H κινεζική επέλαση στην Ευρώπη και στην Αφρική μπορεί να προσελκύει το ενδιαφέρον πολλών Ευρωπαίων αναλυτών, αλλά κοντά στα δικά της «σύνορα» η Κίνα φαίνεται ότι αντιμετωπίζει τη διστακτική στάση, αν όχι την εχθρότητα, πολλών γειτόνων της.
Όπως παραθέτουν πολλά και έγκριτα ασιατικά πρακτορεία ειδήσεων, τους τρεις τελευταίους μήνες, η Ινδονησία, η Μαλαισία και το Βιετνάμ φαίνεται πλέον ότι αμφισβητούν ευθέως τις επεκτατικές αξιώσεις του Πεκίνου στις θάλασσες της ΝΑ Ασίας και αντικρούουν διά της διπλωματικής οδού την εχθρική εισβολή του κινεζικού πολεμικού ναυτικού στα ύδατά τους.
Η στάση αυτή αρκετών κρατών στη χερσόνησο της Ινδοκίνας επηρεάστηκε αρχικά από τη διαιτητική απόφαση που ελήφθη μετά την προσφυγή των Φιλιππίνων εναντίον της Κίνας το 2016, η οποία απέρριψε τις διεκδικήσεις της Κίνας στην ΑΟΖ των Φιλιππίνων.
Το Βιετνάμ, μετά την ανακοίνωση της απόφασης, επιθυμεί επίσης να καταφύγει σε διεθνή δικαστική διαιτησία και προειδοποίησε ότι η χώρα εξετάζει εναλλακτικές λύσεις για την υπεράσπιση των νόμιμων συμφερόντων της εναντίον του Πεκίνου. Με την υποστήριξη των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας, το Ανόι επιθυμεί τη διαφύλαξη των ναυτικών και ναυτιλιακών συμφερόντων της χώρας και την άμεση απόκρουση των επιθετικών επιδιώξεων της Κίνας στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Όπως αναφέρει μάλιστα το Asian Nikkei, η προεδρία του Βιετνάμ στην Ένωση Χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας ASEAN, «αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία για να υποστηρίξει μια αυστηρότερη διπλωματική πολιτική ως προς την επιθετική συμπεριφορά της Κίνας έναντι των μικρότερων γειτόνων της».
Η Μαλαισία, αν και ιστορικά διατηρεί καλές σχέσεις με το Πεκίνο, τόσο λόγω των κινεζικών επενδύσεων στη χώρα αλλά και λόγω του πολυάριθμου κινεζικής καταγωγής πληθυσμού της χώρας, κατέθεσε πρόσφατα υπόμνημα στον ΟΗΕ για τη διευθέτηση αξιώσεων στην υφαλοκρηπίδα της, ενώ γίνεται σαφής αναφορά και στις αξιώσεις της Κίνας σε γκρίζες ζώνες, νήσους και βραχονησίδες. Η κυβέρνηση στην Κουάλα Λαμπούρ αναζητά πλέον διά της διπλωματικής οδού μια λύση για τις «γελοίες διεκδικήσεις» των Κινέζων, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά σε πρόσφατες δηλώσεις του στο πρακτορείο Al Jazeera o Μαλαισιανός υπουργός Εξωτερικών. Ήδη η χώρα έχει καταφύγει από τον περασμένο Δεκέμβριο στην Επιτροπή για τα Όρια της Υφαλοκρηπίδας (CLCS) του ΟΗΕ, ζητώντας την παρέμβασή της για την περαιτέρω μερική εκμετάλλευση της υφαλοκρηπίδας της Μαλαισίας, πέραν των 200 ναυτικών μιλίων, στο βόρειο τμήμα της θάλασσας της Νότιας Κίνας.
Η Ινδονησία αποτελεί επίσης έναν νέο, πιο δυναμικό, παράγοντα στις γεωπολιτικές εξελίξεις στην περιοχή. Ο κοιμώμενος οικονομικός γίγαντας της Ασίας, όπως χαρακτηρίζεται από πολλούς αναλυτές, προσπαθεί να περιορίσει τη δραστική αύξηση του αριθμού των παράνομων κινεζικών αλιευτικών σκαφών στην ΑΟΖ της. Αν και αρχικά η Τζακάρτα προχώρησε στη δήμευση και στην καταστροφή όλων των παράνομων αλιευτικών πλοίων που κρατήθηκαν από τις λιμενικές αρχές της χώρας, διαφάνηκε τελικά ότι το μέτρο αυτό δεν περιόρισε τη παραβατικότητα στις βόρειες θάλασσές της. Ο επεκτατισμός των Κινέζων και οι διεκδικήσεις τους στις θάλασσες της περιοχής αναγκάζουν πλέον την Τζακάρτα να θέσει πιο αυστηρούς όρους και κυρίως να καταστήσει σαφές ότι δεν θα παρακολουθήσει πλέον με αμηχανία και διστακτικότητα τις εξελίξεις στην περιοχή της.
Είναι πλέον πασιφανές ότι η συθέμελη αλλαγή στάσης στη Μανίλα, στο Ανόι, στην Κουάλα Λαμπούρ και στην Τζακάρτα, με την άμεση και έμμεση υποστήριξη της Σεούλ, του Τόκιο και της Ουάσιγκτον, μπορούν να επιφέρουν πλήγματα στη θαλασσινή υπεροπλία της Κίνας αλλά πολύ περισσότερο στις εύθραυστες ισορροπίες της περιοχής. Μπορεί το Πεκίνο να έχει οραματισμούς για την εμπορική εξάπλωση της χώρας σε Μέση Ανατολή Ευρώπη και Αφρική, αλλά στα γειτονικά της εδάφη διαφαίνεται ότι ο ηγετικός ρόλος της Κίνας ευθέως πλέον αμφισβητείται. Η σύσφιξη των σχέσεων των ΗΠΑ με χώρες που ήταν κάποτε εχθρικές ή αδιάφορες προς την πολιτική τους αλλά και η αδάμαστη μεγαλομανία και επιθετικότητα του Πεκίνου φαίνεται ότι αλλάζουν τους κανόνες του παιχνιδιού, με άγνωστες συνέπειες και επιπτώσεις για την ευρύτερη περιοχή.
