Μια εφ΄όλης της ύλης συνέντευξη Τύπου παραχώρησε σήμερα ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ), Μιχάλης Σακέλλης. Ο πρόεδρος της ΣΕΕΝ αναφέρθηκε στο σύνολο των θεμάτων που απασχολούν τον ακτοπλοϊκό κλάδο, στα χρόνια προβλήματα που ταλαιπωρούν την ακτοπλοΐα και στα θέματα που χρήζουν άμεσης επίλυσης.
Ο κ. Σακέλλης αναφερόμενος στις υπηρεσίες που θα προσφέρει η ακτοπλοΐα τα πλοία το 2016 επεσήμανε τον έγκαιρο προγραμματισμό των δρομολογίων και τη διάθεση των πλάνων για κρατήσεις από τους τελευταίους μήνες του 2015.
«Οι ενδείξεις για τον εισερχόμενο τουρισμό είναι θετικές και πιθανόν να ξεπεράσουν και αυτές του 2015.
Στην ακτοπλοΐα έχουν προστεθεί 4 νέα πλοία ενώ παρατηρούμε και αύξηση των δρομολογίων λόγω επέκτασης της περιόδου λειτουργίας των ταχυπλόων. Το 2016 υπολογίζουμε ότι θα εκτελεστούν 41.000 δρομολόγια με δυνατότητα αύξησής των, εάν παραστεί ανάγκη» δήλωσε χαρακτηριστικά.
Ειδικότερα, στην ομιλία του ο κ. Σακέλλης ανέφερε τα ακόλουθα:
Εκτός από τις επενδύσεις για την κατασκευή ή την αγορά πλοίων, οι οποίες φθάνουν το 1,2 δις και έγιναν με ιδιωτικά κεφάλαια, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι το 97% της επιβατικής κίνησης καλύπτεται με ελεύθερες δρομολογήσεις και μόνο το 3% με δρομολόγια δημόσιας υπηρεσίας, τα οποία βέβαια είναι μεγάλης σημασίας καθώς εξυπηρετούν 44 μικρά νησιά.
Ουσιαστικά δηλαδή η εξυπηρέτηση των νησιών μας βασίζεται στις ελεύθερες αποφάσεις των εταιρειών χωρίς να χρειάζεται καμία κρατική παρέμβαση. Στη διαμόρφωση των τελικών αυτών αποφάσεων λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες των τοπικών κοινωνιών και οι προτάσεις των τοπικών αρχών.
Επίσης είναι σημαντικό να τονίσουμε το γεγονός ότι η Ελλάδα ενώ αποτελεί το 2,2% του πληθυσμού της ΕΕ, συμμετέχει με 18% στην ευρωπαϊκή ακτοπλοΐα.
Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι τα θέματα των θαλάσσιων μεταφορών στην πατρίδα μας έχουν ιδιαιτερότητες και δεν πρέπει να εξετάζονται με τα ίδια κριτήρια με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ιδιαίτερα σε θέματα προγραμμάτων οικονομικής ενίσχυσης των θαλάσσιων μεταφορών.
Κύρια χαρακτηριστικά της χρονιάς που πέρασε ήταν:
Η επίλυση των συγκοινωνιακών προβλημάτων που αντιμετώπισαν οι γραμμές του Β. Αιγαίου, με αποτέλεσμα την εκτέλεση 40.000 δρομολογίων, όπως είχαν έγκαιρα προγραμματιστεί και ανακοινωθεί, χωρίς προβλήματα και καθυστερήσεις.
Η διατήρηση υψηλού επιπέδου υπηρεσιών.
Η παροχή μεγάλου αριθμού εμπορικών εκπτώσεων, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα τη μείωση του ονομαστικού ναύλου κατά 20% έως 25%. Εκτός από τις προσφορές που αφορούν το σύνολο των επιβατών, πρέπει να τονίσουμε τις ειδικές προσφορές προς 400.000 επιβάτες, οι οποίοι συμμετέχουν στα προγράμματα πιστότητας των εταιρειών δηλαδή τους συχνούς πελάτες που είναι κυρίως οι νησιώτες.
Η συνεχιζόμενη μείωση του εσωτερικού τουρισμού με παράλληλη αύξηση των αλλοδαπών επιβατών.
Η εξυπηρέτηση με τον καλύτερο τρόπο σημαντικού αριθμού προσφύγων και μεταναστών από τα νησιά του Β. Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα.
Η μείωση της επιβατικής κίνησης (πλην προσφύγων).
Λαμβανομένων υπόψη των προσφερόμενων χαμηλών μισθωμάτων ήδη διαφαίνονται προβλήματα διαθεσιμότητας πλοίων για την εξυπηρέτηση γραμμών δημόσιας υπηρεσίας. Το πρόβλημα αυτό θα είναι σοβαρότερο και θα μας απασχολήσει ιδιαίτερα τα επόμενα χρόνια.
ΠΕΡΙΟΔΟΣ 2009-2014
Για να κατανοήσουμε και να περιγράψουμε τη σημερινή κατάσταση της ακτοπλοΐας μας είναι σημαντικό να ξεκινήσουμε από την περίοδο 2009 – 2014, μία ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο για τις επιχειρήσεις μας.
Η συνολική απώλεια του μεταφορικού έργου της περιόδου ξεπέρασε τους 15 εκ. επιβάτες (2009: 16.800.000, 2014: 13.700.000) ενώ οι τιμές των καυσίμων έφθασαν σχεδόν να διπλασιαστούν.
Παράλληλα διαπιστώθηκε αδυναμία προσαρμογής των ναύλων στα νέα δεδομένα διότι η οποιαδήποτε αύξηση θα είχε ως συνέπεια την περαιτέρω μείωση της κίνησης και αύξηση των ζημιών.
Την περίοδο αυτή οι ναύλοι παρέμειναν περίπου σταθεροί και οι οποιεσδήποτε αυξήσεις του μεταφορικού κόστους οφείλονταν στη μεταβολή των συντελεστών ΦΠΑ. Σημαντικό είναι να επισημάνουμε ότι οι ναύλοι μεταφοράς φορτηγών αυτοκινήτων είναι σήμερα φθηνότεροι έως σταθεροί σε σχέση με αυτούς που ίσχυαν πριν 8 χρόνια.
Η κρίση της περιόδου 2009-2014 δεν έμεινε χωρίς συνέπειες. Οι ζημιές των εταιρειών μέσα σε μία πενταετία ξεπέρασαν το 1,2 δις ενώ 9 ελληνικές εταιρείες (λαμβανομένου επίσης υπόψη ότι δεν φρόντισαν έγκαιρα να ανανεώσουν τον στόλο τους) είτε πτώχευσαν, είτε δεν δραστηριοποιούνται πλέον στην ακτοπλοΐα,
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
Για να ολοκληρωθούν τα επενδυτικά μας προγράμματα αλλά και για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κρίσης, σημαντικό ρόλο είχαν δύο παράγοντες:
(α) η στήριξη των εταιρειών από τους βασικούς μετόχους τους και
(β) οι θεσμικές αλλαγές οι οποίες έδωσαν μεγαλύτερη ευελιξία στις εταιρείες μας, με αποτέλεσμα να μειωθεί το κόστος εκμετάλλευσης χωρίς να μειωθούν τα δρομολόγια και χωρίς αρνητικές συνέπειες στην εξυπηρέτηση των νησιών μας.
Παρόλα αυτά δεν λήφθηκαν όλα τα απαραίτητα μέτρα για την στήριξη της ακτοπλοΐας, λόγω ότι:
Οι απαραίτητες αλλαγές στο θεσμικό μας πλαίσιο δεν ολοκληρώθηκαν, με ευθύνη και της προηγούμενης κυβέρνησης.
Δεν αναγνωρίστηκε ο σημαντικός ρόλος των θαλάσσιων συγκοινωνιών στην τουριστική μας ανάπτυξη και η ακτοπλοΐα μας δεν συμπεριελήφθη σε μειώσεις του ΦΠΑ όπως το 2000 στα νησιά, το 2010 στα ξενοδοχεία και το 2013 στην εστίαση.
ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΠΙΒΑΤΙΚΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ
Η πτώση της κίνησης σταμάτησε το 2014 οπότε και παρατηρήθηκε άνοδος της τάξεως του 7%.
Το 2015 τα αποτελέσματα δεν ήταν τα αναμενόμενα. Τα γεγονότα του Ιουλίου, το δημοψήφισμα και τα capital controls είχαν ως αποτέλεσμα τη μείωση της κίνησης, η οποία δεν αναπληρώθηκε τους επόμενους μήνες, ενώ αρνητικός παράγοντας ήταν και οι εκλογές του Σεπτεμβρίου.
Η πραγματική επιβατική κίνηση το 2015 μειώθηκε κατά 7% περίπου, ενώ το 2016 ήδη παρατηρείται μείωση του μεταφορικού έργου.
Η μείωση της κίνησης οφείλεται στην πτώση του εσωτερικού τουρισμού, ενώ δεν διαπιστώθηκε ανησυχητική μείωση ή ακυρώσεις των κρατήσεων των αλλοδαπών.
Επίσης παρατηρούμε μετακίνηση επιβατών προς τις αερομεταφορές, ιδιαίτερα στις μακρινές διαδρομές, με κύρια παραδείγματα την Κρήτη, τη Ρόδο και τη Σαντορίνη.
ΛΙΜΑΝΙΑ
Σε ότι αφορά στις λιμενικές υπηρεσίες επισημαίνουμε την ανυπαρξία έργων και την αδυναμία των λιμενικών ταμείων στην εκτέλεση έργων συντήρησης και βελτιώσεων των λιμενικών μας υπηρεσιών.
Είναι απαραίτητος ο έλεγχος των λιμενικών τελών ώστε να εξασφαλίζεται η διάθεση τους σε έργα που να αφορούν στη βελτίωση των λιμενικών υπηρεσιών, προς όφελος των πλοίων μας και των επιβατών. Σε διαφορετική περίπτωση προτείνουμε να μην εισπράττονται, γεγονός το οποίο θα έχει άμεσο αποτέλεσμα τη μείωση της τιμής των εισιτηρίων.
Άλλο σοβαρό θέμα είναι οι αιφνιδιαστικές, χωρίς κανένα διάλογο και διαβούλευση, αποφάσεις των Οργανισμών Λιμένων για την επιβολή μη ανταποδοτικών τελών ή τη χρέωση διπλών τελών για την ίδια υπηρεσία. Επίσης υπάρχει πρόβλημα με το κόστος παροχής διαφόρων λιμενικών υπηρεσιών και κυρίως της περισυλλογής υγρών και στερεών αποβλήτων.
Ο ΣΕΕΝ έχει ενημερώσει τον νέο Γενικό Γραμματέα Λιμένων και έχουμε ζητήσει την παρέμβασή του για την αποφυγή της περαιτέρω επιβάρυνσης των εταιρειών μας, αλλά και την κατάργηση τελών τα οποία κακώς επεβλήθησαν, όπως αυτό του ISPS στην Ηγουμενίτσα.
Σε ότι αφορά τον ΟΛΠ επισημαίνουμε τη διατήρηση των ίδιων τελών για τρίτη συνεχή χρονιά. Επίσης το γεγονός ότι με παρέμβαση του ΥΝΑ μετά από διαμαρτυρίες μας αποφύγαμε, τουλάχιστον προς το παρόν, τη διενέργεια διαγωνισμού για την ανάθεση για 25 χρόνια της αποκομιδής στερεών αποβλήτων σε έναν πάροχο.
Τα ίδια προβλήματα αντιμετωπίζουμε και με τα υγρά απόβλητα, οι ποσότητες των οποίων όμως και το κόστος περισυλλογής είναι σημαντικά μικρότερο.
Το 90% των λιμανιών μας είναι προβληματικά και τα αναγκαία έργα χρονοβόρα και υψηλού κόστους. Για μία ακόμα φορά τονίζουμε την ανάγκη λήψης μέτρων. Τα λιμάνια μας θα είναι ο κυριότερος ανασχετικός παράγοντας των μελλοντικών εξελίξεων στην εξυπηρέτηση των νησιών μας.
ΟΛΠ
Σχετικά με την πώληση του λιμανιού, μας ικανοποιεί η διαβεβαίωση τόσο από το ΥΝΑ όσο και από το ΤΑΙΠΕΔ για τη διατήρηση των θέσεων αναχώρησης και του χαρακτήρα του επιβατικού λιμένα, καθώς επίσης και την επιβολή διαδικασιών ελέγχου στον καθορισμό του ύψους των λιμενικών τελών.
ΔΡΟΜΟΛΟΓΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ
Σε ότι αφορά τα δρομολόγια δημόσιας υπηρεσίας είμαστε υπέρ των πολυετών συμβάσεων με επιλογή πλοίων βασισμένη σε ποιοτικά κριτήρια, όπου δεν θα κυριαρχεί μόνο η ηλικία αλλά και άλλα χαρακτηριστικά τα οποία πρέπει να προσδιορίσουμε.
Οι κρατικές επιχορηγήσεις για την εκτέλεση δρομολογίων δημόσιας υπηρεσίας για τις θαλάσσιες μεταφορές ανέρχονται σε 75 εκ. €, ενώ για τις χερσαίες σε 260 εκ. Η δικαιότερη κατανομή των κρατικών επιχορηγήσεων σε σχέση με τις χερσαίες μεταφορές, είναι απαραίτητη.
Η αύξηση των κρατικών επιχορηγήσεων πρέπει να χρησιμοποιηθεί για την αύξηση της συχνότητας των δρομολογίων αλλά και τη βελτίωση των μισθωμάτων για τη δρομολόγηση σύγχρονων πλοίων.
Τέλος παρά τις δυσκολίες που παρουσιάζονται λόγω της τρέχουσας οικονομικής κρίσης, η μείωση του ΦΠΑ, η επιδότηση των εργοδοτικών εισφορών και του φόρου μισθωτών υπηρεσιών των ναυτικών, αποτελεί πάντα κύρια επιδίωξή μας και στόχο μας.
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΑΚΤΟΠΛΟΪΚΩΝ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΩΝ (ΣΑΣ)
Το 2015 ο ρόλος του ΣΑΣ αναβαθμίστηκε καθώς κλήθηκε να γνωμοδοτήσει και επί νομικών θεμάτων. Οι γνωμοδοτήσεις και οι προτάσεις του ΣΑΣ είχαν ως αποτέλεσμα την επίλυση πολλών προβλημάτων και συνέβαλαν στην αναβάθμιση και τη σημαντική βελτίωση των υπηρεσιών προς τα νησιά μας.
Πιστεύουμε στην ανάγκη περαιτέρω αναβάθμισης της λειτουργίας του Συμβουλίου και στην επανεξέταση της σύνθεσης των μελών του. Επίσης προτείνουμε την εξουσιοδότηση της Διεύθυνσης Θαλασσίων Συγκοινωνιών για την απ’ ευθείας και χωρίς την παρέμβαση του ΣΑΣ και του Υπουργού επίλυση και ρύθμιση πολλών θεμάτων τυπικού χαρακτήρα, τα οποία πάντα αντιμετωπίζονται θετικά από το ΣΑΣ.
ΝΑΤ
Το ΝΑΤ ακόμα και εάν ενταχθεί στον ενιαίο φορέα πρέπει να αποτελεί μία ξεχωριστή αυτοτελή Διεύθυνση. Πρέπει να καταλάβουμε όλοι και ιδιαίτερα αυτοί που λαμβάνουν τις αποφάσεις, ότι η ναυτιλία γενικότερα και το επάγγελμα του ναυτικού παρουσιάζουν ιδιαιτερότητες που προϋποθέτουν ξεχωριστή αντιμετώπιση και ειδική μεταχείριση.
Σε διαφορετική περίπτωση είναι βέβαιο ότι θα δημιουργηθούν σοβαρές δυσλειτουργίες και προβλήματα σε βάρος των ναυτικών αλλά και του Δημοσίου.
Η ΑΛΛΑΓΗ ΤΥΠΟΥ ΚΑΥΣΙΜΟΥ ΤΟ 2020
Σύμφωνα με την οδηγία 2012/33/ΕΕ το 2020 τα επιβατηγά και όχι μόνο πλοία υποχρεούνται να καταναλώνουν οικολογικότερα καύσιμα, των οποίων το κόστος υπολογίζεται κατά 50% υψηλότερο αυτού των καυσίμων που καταναλώνουμε σήμερα.
Η κατανάλωση LNG θεωρητικά είναι μία λύση αλλά πρέπει να επισημάνουμε ότι τα περισσότερα, αν όχι όλα τα ακτοπλοϊκά μας πλοία, δεν μπορούν να μετασκευασθούν κατάλληλα για λόγους τεχνικούς αλλά και για λόγους οικονομικούς και εμπορικούς.
Επίσης οι λύσεις τοποθέτησης ειδικών φίλτρων scrubbers προϋποθέτει υψηλό κόστος, ενώ ακόμα υπάρχουν τεχνικά προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν.
Γενικά πιστεύουμε ότι τα μέτρα που επιβάλλονται είναι δυσανάλογα της συμμετοχής της ναυτιλίας στη μόλυνση του περιβάλλοντος. Επίσης λαμβανομένης υπόψη της βέβαιης αύξησης του κόστους μεταφοράς, τόσο των επιβατών αλλά και των εμπορευμάτων γενικότερα, είναι πολύ πιθανόν τα αποτελέσματα τελικά να είναι αντίθετα των επιδιωκόμενων, λόγω της δημιουργίας κινήτρων για στροφή στις χερσαίες μεταφορές.
Τέλος πρέπει να επισημάνουμε το πολύ σοβαρό θέμα της έλλειψης υποδομών για τον εφοδιασμό των πλοίων μας με LNG που αφορά όχι μόνο την Ελλάδα αλλά και όλες τις ευρωπαϊκές χώρες στη Μεσόγειο ενώ δεν γνωρίζουμε το τελικό κόστος του καυσίμου, λόγω του υψηλού κόστους εφοδιασμού, το οποίο δεν έχει προσδιοριστεί.
Για τους παραπάνω λόγους πιστεύουμε ότι η ημερομηνία εφαρμογής της οδηγίας πρέπει να ανασταλεί τουλάχιστον μέχρι να δημιουργηθούν οι υποδομές για την προμήθεια άλλου τύπου καυσίμου.
ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ
Στις γραμμές Β. Αιγαίου και στα Δωδεκάνησα διακινήθηκε το 2015 σημαντικός αριθμός μεταναστών και προσφύγων.
Η συμβολή της ακτοπλοΐας στην επίλυση του πολύ σοβαρού προβλήματος της μεταφοράς μεγάλου αριθμού προσφύγων και μεταναστών, καταδεικνύει τις μεγάλες δυνατότητες της επιβατηγού ναυτιλίας.
Εδώ είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε τη μεγάλη συμβολή της επιβατηγού ναυτιλίας μας στην επίλυση στο παρελθόν πολύ σοβαρών προβλημάτων μεταφοράς πολλών χιλιάδων επιβατών και σε άλλες χώρες στη Μεσόγειο.
Πρέπει να τονίσουμε ιδιαίτερα το γεγονός ότι παρά την πρόθεση της κυβέρνησης να ναυλώσει πλοία, οι εταιρείες μας οικειοθελώς σχεδόν τριπλασίασαν τα προγραμματισμένα δρομολόγιά τους.
Και βέβαια η συμβολή των πλοίων μας στη μείωση των συνεπειών των προβλημάτων που έχουν δημιουργηθεί από την είσοδο προσφύγων και μεταναστών, καταδεικνύει τη μεγάλη σημασία της ακτοπλοΐας μας για τα εθνικά μας ζητήματα.
Το προσφυγικό επιδρά αρνητικά στην τουριστική ανάπτυξη των νησιών κυρίως στη Μυτιλήνη. Τα οικονομικά οφέλη είναι πρόσκαιρα και οι κοινωνικές και οικονομικές ζημιές σοβαρές, μέρος των οποίων θα επωμισθεί και η ακτοπλοΐα.
Πρόθεσή μας είναι η συνέχιση των προσπαθειών μας για την επίλυση θεμάτων μεταφοράς προσφύγων και η συμμετοχή μας στην οριστική επίλυση του προβλήματος.
