Σε μια αποκλειστική συνέντευξη στα Ναυτικά Χρονικά, ο Γ.Γ. του ΙΜΟ, Κίτακ Λιμ, ανοίγει τα χαρτιά του μιλώντας για όλα τα θέματα που απασχολούν σήμερα τη ναυτιλιακή βιομηχανία. Κανονιστικό πλαίσιο, πράσινη ναυτιλία, γαλάζια ανάπτυξη, πειρατεία, βελτίωση των συνθηκών εργασίας των ναυτικών αλλά και ενίσχυση της παρουσίας των γυναικών στον κλάδο θα τεθούν ψηλά στην ατζέντα κατά τα επόμενα τέσσερα χρόνια της ανανεωμένης θητείας του.
Κύριε Κίτακ Λιμ, έχετε λάβει εντολή για μια δεύτερη θητεία στο τιμόνι του ΙΜΟ. Ποια είναι η ατζέντα σας για τη δεύτερη τετραετία σας ως Γενικού Γραμματέα;
Το συμβούλιο του Οργανισμού, που είναι το εκτελεστικό όργανο, αποφάσισε να ανανεώσει την εντολή μου ως Γενικού Γραμματέα για μία ακόμα τετραετή θητεία και κάλεσε τη συνέλευση, η οποία περιλαμβάνει όλα τα κράτη-μέλη του ΙΜΟ, να εγκρίνει την ανανέωσή της στο τέλος του χρόνου. Θα ήθελα να εκφράσω τη βαθύτατη εκτίμησή μου σε όλα τα κράτη-μέλη που έδειξαν εμπιστοσύνη στο πρόσωπό μου ώστε να είμαι επικεφαλής του Οργανισμού για μία ακόμα θητεία και ευελπιστώ ότι όλα τα κράτη-μέλη μοιράζονται αυτό το συναίσθημα και ότι θα εγκρίνουν την ανανέωση τον Δεκέμβριο.
Η αναγνώριση της ηγεσίας μου και η δέσμευση των κρατών-μελών επιβεβαιώνουν την απόλυτη πίστη στην ατζέντα που δημιούργησα κατά τη διάρκεια της εκστρατείας μου ως υποψήφιου Γενικού Γραμματέα.
Έχω προωθήσει και θα συνεχίσω να προωθώ πολιτικές σε διάφορους τομείς, τους οποίους θεωρώ υψίστης σημασίας, και αυτοί είναι οι τομείς στους οποίους έχουν σημειωθεί σημαντικές επιτυχίες τα τελευταία χρόνια, οι οποίες όμως χρήζουν της συνεχούς προσοχής μας προκειμένου να εφαρμοστούν επιτυχώς.
Θα ήθελα να επισημάνω πέντε βασικούς τομείς:
· Πρώτον, η αντιμετώπιση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τα πλοία. Με την υιοθέτηση της Αρχικής Στρατηγικής του ΙΜΟ για τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τη διεθνή ναυτιλία το 2018, υπάρχει σαφής δέσμευση για την πλήρη κατάργηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τα πλοία, μια συγκεκριμένη σύνδεση με τη συμφωνία του Παρισιού και μια σειρά φιλόδοξων στόχων, που περιλαμβάνουν τη μείωση των εκπομπών από τον ναυτιλιακό τομέα κατά τουλάχιστον 50% έως το 2050. Σε πραγματικές τιμές, αυτό αντιπροσωπεύει μια πραγματική μείωση εκπομπών άνω του 80% για τα πλοία που δραστηριοποιούνται σήμερα στο θαλάσσιο εμπόριο, γεγονός που σηματοδοτεί την πραγματική πρόοδο προς τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στον ναυτιλιακό τομέα.
Όλα τα κράτη-μέλη του ΙΜΟ αξίζουν πολλά συγχαρητήρια για το πνεύμα συνεργασίας και την αφοσίωσή τους καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας, όπως συγχαρητηρίων αξίζουν και οι πολλές διεθνείς διακυβερνητικές και μη κυβερνητικές οργανώσεις, αλλά και o ναυτιλιακός τομέας, για την εποικοδομητική συμμετοχή και συνεργασία τους.
Η εστίαση τώρα έχει στραφεί στη λεπτομερή εργασία για την επίτευξη αυτών των φιλόδοξων στόχων και θα συνεχιστεί το 2019 και μετά.
Η έρευνα και η ανάπτυξη, το λεγόμενο R&D, θα είναι καθοριστικής σημασίας, καθώς οι στόχοι που συμφωνήθηκαν στη στρατηγική του ΙΜΟ δεν θα επιτευχθούν με τη χρήση ορυκτών καυσίμων. Υπάρχει ανάγκη να καταστούν ελκυστικότερα τα πλοία μηδενικού άνθρακα και να κατευθυνθούν οι επενδύσεις προς καινοτόμες, βιώσιμες τεχνολογίες και εναλλακτικά καύσιμα.
· Δεύτερον, η έναρξη της ισχύος του 0,5% ως ορίου για το θείο την 1η Ιανουαρίου 2020. Πρέπει τώρα να διασφαλίσουμε την ορθή εφαρμογή αυτού του ορίου για το θείο. Ο οργανισμός θα αναπτύξει πολύ λεπτομερείς οδηγίες για να υποστηρίξει την εφαρμογή του. Η προετοιμασία και ο προγραμματισμός έχουν προχωρήσει ‒ και ο ΙΜΟ εκδίδει και αναπτύσσει σχετικές κατευθυντήριες γραμμές και καθοδήγηση. Θα παρακολουθήσω στενά την εφαρμογή αυτού του σημαντικού μέτρου έως το 2020, αλλά και μετά. Πρόκειται για μια απόφαση-ορόσημο, η οποία θα έχει τεράστια οφέλη για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.
· Τρίτον, η ψηφιοποίηση. Θα έλεγα ότι η ψηφιακή αλλαγή είναι πιθανό να φτάσει στον ναυτιλιακό κόσμο πολύ σύντομα και, όταν συμβεί αυτό, ο ΙΜΟ πρέπει να είναι προετοιμασμένος. Οι τεχνολογικές εξελίξεις, όπως η ρομποτική, η αυτοματοποίηση και τα Big Data, θα οδηγήσουν σε δομικές αλλαγές. Οι πλήρως αυτόνομοι λιμένες και τα ημι-αυτόνομα πλοία έχουν σχεδόν γίνει πραγματικότητα σε ορισμένες χώρες. Και για τον ΙΜΟ μία από τις βασικές στρατηγικές κατευθύνσεις είναι η ενσωμάτωση νέων και προηγμένων τεχνολογιών στο ρυθμιστικό πλαίσιο – η στάθμιση των οφελών που απορρέουν από αυτές τις τεχνολογίες με τις ανησυχίες για την προστασία και την ασφάλεια, τον αντίκτυπο στο περιβάλλον και τη διευκόλυνση του διεθνούς εμπορίου, το δυνητικό κόστος για τον κλάδο, καθώς και τις επιπτώσεις τους τόσο στο πλήρωμα του πλοίου όσο και στο προσωπικό στην ξηρά. Ως εκ τούτου, ο IMO επεξεργάζεται σήμερα μια ολοκληρωμένη άσκηση οριοθέτησης των κανονιστικών ρυθμίσεων των αυτόνομων πλοίων επιφανείας, γνωστών επίσης με το ακρωνύμιο MASS, εξετάζοντας κατά πόσο η ασφαλής και περιβαλλοντικά υγιής λειτουργία τους μπορεί να καλυφθεί από τις συμβάσεις του ΙΜΟ.
· Τέταρτον, η αποτελεσματικότητα της ναυτιλίας. Πρέπει να ενισχύσουμε το έργο μας, ώστε να καταστήσουμε τη ναυτιλία ένα πιο ολοκληρωμένο και πιο αποτελεσματικό κομμάτι της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας. Σύμφωνα με την αναθεωρημένη σύμβαση FAL, από την αρχή του προηγούμενου μήνα τα πλοία και τα λιμάνια υποχρεούνται να ανταλλάσσουν δεδομένα ηλεκτρονικά ‒ χρησιμοποιώντας κατά προτίμηση την έννοια του «single window», όπως αποκαλείται. Αυτό, από διοικητική άποψη, θα βοηθήσει τα πλοία να εισέρχονται και να εξέρχονται πιο αποτελεσματικά στους λιμένες και συνιστά ένα ακόμα βήμα προς την αξιοποίηση του συνόλου των δυνατοτήτων της «γαλάζιας οικονομίας», κάτι που ο ΙΜΟ επιθυμεί να υποστηρίξει και να προωθήσει.
· Πέμπτον. Θα ήθελα, τέλος, να επισημάνω ότι η ευημερία περισσότερων από 1,6 εκατ. ναυτικών, που εργάζονται καθημερινά στα πλοία για να μεταφέρουν αγαθά στους πληθυσμούς όλου του κόσμου, είναι και θα παραμείνει μια υψηλή προτεραιότητα.
Είμαι παθιασμένος με τα δικαιώματα των ναυτικών, και αυτό περιλαμβάνει και τη δίκαιη μεταχείρισή τους σε περίπτωση ναυτικού ατυχήματος, κάτι που είναι σημαντικό για τους σημερινούς ναυτικούς, αλλά και όταν σκεφτόμαστε να προσελκύσουμε νέους ναυτικούς.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, η ναυτιλία έχει καταστεί μία από τις πιο βαριά ρυθμιζόμενες βιομηχανίες, θέτοντας έτσι εμπόδια στην ομαλή διεξαγωγή του θαλάσσιου εμπορίου. Ποια είναι η δική σας άποψη και πόσο δύσκολο είναι για τον ΙΜΟ να προτείνει συγκεκριμένους και εφαρμόσιμους κανονισμούς, χωρίς να διαταράσσει την καθημερινότητα της ναυτιλιακής βιομηχανίας;
Με τις ενέργειες για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τη διεθνή ναυτιλία, την έναρξη της ισχύος του ορίου για το θείο την 1η Ιανουαρίου 2020 και την αυξανόμενη ψηφιοποίηση και αυτοματοποίηση του ναυτιλιακού κλάδου, υπάρχουν πολλές εξελίξεις, που συμβαίνουν ταυτόχρονα. Υποστηρίζω πάντα ότι αυτό έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στον τομέα της ναυτιλίας από οτιδήποτε άλλο έχει βιώσει στο παρελθόν. Δεν υπάρχουν λόγια για να εκφράσω το πόσο πολύ εκτιμώ την επικοινωνία και τη συνεργασία του ναυτιλιακού τομέα, ο οποίος έχει συμμετάσχει ενεργά στις συζητήσεις και συνεργάζεται για να υποστηρίξει τον ΙΜΟ στις προσπάθειές μας.
Ο ΙΜΟ πρέπει να εκπληρώσει την εντολή του, ώστε να διασφαλίσει ότι η ναυτιλία θα γίνεται όλο και πιο ασφαλής, καθαρότερη, πιο πράσινη και πιο βιώσιμη, πράγμα που είναι επίσης σύμφωνο με τους στόχους της Αειφόρου Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι, ως εξειδικευμένος οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών, ο ΙΜΟ είναι η παγκόσμια αρχή που καθορίζει τα πρότυπα για την προστασία, την ασφάλεια και τις περιβαλλοντικές επιδόσεις της διεθνούς ναυτιλίας. Αυτός είναι ο κύριος ρόλος του ΙΜΟ και αυτό κάνουμε εδώ και εξήντα χρόνια. Υπάρχουν περισσότερες από πενήντα διεθνείς συμβάσεις οι οποίες έχουν εγκριθεί από τον ΙΜΟ και καλύπτουν όλες τις πτυχές της διεθνούς ναυτιλίας – συμπεριλαμβάνουν τον σχεδιασμό, την κατασκευή και τον εξοπλισμό των πλοίων, τις περιβαλλοντικές επιδόσεις τους, αλλά και την ασφάλεια, τη στελέχωση, την πλοήγηση, τη λειτουργία και την ανακύκλωσή τους
Το τελικό αποτέλεσμα είναι μια βιομηχανία που είναι πιο προστατευμένη, πιο καθαρή και πιο ασφαλής από ποτέ. Η συμμόρφωση με αυτά τα πρότυπα μπορεί να αποτελεί πρόκληση για τον κλάδο και, φυσικά, η βελτίωση της ασφάλειας και των περιβαλλοντικών επιδόσεων έχουν κόστος. Αλλά κάτι το οποίο πραγματικά αξίζει δεν είναι ποτέ εύκολο.
Θεωρείτε το 2020 και την εφαρμογή του ορίου του θείου ως μια κρίσιμη καμπή για την παγκόσμια ναυτιλία; Η αποτελεσματική εφαρμογή του κανονισμού εναπόκειται μόνο στους διαχειριστές πλοίων ή εναπόκειται εξίσου στα κράτη-μέλη του ΙΜΟ και στους προμηθευτές ασφαλών συμμορφούμενων καυσίμων;
Το νέο όριο είναι μια σημαντική αλλαγή, η οποία συμφωνήθηκε από τα κράτη-μέλη του ΙΜΟ, και είναι κάτι που έπρεπε να γίνει. Είναι ευθύνη όλων των ενδιαφερομένων να εξασφαλίσουν την ομαλή εφαρμογή του ορίου του θείου για το 2020.
Η μείωση του ορίου του θείου στο καύσιμο πετρέλαιο των πλοίων στο 0,50% m/m από την 1η Ιανουαρίου 2020 αποτελεί ορόσημο για τον Οργανισμό, τα κράτη-μέλη και τον κλάδο, και αποδεικνύει τη δέσμευσή μας να διαφυλάξουμε την υγεία του πλανήτη. Αξίζει να υπενθυμίσουμε τι σημαίνει ο ΙΜΟ 2020 για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία.
Ως αποτέλεσμα αυτού του μέτρου, η βελτιωμένη ποιότητα του αέρα θα βοηθήσει στην αποφυγή πολλών ασθενειών, συμπεριλαμβανομένων του καρκίνου του πνεύμονα, των καρδιαγγειακών παθήσεων, των πνευμονικών ασθενειών, του άσθματος και των εγκεφαλικών επεισοδίων. Περισσότεροι από 570.000 πρόωροι θάνατοι θα αποφευχθούν μεταξύ του 2020 και του 2025, σύμφωνα με μελέτη που παρουσιάστηκε στον ΙΜΟ. Η 1η Ιανουαρίου 2020 πλησιάζει γρήγορα. Δεν μπορώ να τονίσω αρκετά πόσο σημαντικό είναι αυτό το έτος όσον αφορά την προετοιμασία. Το νέο όριο θείου για το καύσιμο πλοίων είναι μια θετική κίνηση σε πραγματικά παγκόσμια κλίμακα και δείχνει σαφώς τη συνεχή δέσμευση του ΙΜΟ για την ευημερία του πλανήτη και όλων των κατοίκων του.
Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα για τη ναυτιλιακή κοινότητα είναι και αυτό της πειρατείας. Παρόλο που στα ανοιχτά των ακτών της Σομαλίας το φαινόμενο βρίσκεται σε ύφεση, στη Νιγηρία φαίνεται να αυξάνονται τα κρούσματα. Τι συμβαίνει με την πειρατεία στα παράκτια κράτη του Κόλπου της Γουινέας; Πρόκειται για ένα αποκλειστικά εθνικό θέμα ή αφορά ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα;
Η δράση για την καταστολή της πειρατείας και της ένοπλης ληστείας κατά των πλοίων είναι κάτι που πρέπει να αντιμετωπίσουν όλοι οι φορείς.
Ο ΙΜΟ συνεχίζει να εργάζεται για τη βελτίωση της δυνατότητας καταπολέμησης της πειρατείας και της ένοπλης ληστείας κατά των πλοίων, καθώς και άλλων παράνομων θαλάσσιων δραστηριοτήτων, σε εθνικό αλλά και περιφερειακό επίπεδο. Θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε τις χώρες σε όλο τον κόσμο, ώστε να ενισχύσουν τις ικανότητες ασφάλειας στη θάλασσα. Ειδικότερα, ο ΙΜΟ εξακολουθεί να υποστηρίζει τις χώρες που υπέγραψαν τόσο την Τροπολογία της Τζέντα στον Κώδικα Δεοντολογίας του Τζιμπουτί όσο και τον Κώδικα Δεοντολογίας σχετικά με την καταστολή της πειρατείας, της ένοπλης ληστείας κατά των πλοίων και της παράνομης ναυτιλιακής δραστηριότητας στη Δυτική και Κεντρική Αφρική.
Παρά το γεγονός ότι οι αριθμοί είναι ανησυχητικοί, απέχουμε πολύ από τις σκοτεινές ημέρες της πειρατείας που είχε ως βάση τη Σομαλία. Στο αποκορύφωμά της, το 2011, περισσότεροι από 700 ναυτικοί κρατούνταν όμηροι στη Σομαλία.
Ένα από τα θέματα που βρίσκονται στην κορυφή της ατζέντας της ναυτιλιακής βιομηχανίας είναι η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο. Κατά τη γνώμη σας, η κυβερνοαπειλή αποτελεί πραγματικό κίνδυνο ή είναι υπερβολικό σενάριο;
Φυσικά, η διαχείριση του κινδύνου των κυβερνοεπιθέσεων είναι κάτι που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη σε κάθε αξιολόγηση κινδύνου και στα σχέδια διαχείρισης ζητημάτων που άπτονται της ασφαλούς λειτουργίας των πλοίων.
Ο ρυθμός της καινοτομίας στη ναυτιλία τα τελευταία χρόνια είναι ταχύς και μεγάλο μέρος της είναι ψηφιακό. Αυτό, αναπόφευκτα, αυξάνει τον κίνδυνο κυβερνοεπιθέσεων. Είναι, επομένως, σημαντικό να ενημερώνεται ολόκληρος ο ναυτιλιακός τομέας για τη διαχείριση του κινδύνου στον κυβερνοχώρο και κάθε φορέας να αναλαμβάνει τις σχετικές δράσεις.
Ο ΙΜΟ έχει ήδη εκδώσει λεπτομερείς κατευθυντήριες γραμμές για τη διαχείριση του κινδύνου στον κυβερνοχώρο και, φυσικά, αυτές θα επικαιροποιούνται ανάλογα με τις ανάγκες, υπό το πρίσμα της εμπειρίας. Το θέμα αυτό θα εξακολουθήσει να είναι ψηλά στην ατζέντα του ΙΜΟ και θα εξεταστεί εκτενώς τα επόμενα χρόνια, ιδίως σε σχέση με τις συνεχιζόμενες εργασίες δημιουργίας κανονισμών για τα αυτόνομα πλοία.
Η ναυτιλία εμπλέκεται όλο και περισσότερο σε διαρκώς εξελισσόμενους, τόσο σε μέγεθος όσο και σε μορφή, εμπορικούς πολέμους και προστατευτικές πολιτικές. Ποιος πιστεύετε ότι θα είναι ο άμεσος και έμμεσος αντίκτυπος τέτοιων εξελίξεων στον ναυτιλιακό κλάδο και στο παγκόσμιο θαλάσσιο εμπόριο;
Νομίζω ότι υπάρχουν άλλοι, πιο αρμόδιοι, οι οποίοι μπορούν να πουν με ποιον τρόπο οι εθνικές και διεθνείς εμπορικές πολιτικές ενδέχεται να επηρεάσουν τη ναυτιλία ‒ αυτό δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες του ΙΜΟ.
Για τον ΙΜΟ, ο πρωταρχικός στόχος πρέπει να είναι η διασφάλιση πως, οτιδήποτε και να συμβαίνει σε εμπορικό ή πολιτικό επίπεδο, τα πλοία θα εξακολουθήσουν να είναι όσον το δυνατόν πιο ασφαλή και φιλικά προς το περιβάλλον και πως ο αντίκτυπός τους στον πλανήτη θα είναι θετικός.
Έτσι, το κύριο μέλημα του ΙΜΟ είναι οι τεχνικές πτυχές της λειτουργίας του πλοίου, η διασφάλιση της ασφάλειας του πλοίου, η πρόληψη της ρύπανσης από τα πλοία και η παροχή βοήθειας στις χώρες για την οικοδόμηση της ικανότητας εφαρμογής των μέτρων του ΙΜΟ.
Βέβαια, ο ΙΜΟ, ως οργανισμός, πρέπει να γνωρίζει τις πολιτικές και εμπορικές τάσεις στον βαθμό που αυτές μπορεί να έχουν αντίκτυπο στις τεχνικές πτυχές της ναυτιλίας και συνεπώς στο έργο του ΙΜΟ.
Απόσπασμα από την συνέντευξη του Κίτακ Λιμ, γενικού γραμματέα του IMO με τίτλο: «Ο ΙΜΟ πρέπει να εκπληρώσει την εντολή του για μια ασφαλή, πιο πράσινη και πιο βιώσιμη ναυτιλία», στο τεύχος Μαΐου 2019 των Ναυτικών Χρονικών, σελ. 18-26.
