Συνέδριο με θέμα: Επιχειρηματικότητα και προστασία στο εμπόριο της Ανατολής

Συνέδριο με θέμα: Επιχειρηματικότητα και προστασία στο εμπόριο της Ανατολής

61
Συνέδριο με θέμα: Επιχειρηματικότητα και προστασία στο εμπόριο της Ανατολής

Η Ελληνική Εταιρεία Οικονομικής Ιστορίας διοργανώνει το δεύτερο σεμινάριο της (για το 2015-2016) την Δευτέρα 9 Νοεμβρίου 2015 (ώρα 15:00-18:00) στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
Ομιλήτρια θα είναι η Δέσποινα Βλάμη (Ακαδημία Αθηνών) η οποία θα μιλήσει με
θέμα:
«Επιχειρηματικότητα και προστασία στο εμπόριο της Ανατολής. Η Levant Company
και οι Έλληνες».
Moderator: Ευτυχία Λιάτα (Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών)
Περίληψη εισήγησης
Το 1581, λίγο μόλις καιρό μετά την υπογραφή συνθήκης διομολογήσεων μεταξύ της Αγγλίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η βασίλισσα Ελισσάβετ Α΄εκχώρησε σε ομάδα εμπόρων του Λονδίνου το αποκλειστικό δικαίωμα διεξαγωγής εμπορίου στην Οθωμανική Αυτοκρατορία ιδρύοντας, κατ’ αυτόν τον τρόπο, μια προνομιούχο εμπορική εταιρεία. Στα επόμενα χρόνια η Levant Company, όπως επικράτησε να ονομάζεται η εταιρεία αυτή, απέκτησε σταθερή οργάνωση και κανονισμούς ενώ παράλληλα αυξήθηκε ο αριθμός των μελών της. Η λειτουργία της διήρκησε περίπου δυόμιση αιώνες, έως το 1825, όταν με απόφαση της βρετανικής
κυβέρνησης οι εξουσίες της μεταφέρθηκαν στο βρετανικό υπουργείο εξωτερικών και στο υπουργείο εμπορίου. Η Levant Company δεν οργανώθηκε ως μετοχική εταιρεία, όπως άλλες προνομιούχες εταιρείες της εποχής, αλλά ως ελεγχόμενη. Η εταιρεία και τα μέλη της εξ αρχής υπήρξαν ισχυροί και εύποροι έμποροι του Λονδίνου – οι οποίοι και διεξήγαγαν τις συναλλαγές τους ως ανεξάρτητοι εμπορικοί οίκοι.
Οι Freemen, όπως ονομάζονταν, διαχειρίζονταν και επένδυαν προσωπικά κεφάλαια, επέλεγαν οργάνωση, στρατηγική και συνεργασίες. Ωστόσο ήταν υποχρεωμένοι να καταβάλουν δασμούς και τέλη προς την εταιρεία και να υπακούν σε συγκεκριμένους κανόνες που αφορούσαν επιμέρους πλευρές των συναλλαγών και των συνεργασιών τους. Η Levant Company εγκατέστησε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία «πρακτορεία» – επιχειρησιακά κέντρα υπό την εποπτεία των αξιωματούχων της, τα οποία λειτουργούσαν και ως προξενεία και υποπροξενεία σε σημαντικά εμπορικά κέντρα και λιμάνια. Μέσω αυτών η διοίκηση, που ήταν εγκατεστημένη στο Λονδίνο, συντόνιζε και προστάτευε τη δραστηριότητα των μελών ενώ παράλληλα συνέλεγε δασμούς και τέλη που χρέωνε επί του αγγλικού εμπορίου. Εντός των τοπικών αγορών, τα μέλη της εταιρείας και ανεξάρτητοι Βρετανοί έμποροι, σύναπταν συνεργασίες με τοπικούς παράγοντες, εμπόρους και μεσάζοντες. Με το πέρασμα του χρόνου, οι σχέσεις αυτές εξελίχθηκαν και πολλοί Οθωμανοί υπήκοοι μέλη τοπικών εθνοτικών ομάδων που ειδικεύονταν στο εμπόριο και στις συναλλαγές, Έλληνες, Εβραίοι και Αρμένιοι, επεδίωξαν και πέτυχαν να αποκτήσουν μια ειδική σχέση με τις βρετανικές αποστολές εξαγοράζοντας προνόμια και προστασία.
Από τα μέσα του 18ου αιώνα η εταιρεία αναγκάστηκε να τροποποιήσει την οργάνωση και την επιχειρηματική στρατηγική της, προκειμένου να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της βρετανικής κοινωνίας αλλά και στις νέες συνθήκες που είχαν επικρατήσει στις μεταφορές και στις διεθνείς συναλλαγές. Οι πόλεμοι και οι οικονομικοί αποκλεισμοί του 18ου και των αρχών του 19ου αιώνα επέβαλλαν την υιοθέτηση ευέλικτων και τολμηρών μεθόδων και τεχνικών στους τομείς του εμπορίου και της ναυτιλίας.
Aπό την εποχή αυτή πολλαπλασιάστηκαν οι συνεργασίες και οι συνεταιρισμοί Βρετανών με Έλληνες εμπόρους, πλοιοκτήτες και πληρώματα με την ανοχή είτε με την παρότρυνση της διοίκησης της Levant Company. Οι συνέπειες ήταν πολλαπλές: το βρετανικό εμπόριο ξεπέρασε τις δυσκολίες μέσω της υιοθέτησης σύνθετων και τολμηρών στρατηγικών και μπήκε σε φάση ανάπτυξης, η Levant Company είδε τα προνόμιά της να συρρικνώνονται σταδιακά αλλά ταυτόχρονα τα μέλη της να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους παραβιάζοντας τους κανονισμούς της, ενώ οι Έλληνες έμποροι και πλοιοκτήτες σύναψαν ισχυρούς δεσμούς με το βρετανικό εμπόριο και στα χρόνια που ακολούθησαν ανέλαβαν τη διεθνή εκπροσώπησή του.
Τα Σεμινάρια της Ε.Ε.Ο.Ι. διεξάγονται (μια φορά το μήνα) Δευτέρα απόγευμα, 15:00-18:00, στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Βασ. Κωνσταντίνου 48, Αθήνα, αίθουσα Σεμιναρίων, ισόγειο, στάση «ΕΙΕ» ή μετρό «Ευαγγελισμός»). H είσοδος είναι ελεύθερη το κοινό.
Περισσότερες πληροφορίες για τις δραστηριότητες της Ελληνικής Εταιρείας Οικονομικής Ιστορίας και για νέα από τον χώρο της οικονομικής και κοινωνικής ιστορίας (υποτροφίες, συνέδρια, εκδόσεις κλπ), μπορείτε να δείτε στο Ηλεκτρονικό Δελτίο Οικονομικής Ιστορίας www.hdoisto.gr .

Ακολουθήστε τα Ναυτικά Χρονικά στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από την ελληνική Nαυτιλία, τις Μεταφορές και το Διεθνές Εμπόριο.