Αρκετά στοχοποιήθηκε η ελληνική ναυτιλία τις τελευταίες εβδομάδες. Αρκετά ειπώθηκαν σε βάρος της από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, από τα διάφορα blogs και τα εθνικά ΜΜΕ. Ακόμα και η επικεφαλής του ΔΝΤ κ. Λαγκάρντ εξέφρασε την «ανησυχία» της για τον κλάδο. Κουραστήκαμε όλοι με τη δαιμονοποίηση του εφοπλισμού και την αδιαφορία προς το ναυτικό.
Πρέπει ή να πιστέψουμε ότι οι πολιτικοί, τα διεθνή πολιτικά lobbies, οι Ευρωκράτες των Βρυξελλών και οι εκνευρισμένοι ναυτιλιακοί κολοσσοί του Αμβούργου (άρα και το Βερολίνο) θέλουν οργανωμένα πλέον το… «κακό» της Ακτής Μιαούλη ή να προσπαθήσουμε, με όσα μέσα έχουμε, να δούμε αν είναι στραβός ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε. Δεν πάει άλλο.
Η Ημερίδα του Ιδρύματος Μαρία Τσάκου που διεξάγεται αυτή τη στιγμή -και παρακολουθήσαμε μέχρι αυτή την ώρα- είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον διότι επαγγελματίες, πολιτικοί, αναλυτές, ακαδημαϊκοί και δημοσιογράφοι ανέπτυξαν σε ένα διεθνές κοινό την αλήθεια και εν μέρει «τα κακώς κείμενα» στο χώρο. Δεν υπήρχε καμία ωραιοποίηση. Δεν είναι όλα ρόδινα, ούτε σήμερα, ούτε χθες αλλά ούτε μεθαύριο στο σύνολο της ναυτιλιακής επιχειρηματικότητας.
Ο απλός πολίτης, ο αδαής πολιτικός, ο απληροφόρητος δημοσιογράφος νομίζουν ότι η ναυτιλία είναι το αστείρευτο «πηγάδι» με τις χρυσές λίρες. Δεν είναι τυχαίο που τόσοι νέοι θέλουν να γίνουν στελέχη ή μάλλον executives στην Ακτή Μιαούλη και στη Λεωφόρο Συγγρού.
Η αλήθεια στο συγκεκριμένο χώρο είναι παντελώς διαφορετική. Και ήταν καιρός να τοποθετηθούν δημοσίως αρκετές διακεκριμένες προσωπικότητες και να αναλύσουν την πραγματικότητα χωρίς υπερβολές, χωρίς διθυράμβους και κυρίως χωρίς αμετροέπεια.
Είναι ενδεικτική η τοποθέτηση του τ. επιτρόπου εμπορίου της ΕΕ και τ. επικεφαλής του ΔΝΤ κ. Pascal Lamy στην κατάσταση της ΕΕ σήμερα: Η ηλικιακά γηραιά Ευρώπη (κυριολεκτικά και μεταφορικά) δεν μπορεί πλέον να έχει την ανταγωνιστικότητα αλλά κυρίως την ανάπτυξη που εμφανίζουν σε λιγότερο βαθμό οι ΗΠΑ αλλά κυρίως οι χώρες της Ασίας. Εάν δεν αλλάξουν άμεσα συθέμελα συνήθειες, δομές και θεσμικές στρεβλώσεις δεν θα επέλθει καμία βελτίωση στο μέλλον. Και όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο κ. Lamy, το πρωταρχικό θέμα είναι εάν η ‘λογική’ της οικονομικής επιστήμης ή μάλλον της οικονομικής πραγματικότητας των κρατών μελών της ΕΕ τελικά θα κυριαρχήσει σε σχέση με το άμετρο πάθος των ιδεολόγων πολιτικών της ηγετών.
Κατά τον κ. Σπύρο Πολέμη η ευρωπαϊκή ναυτιλία, πέρα από το ασταθές οικονομικό περιβάλλον, έχει να αντιμετωπίσει και τον νομοθέτη που πιθανώς δεν αντιλαμβάνεται ακόμα και σήμερα ότι οποιαδήποτε πολιτική και κυρίως νομοθεσία θα έχει ασταθή αποτελέσματα στη μελλοντική ευημερία του κλάδου.
Οι πρόσφατες μάλιστα περιβαλλοντικές πολιτικές εξελίξεις έχουν οδηγήσει πληθώρα ναυλωτών να «δαιμονοποιήσουν» ακόμα και σχετικά νέα πλοία τα οποία, για μάλλον δυσνόητους λόγους, δεν κρίνονται πλέον ως «σύγχρονα» και απολύτως «φιλικά» προς το περιβάλλον.
Ο κ. Michael Grey, παλαίμαχος αρθρογράφος και σχολιαστής της ναυτιλίας, αναφέρθηκε με συναισθηματισμό αλλά και ειλικρίνεια απέναντι στη γενική αδιαφορία για τους ναυτικούς. Τόνισε, ότι ενώ αναφερόμαστε συχνά για το ναυτιλιακό θαύμα, η αξία της συνεισφοράς του ναυτικού αγνοείται ή πολλές φορές αποκρύπτεται. Και τελικά ποιοι έρχονται στο ναυτικό επάγγελμα; Μέχρι πρόσφατα όσοι δεν είχαν άλλες εναλλακτικές ή επαγγελματικές διεξόδους. Και εκεί είναι το τεράστιο λάθος του συνόλου της ναυτιλιακής οικογένειας: που αναζητά από νέους, που δεν έχουν επιλογές, να σταδιοδρομήσουν στη θάλασσα. Ενώ οι σημερινές συνθήκες απαιτούν νέους που θα λατρέψουν το χώρο και θα συνειδητοποιήσουν τις χαρές και τις προκλήσεις του επαγγέλματος.
Οι ομιλητές συμφώνησαν ότι δεν έχουμε ανάγκη από νέους που θα έρθουν στο χώρο για λίγα έτη ή περιστασιακά. Πρέπει να τους προφέρουμε μια καριέρα στο ναυτικό επάγγελμα και όχι μια περιστασιακή απασχόληση. Και αυτό πλέον είναι αρκετά δύσκολο, όπως ειπώθηκε από συγκεκριμένο ομιλητή, όταν τα πλοία είναι υπερμεγέθη, πλήρως αυτοματοποιημένα και το πλήρωμα τόσο ανομοιογενές, πολυπολιτισμικό και πολυσύνθετο: οι γλώσσες πάνω σε ένα πλοίο είναι πια τόσες πολλές, που ούτε για έναν αγώνα ποδοσφαίρου δεν υπάρχει κοινό έρεισμα για συζήτηση.
Ο κ. Νίκος Τσάκος στην παρέμβασή του τόνισε ότι η ναυτιλία περνά την έκτη χρονιά της φθίνουσας πορείας της ενώ όλοι οι ομιλητές- αναλυτές της ναυλαγοράς συμφώνησαν ότι οποιαδήποτε άνοδο στη ζήτηση εξαιτίας τις βελτίωσης της διάθεσης για κατανάλωση δεν απορροφάτε από την αγορά αφού τα νεότευκτα καταφθάνουν με ανεξέλεγκτους ρυθμούς. Και ποιο θα είναι το μέλλον; Από το Baltic Exchange ο αναλυτής ήταν συγκρατημένα αισιόδοξος για … το 2015 ή μάλλον το 2016, ενώ για την αγορά των δεξαμενοπλοίων οι τοποθετήσεις ήταν μάλλον ομιχλώδεις τονίζοντας την ανάγκη για στενή παρακολούθησή της και ίσως άμεσης επανεξέτασης των στρατηγικών επιλογών και των συγκεκριμένων αγορών δραστηριοποίησης του κάθε πλοιοκτήτη.
Πάντως τα νεότευκτα θα είναι πονοκέφαλος αν όχι… εγκεφαλικό για πολλούς στο χώρο. Στην αγορά των LNG οι δυσκολίες εισόδου δεν επιτρέπουν ως γνωστόν πολλούς να δραστηριοποιηθούν αλλά και εκεί υπάρχουν νέα δεδομένα και ανατροπές που απαιτούν στενή παρακολούθηση και όχι εφησυχασμό. Μόνον στην αγορά των κρουαζιεροπλοίων διαφαίνεται κάποια αισιοδοξία και εκεί όμως όχι τόσο στην Ευρώπη- και ειδικά στη Μεσόγειο- όσο – κυρίως- στην Άπω Ανατολή και στην Ωκεανία όπου το τουριστικό αλλά και κατ’ επέκταση το επιχειρηματικό ενδιαφέρον είναι ταχέως αυξανόμενο.
Σε αυτό το χώρο καλείται να κινηθεί ο Έλληνας πλοιοκτήτης και ο Έλληνας ναυτικός. «Μην αγνοείτεe τη χρυσοφόρα όρνιθα» έγραφε κάποτε στα Ν.Χ. ο πρώτος ναυτιλιακός οικονομολόγος Μαν. Κουλουκουντής. Μην την πετροβολείτε θα έλεγε μάλλον σήμερα.
Φωτο: Ο κ. Σπύρος Πολέμης
