Σε μια αιφνιδιαστική απόφαση ο διάδοχος του σαουδαραβικού θρόνου Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν έδειξε στη διεθνή διπλωματική κοινότητα ότι το Ριάντ μπορεί να επιθυμεί μια σταδιακή φιλελευθεροποίηση της οικονομίας και των κοινωνικών ιστών του, εντούτοις δεν θα επιτρέψει σε καμία ξένη κυβέρνηση να κρίνει και να σχολιάσει τα εσωτερικά τεκταινόμενα στο σουνιτικό βασίλειο.
Canada is gravely concerned about additional arrests of civil society and women’s rights activists in #SaudiArabia, including Samar Badawi. We urge the Saudi authorities to immediately release them and all other peaceful #humanrights activists.
— Foreign Policy CAN (@CanadaFP) August 3, 2018
Μετά από σχετική ανακοίνωση του υπουργείου εξωτερικών του Καναδά στο Twitter, στην οποία σχολιάζονταν με αυστηρότητα η έλλειψη ελευθερίας στο χώρο του ακτιβισμού στη Σαουδική Αραβία αλλά και στα δικαιώματα των γυναικών, το Ριάντ αντέδρασε έντονα ανακαλώντας τον Πρέσβη του Βασιλείου στην Οτάβα και διαμηνύοντας στον Καναδό πρεσβευτή στη Σαουδική Αραβία, Ντένις Χόρακ, ότι πρέπει να αποχωρήσει μέσα σε 24 ώρες από τη χώρα. Ταυτόχρονα, το Ριάντ προχώρησε σε διακοπή της απευθείας αεροπορικής σύνδεσης της Saudia από και προς Τορόντο, ενώ ζήτησε από 18.000 Σαουδάραβες φοιτητές να αποχωρήσουν από τον Καναδά.
Παράλληλα, ο διάδοχος του θρόνου διέκοψε όλες οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των 2 χωρών, που για το χώρο της τραμπ ναυτιλίας αφορούν κυρίως τη μεταφορά σιταριού
Κατά τη διάρκεια του 2017 οι εξαγωγές από τον Καναδά με προορισμό τη Σαουδική Αραβία ανήλθαν σε αξία το $1,12 δις, αντιπροσωπεύοντας το 0,2% της συνολικής αξίας των συνολικών εξαγωγών της χώρας. Σε ετήσια βάση το διμερές εμπόριο Καναδά- Σαουδικής Αραβίας ανέρχεται σε $4 δις.
Σύμφωνα με έμπειρους αναλυτές, η απόφαση του διαδόχου έχει πολλαπλές αναγνώσεις: Μπορεί μεν ο πρίγκιπας Μοχάμεντ να αναζητά τρόπους για να ανεξαρτητοποιηθεί το Βασίλειο από το «μαύρο χρυσό» αλλά και να προσελκύσει ξένες επενδύσεις στη χώρα του, ωστόσο οι έντονες πιέσεις από τους υπόλοιπους πρίγκιπες στην αίθουσα του θρόνου δεν επιτρέπουν ριζικές και συθέμελες αλλαγές.
Επιπλέον, ο μονάρχης αποδεικνύει ότι διατηρεί τον απόλυτο έλεγχο του παλατιού, πως γνωρίζει πολύ καλά το πως μπορεί να διοικήσει τη χώρα του καθως και πως, μέσω δραστικών διπλωματικών πιέσεων, επιθυμεί να επιβάλλει το Βασίλειο ως απόλυτο ηγεμόνα στην περιοχή. Επιπλέον, με τη συγκεκριμένη κίνηση δεν αποκλείεται ο πρίγκιπας Μοχάμεντ να επιβεβαιώνει τους φίλους και συμμάχους, όχι μόνο στη γειτονική περιφέρεια, αλλά και εκτός Μέσης Ανατολής.
Ήδη το Μπαχρέιν, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κουβέιτ που ήταν ανέκαθεν προσκείμενα προς το Ριάντ τάχθηκαν υπέρ της απόφασης της σαουδαραβικής διπλωματίας, αλλά δεν προχωρήσαν σε μέτρα εναντίων της Οτάβα. Το ίδιο και το State Department, το οποίο σχολίασε μεν την απόφαση του Ριάντ, αλλά κράτησε ίσες αποστάσεις.
Αξίζει ακόμη να να αναφερθεί πως λίγες μέρες νωρίτερα η Σαουδική Αραβία συμφώνησε να δεχτεί στο έδαφός της Ιρανό διπλωμάτη, ως επικεφαλής διπλωματικής αντιπροσωπείας, αιφνιδιάζοντας τους παρατηρητές οι οποίοι έκριναν τη συγκεκριμένη κίνηση θετικά.
Ιστορικά, ο σαουδαραβικός θρόνος από την ίδρυση του βασιλείου στις αρχές του προηγούμενου αιώνα κληρονομείτο από τους υιούς του βασιλιά Αμπντουλαζίζ, με αποτέλεσμα μέχρι σήμερα όλα τα αδέλφια να έχουν κληρονομήσει το θρόνο. Είναι η πρώτη φορά που ένας νεαρός μονάρχης αναλαμβάνει τα ηνία σε μια τόσο δύσκολη εποχή, τόσο για την αγορά ενέργειας όσο και για τις γεωπολιτικές ζυμώσεις στην ευρύτερη περιοχή. Ο νεαρός διάδοχος απέδειξε μάλιστα πρόσφατα, θέτοντας υπό κράτηση πρίγκιπες και αξιωματούχους του Βασιλείου, ότι απαιτεί τη ριζική κάθαρση της διαφθοράς στη χώρα του.
Από την άλλη, είναι εμφανές ότι ως απόλυτος μονάχης ενός σημαντικότατου θρόνου, οι κινήσεις του πρίγκιπα Μοχάμεντ στη σκακιέρα της διεθνούς διπλωματίας θα προκαλέσουν αβέβαιες καταστάσεις και θα επηρεάσουν το, ήδη βεβαρυμένο, εμπόριο και τις δια θαλάσσης μεταφορές εντός και εκτός της χώρας.
Τα διεθνή ΜΜΕ παρουσιάζουν ενοχλημένο τον Καναδό πρωθυπουργό Τζάστιν Τριντό, ο οποίος φαίνεται να ζητά την υποστήριξη του Λονδίνου και της Ουάσιγκτον για να ηρεμήσει το κλίμα.
