Η Επιτροπή προτείνει καλύτερη διαχείριση της μετανάστευσης στην ΕΕ

Η Επιτροπή προτείνει καλύτερη διαχείριση της μετανάστευσης στην ΕΕ

9
Η Επιτροπή προτείνει καλύτερη διαχείριση της μετανάστευσης στην ΕΕ

Σήμερα, η Επιτροπή παρουσίασε πρωτοβουλίες για μια πιο διαρθρωμένη, συνεκτική και ταχείας αντίδρασης προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά τις προκλήσεις και τις δυνατότητες στον τομέα της μετανάστευσης, λαμβανομένων ιδίως υπόψη των τρεχουσών εξελίξεων στη Μεσόγειο. Οι πρωτοβουλίες καλύπτουν διάφορες πτυχές της μετανάστευσης, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι ενισχυμένοι διασυνοριακοί έλεγχοι και η διακυβέρνηση Σένγκεν, η ολοκλήρωση του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου, η πιο εστιασμένη νόμιμη μετανάστευση, η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών για την επιτυχή ένταξη των μεταναστών και μια στρατηγική προσέγγιση των σχέσεων με τις τρίτες χώρες σε θέματα μετανάστευσης. Οι εν λόγω πρωτοβουλίες αναλαμβάνονται επιπλέον των επειγόντων βραχυπρόθεσμων μέτρων που έχουν ήδη ληφθεί από την Επιτροπή για την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κατάστασης στη Μεσόγειο και των μεταναστευτικών πιέσεων στα κράτη μέλη που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή.

Η κα Cecilia Malmström, αρμόδια Επίτροπος για τις Εσωτερικές Υποθέσεις, δήλωσε: «Είναι σαφές ότι η ΕΕ χρειάζεται μια ισχυρή κοινή πολιτική σε θέματα ασύλου και μετανάστευσης. Τούτο κατέστη προφανέστερο ιδίως τους πρόσφατους μήνες, λόγω των ιστορικών γεγονότων που λαμβάνουν χώρα στη Βόρειο Αφρική. Η ΕΕ πρέπει να αρθεί στο ύψος της αποστολής της που συνίσταται στην παροχή προστασίας σε όσους την χρειάζονται και ταυτόχρονα στην επίδειξη αλληλεγγύης τόσο προς τις χώρες της Βορείου Αφρικής οι οποίες υποδέχονται επί του παρόντος το μεγαλύτερο όγκο των μεταναστών από τη Λιβύη, όσο και προς τα κράτη μέλη μας που αντιμετωπίζουν τη μεγαλύτερη εισροή μεταναστών δια θαλάσσης. Είναι επίσης σαφές ότι η ΕΕ θα επωφελείτο από μια εστιασμένη μετανάστευση εργατικού δυναμικού ώστε να αντιμετωπίσει τις αναμενόμενες ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό σε πολλούς τομείς και να επανορθώσει την διαφαινόμενη κατά τα προσεχή έτη μείωση του ενεργού πληθυσμού στην Ευρώπη. Ταυτόχρονα όμως πρέπει να γίνει ορθή διαχείριση της μετανάστευσης, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να διασφαλιστούν οι αποτελεσματικοί συνοριακοί έλεγχοι και η επιστροφή των παράνομων μεταναστών. Τούτο σημαίνει επίσης ότι δεν πρέπει να αφήσουμε τη διαχείριση έκτακτων μεταναστευτικών καταστάσεων αποκλειστικά στα κράτη μέλη που βρίσκονται στα εξωτερικά μας σύνορα. Τούτο σημαίνει ακόμη τη σύναψη με χώρες εκτός ΕΕ εταιρικών σχέσεων μετανάστευσης και κινητικότητας ώστε να εργαστούμε από κοινού. Τους μακροχρόνιους αυτούς στόχους πρέπει να τους λαμβάνουμε επίσης υπόψη όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τις πλέον επείγουσες ανάγκες συνεπεία της αναταραχής στη Βόρειο Αφρική».

Ενώ τα γεγονότα στη νότια Μεσόγειο γεννούν ελπίδες για βελτίωση της ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων, προκάλεσαν επίσης τη μετακίνηση άνω των 650.000 ατόμων για την αποφυγή της βίας στη Λιβύη. Ελάχιστοι αιτούντες άσυλο έχουν φτάσει μέχρι σήμερα στην Ευρώπη. Ωστόσο, πάνω από 25.000 επέλεξαν να αναζητήσουν καλύτερη ζωή στην ΕΕ. Ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ είναι πιο άμεσα εκτεθειμένα σε σχέση με άλλα στις μαζικές αφίξεις μεταναστών, αλλά η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί αποκλειστικά στο εθνικό επίπεδο. Απαιτεί την κινητοποίηση όλων των κρατών μελών σε επίπεδο ΕΕ.

Η Επίτροπος κα Cecilia Malmström επισημαίνει: «Τα πρόσφατα γεγονότα έχουν επίσης δημιουργήσει ανησυχία σχετικά με τη λειτουργία του συστήματος Σένγκεν. Η ελεύθερη διέλευση των ατόμων από τα ευρωπαϊκά σύνορα είναι σημαντικό επίτευγμα που δεν πρέπει να ανατραπεί αλλά να ενισχυθεί. Για το λόγο αυτό η Επιτροπή έχει ήδη προτείνει έναν καλύτερο μηχανισμό αξιολόγησης ώστε να εξασφαλίσει τον αποτελεσματικό έλεγχο των εξωτερικών συνόρων. Για να διαφυλαχθεί η σταθερότητα της ζώνης του Σένγκεν, θα χρειαστεί ενδεχομένως να προβλεφθεί η προσωρινή επαναφορά περιορισμένων ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα σε έκτακτες περιστάσεις, όπως όταν αντιμετωπίζεται απροσδόκητη έντονη πίεση σε τμήμα των εξωτερικών συνόρων».

Η ΕΕ ανταποκρίθηκε ταχέως στις εν λόγω προκλήσεις με τα επιχειρησιακά και τα χρηματοοικονομικά μέσα που έχει στη διάθεσή της. Κινητοποιήθηκαν κονδύλια για τη διαχείριση της ανθρωπιστικής κατάστασης έκτακτης ανάγκης που προκλήθηκε από την απότομη εισροή προσφύγων και ακουσίως μετακινηθέντων πληθυσμών στις χώρες που συνορεύουν με τη Λιβύη. Σε συνδυασμό με τα κονδύλια που διατέθηκαν σε διμερή βάση, η στήριξη αυτή πέτυχε την παροχή προσωρινού καταλύματος σε πρόσφυγες και ακουσίως μετακινηθέντα άτομα, ώστε να αντιμετωπιστούν οι βασικές τους ανάγκες και να δοθεί σε πολλούς βοήθεια για να επιστρέψουν στις χώρες καταγωγής τους. Ο FRONTEX έθεσε σε εφαρμογή κοινή επιχείρηση (Ευρωπαϊκό Δίκτυο Περιπολίας – EPN Hermes Extension 2011), με στόχο να παρασχεθεί βοήθεια στην Ιταλία για να αντιμετωπίσει την κατάσταση των μεταναστών και των προσφύγων που καταφθάνουν στις ιταλικές ακτές. Η ΕΥΡΩΠΟΛ διέθεσε μονάδα εμπειρογνωμόνων στην Ιταλία προκειμένου να βοηθήσουν τις αρχές επιβολής του νόμου της εν λόγω χώρας να εντοπίσουν πιθανούς μεταφορείς λαθρομεταναστών μεταξύ των παράνομων μεταναστών που εισήλθαν στο ιταλικό έδαφος. Τα κράτη μέλη που είναι περισσότερο εκτεθειμένα στα όλο και μεγαλύτερα ρεύματα προσφύγων και παράνομων μεταναστών ενισχύθηκαν επίσης οικονομικά.

Ενώ η απάντηση της ΕΕ στην κατάσταση έκτακτης ανάγκης ήταν συνεκτική, η τρέχουσα κρίση ανέδειξε το ότι υπάρχουν και άλλοι τρόποι με τους οποίους η ΕΕ μπορεί να αντιμετωπίσει καλύτερα τέτοιες καταστάσεις καθώς και γενικότερα τη διαχείριση του θέματος της μετανάστευσης. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή προτείνει μια σειρά πρωτοβουλιών που καλύπτουν τις ακόλουθες πτυχές:

Ολοκλήρωση του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου μέχρι το 2012, σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αξίες και τις διεθνείς υποχρεώσεις της Ένωσης.

Ενίσχυση των διασυνοριακών ελέγχων και της διακυβέρνησης Σένγκεν για την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης, ούτως ώστε να διασφαλιστεί ότι κάθε κράτος μέλος ελέγχει αποτελεσματικά το τμήμα των εξωτερικών συνόρων της Ένωσης που του ανήκει, σύμφωνα με τους κανόνες και το πνεύμα της νομοθεσίας της ΕΕ, και να αναπτυχθεί εμπιστοσύνη όσον αφορά την αποτελεσματικότητα του συστήματος της ΕΕ για τη διαχείριση της μετανάστευσης.

Καλύτερα εστιασμένη νόμιμη μετανάστευση στην ΕΕ προκειμένου να διευκολυνθεί η μετανάστευση ατόμων με χρήσιμες δεξιότητες για την ΕΕ η οποία θα καλύψει τις αναμενόμενες ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό και δεξιότητες και θα συμβάλει στην αντιμετώπιση της αναμενόμενης μείωσης του ενεργού της πληθυσμού.

Ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών σχετικά με τις προσεγγίσεις των κρατών μελών στην ένταξη των νόμιμων μεταναστών στην ΕΕ, με τρόπο που θα διασφαλίσει τη μεγιστοποίηση του οικονομικού οφέλους από τη μετανάστευση και θα διασφαλίσει την κοινωνική αρμονία στην Ένωση.

Μια στρατηγική προσέγγιση των σχέσεων με τρίτες χώρες στα θέματα της μετανάστευσης, με στόχο τη διευκόλυνση της μετακίνησης ατόμων μέσω ενισχυμένων δυνατοτήτων νόμιμης μετανάστευσης, σε συνδυασμό με μέτρα καταπολέμησης της παράνομης μετανάστευσης.

Επόμενα στάδια

Η ανακοίνωση της Επιτροπής θα χρησιμεύσει ως βάση για τη συζήτηση στο έκτακτο Συμβούλιο ΔΕΥ που έχει συγκληθεί για τις 12 Μαΐου. Θα ακολουθήσει συζήτηση εστιασμένη στη μετανάστευση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 24ης Ιουνίου. Κατά τις προσεχείς εβδομάδες και μήνες θα ακολουθήσουν συνοδευτικές πρωτοβουλίες, ιδίως μια «δέσμη» μέτρων για τη μετανάστευση που θα υποβληθεί στο Σώμα των Επιτρόπων για έγκριση στις 24 Μαΐου.

Ιστορικό

Από τις αρχές του έτους, σημειώθηκε μαζική μετακίνηση πληθυσμών από διάφορες χώρες της Βορείου Αφρικής και ιδίως από τη Λιβύη. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, περισσότερα από 650.000 άτομα εγκατέλειψαν το έδαφος της Λιβύης για να αποφύγουν τις καταστάσεις βίας στην εν λόγω χώρα. Τα άτομα αυτά φιλοξενήθηκαν σε γειτονικές χώρες, κυρίως στην Τυνησία και στην Αίγυπτο, και πολλά από αυτά έχουν στο μεταξύ καταφέρει να επιστρέψουν στις αντίστοιχες χώρες καταγωγής τους ή τους παρέχεται βοήθεια για το σκοπό αυτό.

Περισσότεροι από 25.000 μετανάστες, κυρίως από την Τυνησία και σε μικρότερο βαθμό από άλλες αφρικανικές χώρες, κατευθύνθηκαν στην ΕΕ, φθάνοντας στις ακτές της Ιταλίας (οι περισσότεροι στο ιταλικό νησί Lampedusa) και της Μάλτας, χώρες που δέχονται ισχυρές μεταναστευτικές πιέσεις. Εκτός από τα ακουσίως μετακινηθέντα άτομα και τους μετανάστες, σημαντικός αριθμός προσφύγων διαφόρων εθνικοτήτων, συμπεριλαμβανομένων ατόμων καταγωγής Σομαλίας, Ερυθραίας και Σουδάν, εγκατέλειψαν τη Λιβύη, ορισμένοι εκ των οποίων έφθασαν επίσης στην Ιταλία και στη Μάλτα. Τα γεγονότα αυτά καταπονούν όλο και περισσότερο τα συστήματα προστασίας και υποδοχής σε ορισμένα από τα κράτη μέλη της ΕΕ.

Ακολουθήστε τα Ναυτικά Χρονικά στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από την ελληνική Nαυτιλία, τις Μεταφορές και το Διεθνές Εμπόριο.