Παγκόσμια ναυτιλία: Πέντε σημεία-κλειδιά για το παρόν και το μέλλον

Παγκόσμια ναυτιλία: Πέντε σημεία-κλειδιά για το παρόν και το μέλλον

323
Παγκόσμια ναυτιλία: Πέντε σημεία-κλειδιά για το παρόν και το μέλλον

Την ετήσια έκθεση Review of Maritime Transport 2022 δημοσίευσε η UNCTAD την Τρίτη 29 Νοεμβρίου 2022. Ως είθισται, η εκτενέστατη έκθεση επικεντρώνεται σε πληθώρα συνιστωσών που αφορούν τις θαλάσσιες μεταφορές, αλλά και σε μακροοικονομικούς παράγοντες που τις επηρεάζουν, εξάγοντας συμπεράσματα και προβαίνοντας σε εκτιμήσεις για το βραχυπρόθεσμο και μη μέλλον.

Η φετινή έκθεση της UNCTAD καταδεικνύει εμφανώς την επίδραση του εξωτερικού περιβάλλοντος στη ναυτιλία. Στο πλαίσιο αυτό, σημαντικό μέρος των συμπερασμάτων βασίζονται στην επίδραση της COVID-19, ενώ την ίδια ώρα οι εκτιμήσεις της UNCTAD για το μέλλον της βιομηχανίας πραγματοποιούνται στη σκιά του πολέμου στην Ουκρανία, του πληθωρισμού και των εξάρσεων της πανδημίας.

Παρακάτω ακολουθούν κάποια σημεία-κλειδιά της φετινής έκθεσης:

Πτώση των εκπομπών με αστερίσκους

Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τη ναυτιλία συνιστούν ένα σύνθετο θέμα, που επί του παρόντος δεν έχει ξεκάθαρη απάντηση. Οι εκπομπές αυξήθηκαν κατά 4,7% το 2021, όμως μειώθηκαν ανά τονομίλι. Συνεπώς, αυξήθηκαν λιγότερο από ό,τι αυξήθηκαν τα τονομίλια.

Αξίζει ακόμη να σημειωθεί ότι η πτώση δεν οφείλεται σε κάποια επαναστατική τεχνολογία, αλλά στις οικονομίες κλίμακας και στη μείωση των ταχυτήτων των πλοίων.

Γήρανση του στόλου

Η ηλικία του παγκόσμιου στόλου συνεχίζει να αυξάνεται, σύμφωνα με την UNCTAD, με τη μέση ηλικία του εμπορικού στόλου να υπολογίζεται στα 21,9 έτη. Η μέση ηλικία των δεξαμενόπλοιων είναι 19,7 έτη, η μέση ηλικία containerships 13,7 έτη και η μέση ηλικία των bulk carriers 11,1 έτη.

Ωστόσο αξίζει να ληφθούν υπόψη κάποιοι σημαντικοί παράγοντες:

α) Υψηλό orderbook containerships: Η μέση ηλικία του στόλου containerships αναμένεται να καταγράψει πτώση τα επόμενα έτη, καθώς το τονάζ θα καταγράψει σημαντική άνοδο, μεγαλύτερη από την εκτιμώμενη άνοδο της ζήτησης για τη μεταφορά εμπορευμάτων με containerships. Συνεπώς, ένα μέρος του τονάζ εκτιμάται πως θα οδηγηθεί στις γιάρδες διάλυσης.

β) Παρότι η μέση ηλικία των bulk carriers βρίσκεται σε άνοδο, ο στόλος είναι αρκετά νεαρός σε ηλικία, απότοκο των υψηλών παραγγελιών την περίοδο της οικονομικής κρίσης.

γ) Ο στόλος των δεξαμενόπλοιων αποτελεί ένα σύνθετο οικοδόμημα: Ένα μέρος του στόλου δραστηριοποιείται στη μεταφορά φορτίων που υπόκεινται σε κυρώσεις και συνεπώς δεν επηρεάζεται από τις συνθήκες ανταγωνισμού της διεθνούς αγοράς. Μάλιστα, το γεγονός αυτό φαίνεται να εντείνεται, καθώς το ρωσικό πετρέλαιο καθίσταται απαγορευμένος καρπός. Την ίδια ώρα, ένα μικρό μέρος του στόλου –δεξαμενόπλοια μικρού μεγέθους– δραστηριοποιείται σε πετρελεύσεις και κατ’ επέκταση δεν επηρεάζεται από τις συνθήκες ανταγωνισμού. Συνεπώς, και στις δύο προαναφερθείσες περιπτώσεις, η ανανέωση του στόλου περνά σε δεύτερη μοίρα. Όμως, το γεγονός αυτό δεν ισχύει για τη διεθνή αγορά, όπου ο στόλος ανανεώνεται και σαφώς διαθέτει μικρότερη ηλικία από εκείνη που αναφέρει η UNCTAD.

δ) Ο υψηλός όγκος παραγγελιών containerships έχει περιορίσει τη διαθεσιμότητα στα διεθνή ναυπηγεία, γεγονός που επηρεάζει τις επενδύσεις σε λοιπούς τύπους πλοίων ακόμη περισσότερο.

Σε κάθε περίπτωση, πράγματι υπάρχει μείωση των παραγγελιών, γεγονός που δεν προκαλεί έκπληξη, δεδομένης της αβεβαιότητας που επικρατεί σε οικονομικό και περιβαλλοντικό επίπεδο.

Τα λιμάνια-πρωταθλητές ταχύτητας για bulk carriers και tankers

Στη Μέση Ανατολή, και δη στο Κατάρ, στρέφονται τα βλέμματα για το κορυφαίο λιμάνι δεξαμενόπλοιων σε όρους ταχύτητας φόρτωσης και πιο συγκεκριμένα των VLCCs. Στο Κατάρ, στα VLCCs φορτώνονταν 260 τόνοι εμπορευμάτων ανά λεπτό. Όσον αφορά τα bulk carriers, στη θέση νούμερο ένα βρίσκεται η Βραζιλία, με 78 τόνους εμπορευμάτων ανά λεπτό.

Επίπεδα συγκέντρωσης στην αγορά containerships

Η αγορά containerships γνωρίζει υψηλά επίπεδα συγκέντρωσης της παγκόσμιας μεταφορικής ικανότητας στα χέρια λίγων ισχυρών και ικανών παιχτών. Όπως σημειώνει η UNCTAD, βάσει δεδομένων του 2021, οι είκοσι κορυφαίες εταιρείες διαχειρίζονται πάνω από το 90% της παγκόσμιας μεταφορικής ικανότητας, οι κορυφαίες δέκα σχεδόν το 85% και οι κορυφαίες τέσσερις πάνω από το 55%.

Τα τέσσερα σενάρια για το μέλλον

Το βλέμμα της στο μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας και της ναυτιλίας στρέφει η UNCTAD, εξετάζοντας την επίδραση των δύο σημαντικότερων παραγόντων: του πολέμου στην Ουκρανία και της πανδημίας. Η διαφορά μεταξύ των σεναρίων έγκειται στην εξέλιξη του πολέμου και της πανδημίας: η επίδραση του καθενός στην οικονομία μπορεί είτε να περιοριστεί είτε να ενταθεί, με θετικό σενάριο να είναι μονάχα εκείνο κατά το οποίο περιορίζονται οι επιδράσεις και των δύο, οπότε και εκτιμάται ότι η ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας θα συντηρηθεί.

Ακολουθήστε τα Ναυτικά Χρονικά στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από την ελληνική Nαυτιλία, τις Μεταφορές και το Διεθνές Εμπόριο.