Την ανάληψη πρωτοβουλιών, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και Κρατών Μελών ζητά σύσσωμος ο κλάδος της κατασκευαστικής και ναυπηγικής βιομηχανίας στην Ευρώπη. Το πλήρωμα του χρόνου έχει φτάσει, και η λήψη δράσεων σε όλα τα επίπεδα για να διατηρήσει ο κλάδος τα πρωτεία σε παγκόσμιο επίπεδο κρίνεται αναγκαία.
Ο τομέας της ναυτιλιακής τεχνολογίας της Ευρώπης περιλαμβάνει περίπου 300 ναυπηγεία και περισσότερους από 28.000 κατασκευαστές ναυτιλιακού εξοπλισμού.
Ο τομέας παράγει συνολική αξία παραγωγής 114,8 δισ. ευρώ, και αποτελεί το 23,8% της παγκόσμιας αξίας παραγωγής ναυτιλιακών τεχνολογιών (482,5 δισ. ευρώ), ενώ δημιουργεί θέσεις εργασίας άμεσης και έμμεσης (κυρίως υψηλής ειδίκευσης) για περισσότερα από ένα εκατομμύριο άτομα στην Ευρώπη.
Στην Ελλάδα μάλιστα ο κλάδος των κατασκευαστών ναυτιλιακού εξοπλισμού έχει «αναδυθεί» τα τελευταία χρόνια, και αποτελεί παράδειγμα επιχειρηματικής εξωστρέφειας.
Οι εταιρείες μέλη των Ελλήνων Κατασκευαστών Ναυτιλιακού Εξοπλισμού (HEMEXPO) έχουν πετύχει να κερδίζουν περίπου το 50% των εσόδων τους από εξαγωγικές δραστηριότητες, ενώ σύμφωνα με όλες τις μελέτες οι δυνατότητες αύξησης της παραγωγής και εισόδου νέων εταιρειών στον τομέα είναι μεγάλες.
Παρόλα αυτά δεν υπάρχει χρόνος για εφησυχασμό, αφού ο ανταγωνισμός ενισχύεται σε όλα τα επίπεδα. Οι ανταγωνίστριες χώρες εφαρμόζουν ειδικές τομεακές στρατηγικές και προγράμματα, τα οποία – σε αντίθεση με την ευρωπαϊκά πεπραγμένα – περιέχουν μια «εργαλειοθήκη» πολιτικών με εκτεταμένες μαζικές κρατικές ενισχύσεις (περιλαμβανομένης της ενίσχυσης λειτουργίας και της βοήθειας διάσωσης για μη κερδοσκοπικές επιχειρήσεις ή δραστηριότητες) τα οικονομικά κίνητρα, τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές και, πιο πρόσφατα, τη δημιουργία μεγάλων εταιρειών ετερογενών δραστηριοτήτων (“εθνικοί πρωταθλητές”).
Ο πρόσφατος τερματισμός των συζητήσεων μεταξύ των μεγάλων χωρών της ναυπηγικής και κατασκευαστικής βιομηχανίας αποτελεί το απόλυτο παράδειγμα.
Σύμφωνα με την πρόεδρο των Ελλήνων Κατασκευαστών Ναυτιλιακού Εξοπλισμού κα. Ελένη Πολυχρονοπούλου: «Είναι πλέον προφανές ότι δεν υπάρχει προοπτική μιας “διεθνούς” λύσης για την αποκατάσταση των κανονικών συνθηκών ανταγωνισμού στη ναυπηγική βιομηχανία, παρά τις καλύτερες προσπάθειες της ΕΕ. Αυτό καθιστά την πρόταση του ευρωπαϊκού κλάδου, για την λήψη μέτρων ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών προϊόντων, πιο επίκαιρη από ποτέ.
Τα εμπόδια
Σύμφωνα με τα στοιχεία οι ευρωπαϊκές εταιρείες ναυτιλιακής τεχνολογίας που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό αντιμετωπίζουν ολοένα και περισσότερο νέους ή πρόσθετους εμπορικούς φραγμούς, οι οποίοι ενισχύουν την τοπική βιομηχανία εις βάρος των ευρωπαϊκών εταιρειών.
Επιπλέον, πολλές ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν υποστεί τις αρνητικές συνέπειες των πρόσφατων εμπορικών πολέμων.
Ταυτόχρονα, η Ευρώπη εξακολουθεί να εφαρμόζει μια πολιτική ανοικτής αγοράς έναντι ξένων εταιρειών (εκτός ΕΕ), επιτρέποντάς τους να εμπορευτούν ελεύθερα στην εσωτερική αγορά, να αγοράζουν ευρωπαϊκές εταιρείες, να πωλούν ξένα προϊόντα στην Ευρώπη ή να λαμβάνουν οικονομικά κίνητρα από την Ευρώπη.
Ως εκ τούτου, ενώ οι ευρωπαϊκές εταιρείες ναυτιλιακών τεχνολογιών αντιμετωπίζουν αυξανόμενες δυσκολίες να δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό, οι ξένες (εκτός ΕΕ) εταιρείες μπορούν να κάνουν ελεύθερες επιχειρήσεις στην Ευρώπη.
Οι προτάσεις
Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, οι εταιρείες κατασκευής ναυτιλιακού εξοπλισμού και οι ναυπηγικοί όμιλοι προτρέπουν την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα Κράτη Μέλη, να:
· Αναγνωρίσουν τη ναυτική τεχνολογία ως στρατηγικό τομέα για την Ευρώπη.
· Να υιοθετήσουν μια ολιστική και συνεκτική ειδική τομεακή στρατηγική, με αποτελεσματικές και συγκεκριμένες πολιτικές και χρηματοδοτικά μέσα, που θα επιτρέψουν στον τομέα να αντιμετωπίσει τις παγκόσμιες προκλήσεις.
· Υποστηρίξουν της εδραίωσης της σημερινής παγκόσμιας ηγετικής θέσης της Ευρώπης στον τομέα της σύνθετης ναυπηγικής βιομηχανίας και της προηγμένης κατασκευής θαλάσσιου εξοπλισμού.
· Ενισχύσουν τις πολιτικές προβολής του τομέα της ναυτιλιακής τεχνολογίας, είτε μέσω ενός Ευρωπαϊκού Συντονιστή» ή μέσω μιας συντονιστικής υπηρεσίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
