Δεκαπενταύγουστος ξημερώνει σήμερα και με ιδιαίτερη λαμπρότητα απ’ άκρου εις άκρον της χώρας εορτάζεται με κατάνυξη η Κοίμηση της Θεοτόκου, μία Θεομητορική εορτή των Χριστιανικών Εκκλησιών, που συχνά αποκαλείται και ως το «Πάσχα του καλοκαιριού».
Κατά την παράδοση, όταν η Παναγία πληροφορήθηκε άνωθεν τον επικείμενο θάνατό Της, προσευχήθηκε στο όρος των Ελαιών, ετοιμάστηκε και ανέφερε το γεγονός στους Αποστόλους. Επειδή, όμως, κατά την ημέρα της Κοίμησης δεν ήταν όλοι οι Απόστολοι στα Ιεροσόλυμα, μια νεφέλη τους άρπαξε και τους έφερε κοντά Της. Τότε οι Απόστολοι Την τοποθέτησαν στο μνήμα της Γεσθημανής. Μετά από τρεις μέρες ο τάφος ήταν άδειος. Η Παναγία είχε αναληφθεί στους ουρανούς.
Ο προσκυνητής που θα προσκυνήσει σήμερα με ευλάβεια την εικόνα της Παναγίας, σε κάθε γωνιά της πατρίδας μας, θα αντικρίσει δεκάδες τάματα αφιερωμένα στην χάρη Της. Τα τάματα δεν είναι τίποτε άλλο παρά μία συνειδητή έκφραση ευλάβειας και ευχαριστιών των πιστών, που προσέτρεχαν στην Παναγία για να έχει καλά τους ίδιους και τους δικούς τους ανθρώπους. Γι’ αυτό και ψάλλουμε στον περίφημο Μικρό Παρακλητικό Κανόνα προς Αυτήν: «Ουδείς προστρέχων επί σοι κατησχυμένος από σου εκπορεύεται, αγνή Παρθένε Θεοτόκε, αλλ’ αιτείται την χάριν και λαμβάνει το δώρημα, προς το συμφέρον της αιτήσεως».
Και αν κανείς βρεθεί στα μικρά ξωκλήσια των νησιών του Αιγαίου και του Ιονίου, θα δει τάματα πολλά, που τα περισσότερα «μιλούν» για την θάλασσα και τους ναυτικούς μας. Και πως άλλωστε να μην είναι έτσι, σε μία χώρα που αιώνες τώρα ζει και αναπνέει χάρη στην θάλασσα.
Στις 15 Αυγούστου χιλιάδες πιστών προστρέχουν στα αμέτρητα προσκυνήματα, όπου λιτανεύονται οι θαυματουργές εικόνες της Παναγίας για να μαρτυρήσουν τη πίστη τους στο πρόσωπο της Μητέρας του Θεανθρώπου και να την ικετέψουν να μεσολαβήσει στον Υιό της για τη σωτηρία της ψυχής τους.
Μα την ικευτεύουν οι και οι θαλασσινοί κι οι νησιώτες για να τους δίνει θάλασσες γαλήνιες, σε κάθε γωνιά του κόσμου, όπου ταξιδεύεουν. Οι Παναγίες των θαλασσών μάς υποδέχονται στην αγκαλιά τους σαν άλλη «μητέρα» τα «παιδιά τους – προσκυνητές» που θα σταθούν μπροστά στο εικόνισμά Της και θα εκφράσουν την ικεσία τους «Και σε μεσίτριαν έχω, προς τον φιλάνθρωπον Θεόν, μη μου ελέγξη τας πράξεις, ενώπιον των αγγέλων, παρακαλώ σε Παρθένε, βοήθησόν μοι εν τάχει».
Οι Παναγίες του Αιγαίου και του Ιονίου, είναι άλλοτε μεγαλοπρεπείς και εντυπωσιακές και άλλοτε μικρές, ταπεινές και ήσυχες, χτισμένες στις Χώρες των νησιών μας αλλά και μέσα σε βράχους και σπήλαια, σε δύσβατα υψώματα, μακριά ή δίπλα στην θάλασσα, ακόμα και πάνω σε βράχους που τους λιώνει η αρμύρα, ή μέσα σε αρχαία ή βυζαντινά κάστρα που αγναντεύουν το πέλαγος και τους ναυτικούς μας.
Πόσα και πόσα προσωνύμια δεν έχουν δοθεί στην Παναγία, μέσα από τα οποία ο λαός μας εκδηλώνει τον σεβασμό και την ευλάβειά του. Παναγία η Ευαγγελίστρια στην Τήνο, Παναγία η Πορταΐτισσα στην Αστυπάλαια, Παναγιά η Χρυσοπηγή στη Σίφνο, Παναγιά η Χοζοβιώτισσα στην Αμοργό, Παναγιά η Εκατονταπυλιανή στην Πάρο, Παναγιά η Θαλασσινή στην Άνδρο, Παναγία του Χάρου στους Λειψούς, η Παναγία η Φιδούσα στο Μαρκόπουλο της Κεφαλονιάς, η Παναγία η Καθαριώτισσα στην Ιθάκη, η Παναγία η Αρβανίτισσα στις Καρυές της Χίου, η Παναγιά η Σπηλιανή στη Νίσυρο, η Παναγίας της Άμμου στη Σίφνο.
Αλλά η σημερινή ημέρα είναι και ημέρα μνήμης. Στις 15 Αυγούστου του 1940, στις 8.25 το πρωί, και ενώ η λειτουργία είχε αρχίσει στην Παναγία της Τήνου, έγινε από ιταλικό υποβρύχιο ο τορπιλισμός του καταδρομικού ΕΛΛΗ, που βρισκόταν αγκυροβολημένο έξω από το λιμάνι της Τήνου, συμμετέχοντας στον εορτασμό. Μία από τις τρεις τορπίλες έπληξε καίρια το ελληνικό πλοίο στο μηχανοστάσιο και τις δεξαμενές πετρελαίου. Μία ώρα αργότερα, το καταδρομικό ΕΛΛΗ βυθίστηκε. Από την επίθεση του ιταλικού υποβρυχίου «Ντελφίνο» σκοτώθηκαν ένας υπαξιωματικός και οκτώ ναύτες του ΕΛΛΗ, ενώ οι τραυματίες ανήλθαν στους 24.
Από το 1945, ανήμερα της βύθισής του, τελείται σχετική δέηση μνήμης, με ρίψεις στεφάνων πάνω από τον υγρό τάφο του.
Η δημοσιογραφική ομάδα και όλο το προσωπικό των Ναυτικών Χρονικών εύχονται στους αναγνώστες τους και σε όλους τους ναυτικούς μας «Χρόνια Πολλά, με Υγεία και Καλές Θάλασσες».
Φωτό: ΑΠΕ-ΜΠΕ/Δημητρίου Δημήτρης
