Ενημέρωση της ΚΕΔΕ για την εθνική λιμενική στρατηγική

Ενημέρωση της ΚΕΔΕ για την εθνική λιμενική στρατηγική

10
Ενημέρωση της ΚΕΔΕ για την εθνική λιμενική στρατηγική

Ο υπουργός Ναυτιλίας και Αιγαίου, Κωστής Μουσουρούλης, ενημέρωσε σήμερα το πρωί το Διοικητικό Συμβούλιο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ), κατά τη συνεδρίασή του, για τη νέα εθνική λιμενική στρατηγική. Ακολουθούν τα βασικά σημεία της παρέμβασης του κ. Μουσουρούλη.

1.                  ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ

v                 Το Υπουργείο Ναυτιλίας & Αιγαίου, με την αρμοδιότητα του συνολικού σχεδιασμού και χάραξης της εθνικής λιμενικής πολιτικής για την ανάπτυξη των λιμένων ώστε να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις για την εξυπηρέτηση των επιβατών, πλοίων και φορτίων, εκπόνησε νέα Λιμενική Στρατηγική, πενταετούς ορίζοντα.

v                 Η Στρατηγική απαιτείται για:

o                                           Την ανάπτυξη των λιμένων με βάση ολοκληρωμένο σχέδιο

o                                           Την περιφερειακή ανάπτυξη

o                                           Τη διασφάλιση του συντονισμού των παρεμβάσεων

o                                           Την ιεράρχηση προτεραιοτήτων

o                                           Την ορθολογική κατανομή των πόρων

o                                           Την προσαρμογή στις σημερινές – διεθνείς εξελίξεις

v                 Η Στρατηγική στοχεύει στην ολοκλήρωση και ανάπτυξη ενός σύγχρονου λιμενικού συστήματος ενταγμένου σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα μεταφορών, για την αειφόρο ανάπτυξη, τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας και την εδαφική συνοχή της χώρας.

v                 Ειδικότερα, οι ελληνικοί λιμένες είναι «οχήματα ανάπτυξης» για την εθνική, αλλά και τις τοπικές οικονομίες και συνεπώς πρέπει να:

o                                           αυξήσουν τη συμμετοχή τους στο διεθνές διαμετακομιστικό εμπόριο και ιδίως αυτό που διακινείται στην Ανατολική Μεσόγειο,

o                                           παρέχουν υψηλής ποιότητας υπηρεσίες σε όλα τα επίπεδα σε ανταγωνιστικές τιμές,

o                                           έχουν ευέλικτη και αποτελεσματική διοικητική λειτουργία υιοθετώντας σύγχρονες μεθόδους διοίκησης και διαχείρισης,

o                                           προσελκύουν ιδιωτικά κεφάλαια και τεχνογνωσία.

v                 Οι βασικές προϋποθέσεις για την επίτευξη των στόχων αυτών είναι:

o                                           ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας,

o                                           ένα σαφές και σταθερό κανονιστικό πλαίσιο,

o                                           η απλοποίηση των διοικητικών διαδικασιών και η απεμπλοκή από γραφειοκρατικές διαδικασίες που δημιουργούν αδικαιολόγητες καθυστερήσεις,

o                                           η ισότιμη και ειλικρινής συνεργασία μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για επιχειρηματική ανάπτυξη προς όφελος και των δύο πλευρών.

2.                  ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

Υφιστάμενη κατάσταση:

v                 διαθέτουμε εκατοντάδες δημόσια και λίγα ιδιωτικά λιμάνια, διαφορετικού μεγέθους και σημασίας, μεγάλης χωροταξικής διασποράς και ποικιλίας χρήσεων

o                   16 Λιμένες Διεθνούς Ενδιαφέροντος

o                   16 Λιμένες Εθνικής Σημασίας

o                   25 Λιμένες Μείζονος Ενδιαφέροντος

o                   Πολυάριθμοι Λιμένες Τοπικής Σημασίας

~800 υφιστάμενοι λιμένες/λιμενικές εγκαταστάσεις, δημόσιοι και ιδιωτικοί, όλων των μεγεθών και χρήσεων.

v                 αρμόδιοι είναι πάνω από 100 δημόσιοι φορείς διαχείρισης

o                   12 Ανώνυμες Εταιρείες (Οργανισμοί Λιμένος)

o                   23 Κρατικά Λιμενικά Ταμεία (ΚΛΤ) που εποπτεύονται από το ΥΝΑ/ΓΓΛΛΠ

o                   68 Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία (ΔΛΤ)

v                 Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα ελληνικά λιμάνια παρουσιάζουν τρία βασικά προβλήματα:

o                   περιορισμένο εξοπλισμό και δαπάνες για έργα υποδομής,

o                   μη ικανοποιητικές συνδέσεις με τα δίκτυα μεταφορών, και

o                   διοικητικές ή/και λειτουργικές ανεπάρκειες.  

Το νέο μοντέλο διακυβέρνησης

v                 Βασικές αρχές

o                   αναδιάρθρωση της οργανωτικής δομής του λιμενικού συστήματος

o                   εξορθολογισμός πλαισίου εποπτείας και λειτουργίας των λιμένων

o                   δημιουργία νέων εταιρικών σχημάτων για συνέργειες και οικονομίες κλίμακας

o                   ανάθεση των εμπορικών δραστηριοτήτων σε ιδιώτες επενδυτές (μέσω ΤΑΙΠΕΔ)

v                 1η φάση – Διοικητική συνένωση 12 υφιστάμενων Α.Ε.
σε λιμενικά δίκτυα (Αρχές Λιμένων)

o                   Αττικό Λιμενικό Δίκτυο: Πειραιάς, Λαύριο, Ραφήνα, Ελευσίνα

o                   Δίκτυο Λιμένων Βόρειας Ελλάδας: Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Αλεξανδρούπολη, Βόλος

o                   Δίκτυο Λιμένων Δυτικής Ελλάδας: Ηγουμενίτσα, Πάτρα, Κέρκυρα

o                   Οργανισμός Λιμένος Ηρακλείου

v                 Το Λιμενικό Δίκτυο:

o                   είναι υπεύθυνο για τη συντήρηση των υποδομών (θαλάσσιων και χερσαίων), όπως και του εξοπλισμού που του ανήκει,

o                   καθορίζει τα λιμενικά τέλη για κάθε λιμένα αρμοδιότητάς του και εισπράττει τα τέλη από τους χρήστες (όπου δεν υπάρχει πάροχος),

o                   είναι υπεύθυνο για την κατάρτιση ή έγκριση του Στρατηγικού και Επιχειρηματικού Σχεδίου και του Γενικού Προγραμματικού Σχεδίου (Master Plan), για τους λιμένες αρμοδιότητάς του,

o                   έχει την ευθύνη σχεδιασμού, ωρίμανσης και εποπτείας της υλοποίησης έργων στους λιμένες αρμοδιότητάς του,

o                   είναι υπεύθυνο για την κατάρτιση των σχεδίων ασφαλείας που προβλέπονται από τις διεθνείς συνθήκες και κανονισμούς ασφάλειας λιμένων,

o                   συνεργάζεται στενά με τους αρμόδιους φορείς της πολιτείας για αρμοδιότητες στους λιμένες όπως ασφάλεια, αστυνόμευση, τελωνεία,

v                 2η Φάση: Ολοκληρωμένου σχέδιο συνενώσεων ΛΤ/ΔΛΤ σε νέα «Περιφερειακά Δίκτυα Λιμένων»

o                   Καθορισμός κριτηρίων-κινήτρων σε συνάφεια με την εθνική στρατηγική για τη συγχώνευση Λιμενικών Ταμείων.

o                   Πρόσκληση προς υφιστάμενα Λιμενικά Ταμεία για συγχώνευση σε εθελοντική βάση.

o                   Όσα ΛΤ δεν συγχωνευθούν θα παραμείνουν στο σημερινό καθεστώς για συγκεκριμένη μεταβατική περίοδο.

o                   Οργάνωση και θεσμική κατοχύρωση νέου πλαισίου λειτουργίας που θα περιλαμβάνει τουλάχιστον: ελάχιστα πρότυπα λειτουργίας, διαδικασίες έκδοσης διοικητικών πράξεων, κανόνες χρηματο-οικονομικής διαχείρισης (οικονομικός απολογισμός, διαδικασίες ελέγχου), κατάρτιση αναπτυξιακών σχεδίων κ.α.

o                   Μέριμνα ώστε οι νέες δομές να έχουν οικονομική βιωσιμότητα ώστε να μην έχουν ανάγκη κρατικής ενίσχυσης για την κάλυψη των λειτουργικών δαπανών τους

o                   Με τη λήξη της μεταβατικής περιόδου θα εφαρμοστεί πλήρως το νέο πλαίσιο λειτουργίας σε όλα τα λιμενικά ταμεία είτε συγχωνευμένα είτε αυτόνομα.

3.                  ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ

v                 Μετά την εφαρμογή του ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ έχουν πολλαπλασιαστεί οι μετατροπές των ΛΤ σε ΔΛΤ.

v                 Με λίγες εξαιρέσεις, ο κανόνας είναι ότι οι περισσότεροι Δήμοι έχουν προχωρήσει στην ίδρυση ΔΛΤ κυρίως οδηγούμενοι από την ανάγκη να βρουν νέες πηγές εσόδων και δεν έχουν κατανοήσει ακόμη τι χρειάζεται ένα λιμάνι και πώς πρέπει να διοικείται.

v                 Οφείλω να υπενθυμίσω ότι τα έσοδα από την λειτουργία του λιμανιού είναι ανταποδοτικά και τυπικά πρέπει να δαπανώνται για να καλύπτουν τις ανάγκες – λειτουργικές και επενδυτικές – των λιμανιών και όχι τις άλλες λειτουργικές δαπάνες του Δήμου.

v                 Εξάλλου στη δεδομένη οικονομική συγκυρία όπου οι ευκαιρίες χρηματοδότησης – εθνικές ή/και ευρωπαϊκές – είναι περιορισμένες, τα ΔΛΤ θα πρέπει να ανταγωνιστούν άλλα ελληνικά λιμάνια για την «πίτα» της εθνικής χρηματοδότησης (ΠΔΕ ή ΕΣΠΑ) ή άλλα ευρωπαϊκά λιμάνια για ευρωπαϊκή χρηματοδότηση (ανταγωνιστικά χρηματοδοτικά προγράμματα) ή για την προσέλκυση ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων.

v                 Το ερώτημα λοιπόν είναι αν τα ΔΛΤ θα είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν στο πλαίσιο της νέας Εθνικής Στρατηγικής για το Λιμενικό Σύστημα. Δεν επιθυμούμε να αποκλείσουμε κανένα, είμαστε υποχρεωμένοι όμως να ιεραρχήσουμε τις προτεραιότητες ώστε να μεγιστοποιήσουμε τα αποτελέσματα και το όφελος για την τοπική και την εθνική οικονομία.

v                 Το ΥΝΑ έχει ήδη επεξεργαστεί ορισμένες παραμέτρους που είναι κρίσιμες για την αναπτυξιακή προοπτική των λιμενικών συγκροτημάτων. Παραθέτω μερικές που θεωρούμε ιδιαίτερα σημαντικές όπως έχουν αποτυπωθεί και στην 5ετή Στρατηγική:

o                   υπάρχει ολοκληρωμένο και τεκμηριωμένο Στρατηγικό και Επιχειρησιακό Σχέδιο και Master Plan;

o                   Εξυπηρετεί/αξιοποιεί ο λιμένας τη διατροπικότητα των μεταφορών (συνδυασμένες μεταφορές), δηλαδή, αποτελεί κόμβο σε οδικό ή σιδηροδρομικό δίκτυο ή γειτνιάζει με διεθνές αεροδρόμιο;

o                   είναι ο λιμένας ενταγμένος στο Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών ή/και στις ευρωπαϊκές Θαλάσσιες Λεωφόρους (Motorways of the Sea);

o                   εξυπηρετεί ο λιμένας την Εθνική Συνοχή με έμφαση στην Ενίσχυση της Προσπελασιμότητας της νησιωτικής χώρας;

o                   έχουν εκπονηθεί πρόσφατες και τεκμηριωμένες μελέτες για αναγκαία έργα; έχουν εξασφαλιστεί οι σχετικές άδειες; χρηματοδότηση;

o                   έχουν εγκατασταθεί στον λιμένα ασφάλειας σύμφωνα με τους Κοινοτικούς Κανονισμούς (π.χ. ΙSPS Code, Οδηγία 65/2005/Ε.Κ., Οδηγία 65/2010/Ε.Ε.);

o                   έχει συμμορφωθεί ο λιμένας με τους διεθνείς κανονισμούς για την Προστασία του Περιβάλλοντος;

Η διαδικασία που περιγράφηκε θα είναι χρονοβόρα και θα απαιτήσει τη συνεργασία και άλλων υπουργείων (π.χ. Υπουργείο Εσωτερικών, Υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών & Δικτύων κλπ).

Με πρωτοβουλία των Υπουργών Ναυτιλίας & Αιγαίου και Εσωτερικών έχει συγκροτηθεί διϋπηρεσιακή ομάδα εργασίας για να διερευνήσει τα θέματα συνεργασίας Κρατικών Λιμενικών Ταμείων και Δημοτικών Λιμενικών Ταμείων.

Οι στόχοι για την ανάπτυξη των λιμένων προς όφελος της χώρας, θα επιτευχθούν με τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων, των συναρμοδίων Υπουργείων, της τοπικής αυτοδιοίκησης, των θεσμικών εκπροσώπων των λιμένων, των εργαζομένων, των δυνητικών χρηστών λιμενικών υπηρεσιών, του Ταμείου Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ), καθώς και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

 

           

 

 

 

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε τα Ναυτικά Χρονικά στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από την ελληνική Nαυτιλία, τις Μεταφορές και το Διεθνές Εμπόριο.