Οι υπέρμαχοι του Brexit υποστηρίζουν ότι μετά από μία απόφαση εξόδου της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) θα υπάρξουν νέες συμφωνίες μεταξύ της τελευταίας και του Ηνωμένου Βασιλείου (ΗΒ), που θα είναι πιο επωφελείς για το εμπόριο και τη ναυτιλία της χώρας, από ό,τι ισχύει σήμερα. Επικαλούνται μάλιστα το παράδειγμα της Νορβηγίας, που όπως και το ΗΒ, είναι ένα ισχυρό ναυτιλιακό κράτος, ευρωπαϊκό, αλλά όχι μέλος της ΕΕ, που έχει πετύχει να είναι μέλος της εσωτερικής ευρωπαϊκής αγοράς, χάρις στη Συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, αλλά δεν έχει προσχωρήσει στην ΕΕ διατηρώντας την εθνική κυριαρχία του και μία ισχυρότατη ναυτιλία και αλιεία.
Βέβαια, ο «δρόμος» της Νορβηγίας δεν θα είναι εύκολος για το ΗΒ καθώς θα απαιτηθεί χρόνος και κόπος για επαναδιαπραγμάτευση εμπορικών και οικονομικών συμφωνιών. Αρκεί να αναφέρουμε ότι οι διαπραγματεύσεις για την οικονομική και εμπορική συμφωνία (CETA) μεταξύ Καναδά και ΕΕ ξεκίνησαν τον Οκτώβριο του 2008 και ολοκληρώθηκαν μόλις το 2014.
Από την άλλη ένα Brexit θα διαμορφώσει κλίμα αβεβαιότητας για τις οικονομικές προοπτικές της χώρας, προκαλώντας μεγάλες πιέσεις στην ισοτιμία της στερλίνας σε σχέση με τα σκληρά νομίσματα.
Επίσης, την επαύριο ενός Brexit δεν πρέπει να αποκλείσει κανείς τη λήψη από μέρους των 27 κρατών μελών της ΕΕ μέτρων τιμωρίας του Λονδίνου για την απόφασή του να εγκαταλείψει την ΕΕ, σε μία προσπάθεια αποθάρρυνσης παρόμοιων πρωτοβουλιών από κάποια άλλη χώρα μέλος.
Οι δυσκολίες, όμως, αναμένονται μεγάλες και για τις ναυτιλιακές εταιρείες με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο. Βέβαια, υποστηρικτές του Brexit, όπως ο Νάιτζελ Φάρατζ ή ο Μπόρις Τζόνσον τονίζουν την δυνατότητα μετά από ένα Brexit για κρατικές ενισχύσεις, χωρίς να τίθενται –όπως συμβαίνει σήμερα- εμπόδια από τις κακές Βρυξέλλες, γεγονός που θα καταστήσει την βρετανική ναυτιλία ανταγωνιστική.
Βέβαια, σε έναν τόσο διεθνοποιημένο κλάδο, όπως η Ναυτιλία, η δυνατότητα να αποφύγει μία εταιρεία, που θέλει να δραστηριοποιηθεί εντός της ΕΕ, τους αυστηρούς κανόνες ανταγωνισμού της είναι αμελητέα.
Οι υπέρμαχοι, όμως, του Brexit υποστηρίζουν ότι σε κάθε περίπτωση το Λονδίνο θα παραμείνει μία από τις σημαντικότερες ναυτιλιακές πρωτεύουσες του κόσμου, όπου έχουν την έδρα τους πολλές ναυτιλιακές επιχειρήσεις αλλά και διεθνείς ναυτιλιακοί οργανισμοί, όπως ο ΙΜΟ, ενώ και πολλά φυσικά πρόσωπα το επιλέγουν για μόνιμη διαμονή. Επίσης, αρκετοί νήσοι του ΗΒ (Isle of Man, Jersey, Guernsey) μετά από ένα πιθανό Brexit θα καταστούν ακόμα πιο θελκτικοί φορολογικοί παράδεισοι.
Από την άλλη, σε ό,τι αφορά το καθεστώς εργασίας των ναυτικών οι υποστηρικτές του Brexit επιμένουν να ξεχνούν ότι όλες οι σχετικές έρευνες καταδεικνύουν ότι τα εργασιακά δικαιώματα των ναυτικών προστατεύονται σαφώς καλύτερα εντός της ΕΕ από ό,τι θα ισχύει σε μία εκτός ΕΕ Βρετανία.
Άλλο σημαντικό ζήτημα είναι αυτό της περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Και αυτό γιατί τα βρετανικά πλοία για να μπορέσουν να προσεγγίζουν λιμένες και να πλέουν στα ύδατα της ΕΕ θα πρέπει να συμμορφώνονται με τους κανόνες της, ανεξάρτητα από σημαία και ιδιοκτησιακό καθεστώς. Έτσι, τίθενται εύλογα ερωτήματα για το κατά πόσο η βρετανική ναυτιλία μετά από ένα Brexit θα καταστεί μεσομακροπρόθεσμα πιο ανταγωνιστική.
Βέβαια, έχει ενδιαφέρον ότι αν και πολλές προσωπικότητες της ναυτιλίας έχουν ταχθεί ανοικτά υπέρ της παραμονής του ΗΒ στην ΕΕ, στην πραγματικότητα το ιδιαίτερο φορολογικό πλαίσιο της ναυτιλίας, που ισχύει στην χώρα, παρακινεί πολλούς ντόπιους και μη προς την επιλογή εξόδου της χώρας από το σφιχταγκάλιασμα των Βρυξελλών.
Υπάρχουν, όμως, και άλλα ζητήματα. Πώς θα διαμορφωθούν οι εργασιακές σχέσεις και τα δικαιώματα των Ευρωπαίων πολιτών που θα θελήσουν να εργαστούν στο ναυτιλιακό cluster μίας εκτός ΕΕ Βρετανία; Ή πώς θα διαμορφωθεί το νέο πλαίσιο παρακολούθησης προπτυχιακών ή μεταπτυχιακών μαθημάτων σε κάποιο βρετανικό ΑΕΙ αλλά και καταβολής διδάκτρων; Και τα ερωτήματα δεν είναι ρητορικά. Ήδη αρκετοί Έλληνες φοιτητές από ναυτιλιακά τμήματα ανησυχούν ότι ένα Brexit θα τους αποτρέψει από την αναζήτηση σπουδών ή εργασίας στην Βρετανία.
Όπως και να έχει, η σημερινή ημέρα είναι ημέρα καμπής για την ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και της Βρετανίας. Ένα πιθανό Brexit μπορεί να σηματοδοτήσει μεγάλες αλλαγές για την ευρωπαϊκή και κυρίως την βρετανική ναυτιλία, αλλά μπορεί να προκαλέσει και μεγάλες πολιτικές αναταράξεις στο ΗΒ, ακόμα και ένα νέο δημοψήφισμα για απόσχιση της Σκωτίας. Κίνδυνοι, που πιθανώς ο Ντέιβιντ Κάμερον αμέλησε να εξετάσει όταν προκήρυσσε το δημοψήφισμα το περασμένο φθινόπωρο. Το σίγουρο είναι ότι ο ίδιος έβαλε την χώρα του σε μεγάλους μπελάδες.
Φωτό: flickr.com/Raphaël Chekroun
