Άρθρο του Πέτρου Κεφαλωνίτη, Director της RMK Maritime & Ascension Finance
Η χρηματοδότηση πλοίων, σε οποιοδήποτε σχήμα, μορφή ή μέγεθος ήταν και θα συνεχίσει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ναυτιλίας. Η ναυτιλία, ως βιομηχανία εντάσεως κεφαλαίου, θα απαιτεί πάντα σημαντικά χρηματικά ποσά, είτε προέρχονται από ιδιωτικές, οικογενειακές πηγές, τράπεζες ή leasing houses είτε από τις ευρύτερες κεφαλαιαγορές.
Τα τελευταία χρόνια, μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και τους επακόλουθους κανονισμούς της Βασιλείας ΙΙΙ, παρατηρήσαμε ότι οι τραπεζικοί κανονισμοί περιορίζουν την ικανότητα και επακολούθως την προθυμία των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν τη ναυτιλιακή βιομηχανία.
Λόγω αυτών των περιορισμών, παρατηρήσαμε άλλες πηγές χρηματοδότησης, όπως το leasing, να συμπληρώνουν ένα σημαντικό μέρος της χαμένης προσφοράς από τράπεζες. Τέλος, και ίσως το πιο σημαντικό, έχουμε επίσης παρατηρήσει την έλευση των Εναλλακτικών Δανειστών, ήτοι δανειστών των οποίων τα κεφάλαια δεν προέρχονται από παραδοσιακές πηγές.
Στρέφοντας την προσοχή μας στη ναυτιλία, τα τελευταία χρόνια χαρακτηρίζονται όχι μόνο από τις ταλαντώσεις των ναυτιλιακών κύκλων, αλλά και από την αυξανόμενη παρέμβαση θεσμικών πολιτικών φορέων.
Ιστορικά, κάθε νομοθετική ρύθμιση, όσον αφορά τη ναυτιλία, έχει συντελέσει μόνο στον περαιτέρω κατακερματισμό της αγοράς. Ο OPA ’90, τα παραρτήματα MARPOL, το IMO2020, πλοία διπλού καυσίμου, ακόμα και τα ECO designs και τα scrubbers, έχουν δημιουργήσει κλιμακωτές αγορές. Με την πάροδο του χρόνου και με την απαράμιλλη ικανότητα της ναυτιλίας να αυτορυθμίζεται, αυτά τα επίπεδα δημιούργησαν ευκαιρίες για διαφορετικούς τύπους επενδυτών.
Η χρηματοδότηση από τραπεζικές πηγές είναι αναπόσπαστο κομμάτι της βιομηχανίας εδώ και σχεδόν έναν αιώνα και, φυσικά, έχει υποστεί τα ανάλογα δεινά των διακυμάνσεων των ναυτιλιακών κύκλων. Με τις παραδοσιακές τράπεζες είτε να μειώνουν την έκθεσή τους είτε να εγκαταλείπουν εντελώς τον κλάδο είτε να εστιάζουν σε μεγάλους, εταιρικούς πελάτες με σαφείς στόχους και πολιτικές ESG, δημιουργείται ένα κενό στην αγορά.
Αφενός, δεν έχουν όλοι οι πλοιοκτήτες την κλίμακα ή την ικανότητα ή το δημόσιο προφίλ να εφαρμόσουν εταιρικές δομές ή ολοκληρωμένες πολιτικές ESG. Από την άλλη πλευρά, οι πηγές χρηματοδότησης μη τραπεζικού χαρακτήρα δεν περιορίζονται από την ανάγκη τήρησης των πιο επαχθών κανονισμών που επιβάλλονται στους παραδοσιακούς δανειστές.
Με τη ζήτηση ακολουθεί και η προσφορά και, καθώς η ναυτιλιακή αγορά κατακερματίζεται, η αγορά χρηματοδότησης πλοίων θα ακολουθήσει αναλόγως. Οι πηγές χρηματοδότησης που δεν υπόκεινται στους ίδιους περιορισμούς με τις τράπεζες θα κληθούν να καλύψουν το κενό που δημιουργείται από αυτόν τον κατακερματισμό. Επακολούθως, η ανάγκη δημιουργίας Εναλλακτικών Δανειστών.
Εναλλακτικοί δανειστές, όπως η υποστηριζόμενη από την RMK, Ascension Finance, δεν χρηματοδοτούνται από παραδοσιακές πηγές, δηλαδή καταθέσεις πελατών, ομόλογα και overnight markets. Αντ’ αυτού, χρηματοδοτούνται από θεσμικά κεφάλαια, τα οποία προσφέρουν μακροπρόθεσμα δάνεια εκτός των παραδοσιακών κλάδων των επενδύσεών τους.
Ως δανειστές, δεν αναζητούν κάποιο επεισοδιακό γεγονός για να πετύχουν υπέρμετρες αποδόσεις. Αντ’ αυτού, επικεντρώνονται σε σταθερές αποδόσεις, που δημιουργούνται από την ασφάλεια, την απόδοση του δανειολήπτη και τον βαθμό στον οποίο το έργο μπορεί να διατηρηθεί σε αυτόνομη βάση.
Επειδή δεν υπόκεινται σε κανονισμούς, οι Εναλλακτικοί Δανειστές, όπως η Ascension Finance, μπορούν να χρηματοδοτήσουν έργα με ηλικίες πολύ μεγαλύτερες από αυτές που μπορούν οι παραδοσιακές τράπεζες και με πολύ πιο ευέλικτες δομές, ενώ προσφέρουν τις ίδιες, αν όχι υψηλότερες, αναλογίες LTV και πιο διαχειρίσιμο προφίλ αποπληρωμής.
Ονομάζονται «εναλλακτικοί», καθώς προσφέρουν κάτι έξω ή επιπλέον του «mainstream». Με την πάροδο όμως του χρόνου, όπως πάντα άλλωστε, θα αφομοιωθούν από το σύστημα. Θα χαράξουν τη δική τους θέση, προσφέροντας υπηρεσίες στους πελάτες τους που δεν μπορούν να επιτευχθούν αλλού.
Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στο τεύχος Οκτωβρίου των Ναυτικών Χρονικών, σελ. 126.
