιου τουρισμού, πριν από τον Covid-19, ανερχόταν στα $390 δισ. Συνεπώς αποτελεί σημαντικό μέρος του ΑΕΠ πολλών χωρών. Κατά το WEF, είναι αναγκαία funds οικονομικής ανάκαμψης, προσανατολισμένα στη διασφάλιση θέσεων εργασίας που σχετίζονται με το θαλάσσιο οικοσύστημα. Εξάλλου, παρόμοια τέτοια πακέτα ενίσχυσης της εργασίας δημιουργήθηκαν και κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης, όπως το Civilian Conservation Corps στις ΗΠΑ.
2. Μείωση των εκπομπών από τη ναυτιλία
Όπως αναφέρει το WEF, η μείωση της ναυτιλιακής δραστηριότητας κατά την πανδημία, πέραν των δυσμενών συνεπειών για την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα και τους τελικούς καταναλωτές, δημιούργησε μια ευκαιρία για την πολυσυζητημένη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της βιομηχανίας. Παροπλισμένα πλοία μπορούν να εξοπλιστούν με τεχνολογικές αναβαθμίσεις για τη μείωση των εκπομπών, ενώ με τα πακέτα οικονομικής στήριξης που λαμβάνουν τα ναυπηγεία, ιδιαίτερα αυτά στην Ασία, μπορούν να προετοιμάσουν το μέλλον για τα πλοία μηδενικών εκπομπών.
3. Σωστή διαχείριση της αλιείας μετά τον Covid-19
Είναι δεδομένο ότι η πανδημία είχε ως απόρροια τη συρρίκνωση και της αλιευτικής δραστηριότητας σε διεθνές επίπεδο. Σύμφωνα με το WEF, η εξέλιξη αυτή μεταφράζεται σε αύξηση του πληθυσμού των ψαριών και είναι στο χέρι της διεθνούς κοινότητας να αναπτύξει κατάλληλα «έξυπνα» πρωτόκολλα προκειμένου να μεγιστοποιήσει τα οφέλη από την αλιεία.
4. Στήριξη στους ναυτικούς
Οι ναυτικοί αποτελούν τους αφανείς ήρωες και τη ραχοκοκαλιά της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας. Είναι αναγκαίο, λοιπόν, να μπορεί να διασφαλιστεί η ασφαλής επιστροφή στα σπίτια τους μετά από μήνες στα πλοία αλλά και να ενισχυθούν τα κανάλια επικοινωνίας με τις οικογένειές τους.
5. Προστασία των θαλάσσιων πάρκων
Μόλις το 7,4% του ωκεανού μας προστατεύεται επί του παρόντος. Τα θαλάσσια πάρκα που έχουν αναπτυχθεί ωφελούν τη θαλάσσια βιοποικιλότητα και συμβάλλουν στην ενίσχυση της αναπαραγωγής πληθυσμών ψαριών, ενώ δημιουργούν και νέες θέσεις εργασίας. Το WEF συνιστά ότι θα ήταν λάθος τα θαλάσσια αυτά πάρκα να ανοίξουν για μαζική αλιευτική εκμετάλλευση, καθώς αποτελούν μακροχρόνιες επενδύσεις και κάτι τέτοιο θα αποτελέσει πλήγμα για τη βιωσιμότητα των ωκεανών.
6. Η θάλασσα ως πηγή διατροφής των πληθυσμών
Επιστήμονες έχουν υπολογίσει ότι περίπου 845 εκατ. άνθρωποι παγκοσμίως βασίζουν τη διατροφή τους στα ψάρια. Ο κίνδυνος στα συστήματα επισιτιστικής ασφάλειας μπορεί να αποφευχθεί χάρη σε οικονομικά πακέτα στήριξης «έξυπνης» υδατοκαλλιέργειας, περιορίζοντας παράλληλα το περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
7. Ψηφιοποίηση των ωκεανών
Ένας άλλος τρόπος ανάπτυξης της γαλάζιας οικονομίας μετά την κρίση είναι η ενίσχυση επενδύσεων σε θαλάσσιες τεχνολογίες που μπορούν να συμβάλουν στην πιο αποτελεσματική και πιο αποδοτική κατανόηση των ωκεανών μας.
8. Ας μη λησμονηθούν οι όποιες προσπάθειες ενάντια στην κλιματική αλλαγή
Το WEF σημειώνει, τέλος, ότι η όποια πρόοδος είχε επιτευχθεί για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής δεν θα πρέπει να λησμονηθεί ελέω του Covid-19. Για παράδειγμα, εν μέσω της πανδημίας παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση της χρησιμοποίησης των πλαστικών μιας χρήσης. Τα τελευταία χρόνια, πολλές χώρες κατευθύνονται προς ένα μέλλον απαλλαγμένο από τα πλαστικά.
